S.K.T.’yı geçersiz kıldılar!
Son kullanma tarihi geçen gıdaları yemek gerçekten söylendiği kadar zararlı mı? Yoksa kullanma tarihi geçti diye o gıdayı çöpe atarak ekonomiye ve aile bütçesine yük getirmek mi daha zararlı? Çünkü bazı gıda uzmanları son kullanım tarihlerinin sağlık üzerinde çok etkisi olmadığını savunuyor.
İngiliz Gıda Standartları Ajansı, son kullanma tarihinin yiyeceklerin sağlıklarında öngörüldüğü kadar etkisi olmadığını yazdı. Buna göre, bazı yiyeceklerin gerçekten bahsedilen tarih öncesinde tüketilmesi savını destekleyen bilim insanları, bazı yiyeceklerin ise insan sağlığına zarardan öte lezzeti açısından vadettiği kaliteyi artık sunamayacağı için böyle bir tarih verildiğini açıkladı. Buna göre, yalnızca market sahiplerinin tüketicileri doğru yönlendirilmesi açısından konulan tarihlerin aslında insanlar tarafından büyütülerek çoğunlukla gıda israfına yol açtığı belirtiliyor.
Birkaç gün geçse de kullanılır
İngiliz Gıda Standartları Ajansı’nın yaptığı bir araştırmaya göre insanların büyük çoğunluğunun gıdaların tazeleğini son kullanma tarihlerine bakmak yerine, taze olup olmadığını görerek veya koklayarak test ettiğini açıkladı. Buna sebep olarak ise son kullanma tarihlerinin geniş aralıklı hesaplandığı ve bu tarihten birkaç gün sonra da gıdaların kullanımının mümkün olduğu belirtiliyor. Son kullanma tarihi geçtiği halde tüketilebilen gıdalar ise genel anlamda şekerli (reçel,bal gibi konserve ürünler), tuzlu (turşu), mayalanmış (Alman usulü mayalanmış lahana turşusu) ve kurutulmuş (kraker, bisküvi, yulaf kurabiyesi) kategorisine girebilecek ürünler.
İngiltere’de geçen yıl nisan ayında yayınlanan bir rapora göre, ülkede her yıl 8 milyar dolar değerinde, yaklaşık 15 milyon ton yiyecek israf ediliyor. Avrupa Birliği genelinde ise bu rakamın yılda 90 milyon ton olduğu tahmin ediliyor. Türkiye mutfaklarında en çok tahıl ve tahıl ürünleri, sonra sebze, sonra da bakliyat ve meyve tüketiliyor. Ülkemizde evlerde et ve balık israfı yüzde 3 civarında seyrederken, evlere giren tahıl, bakliyat, meyve ve sebzenin yüzde 16’sı çöpe gidiyor.
Rengi, tadı ve kokusu da önemli
Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu (İstanbul Teknik Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi): Mikrobiyolojik kriterler ve gıdanın rengi, tadı ve kokusu gibi duyusal özellikler dikkate alınarak son kullanma tarihleri belirlenir. Gıdanın tipine göre bu durum değişiklik gösterir ancak açıkça söylemek gerekirse bu uygulama toplum sağlığı açısından riskli.
Tavsiye edilen tüketim tarihi
Sedat Kuru (Gıda Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı): Konuyu düzenleyen yönetmelik değişti. S.K.T. yerine ‘tavsiye edilen son tüketim tarihi’ diye bir ifade geldi. Firmalar isterse sonra da ürünlerin satışına devam edebilir. Bakliyatta süre 2 yıl. 2 yıl sonra niteliksel sıkıntı yoksa satış devam edecek.
Dr. Yavuz Dizdar
Kullanılamaz hale geldikleri için uzun ömürlüler
Gıdaların üzerine konulan son kullanma tarihi güvenlik bazlıdır. Asıl önemlisi ürünün döngüsüdür. Marketlerde satılan yoğurtlar hiç bozulmadan ve ekşimeden aylarca raflarda kalıyor. Muhtemelen yapılan işlemle birlikte bakteriler kullanılamaz hale geliyor. Ürünün bakteri tarafından kullanılabilmesi için bir şekilde içerisinde bakterilerin olması lazım. O maddeleri yok ettikleri için ‘uzun ömür’ diyorlar. Bunun uzaması steril olmasından kaynaklanmıyor. Kullanılamaz hale geldiği için uzun ömür sahibi oluyor. Fakat bu bizim açımızdan besleyici değerini yitirdiğini gösteriyor. Gerçek yoğurt ekşir -ki ekşi de yenir. Artık ne yoğurt ekşiyor ne de süt kesiliyor. Gıdanın bozulması ile ilgili bir bilginiz varsa ürünlerin üzerinde yazan son kullanma tarihinin çok fazla geçerliliği kalmıyor artık kişinin yetisi içerisinde değerlendirilir. Gıda aynı tadı veriyorsa küflenme yoksa bir değişiklik yok demektir burada asıl önemli olan tat değişikliği.
