Bir okuyucum söz etmese, Dr. Scott Peck’in “Kötülüğün Psikolojisi“ isimli çalışmasından haberdar olmayacaktım...
Hayat böyle bir şey işte...
İyilik yazarsanız, iyilikler size akmaya başlıyor...
Dr. Scott Peck’in “Kötü İnsan ve Kötü İnsanın nereden anlaşıldığını“ belirten çalışmasından ilginç bölümler vereceğim bugün...
***
“Kötülük, tiksindirici ve tehlikeli özellikleriyle onunla birlikte uzun süre kalan kişiyi de bozar ya da yok eder...
Yalanlarla insanın aklını karıştırırlar...
Kötüler, yalanın insanlarıdır... Sadece başkalarını değil, kendilerini de kandırırlar...
Bu yönüyle kötülerin korkulacak insanlar olmakla beraber, acınacak insanlar olduğunun da bilinmesi gerekir...
Kendilerini saklayan ve bilinçlerinin sesini dinlemeyen kişiler olarak hayatları gerçek bir korku içinde geçer...
Kötüleri en çok etkileyen şey güçtür!..
Kısa vadede ne nezaketten ne de sözden anlarlar...
***
İnsanları kötü yapan, kötü işler yaptıklarını kabul etmemeleridir... Aslında onların dikkat çekici özellikleri yoktur...
Sabıkalı değillerdir...
Hatta çoğu örnek vatandaştır...
Ama suçları o kadar gizli kapaklı ve fark edilmezdir ki yaptıkları suç olarak nitelenemez...
Kötü insanlar kendilerini sorgulamazlar...
Buna tahammül edemezler...
Hatalarını kabul etmedikleri için sürekli kötülük yaparlar...
Kibirlidirler...
Kendi kötülüklerini başkalarına yansıtırlar, hep bir günah keçisi ararlar...
Birey ruhsal olarak gelişmek için gelişmeye ihtiyaç duymalıdır...
Bu ihtiyacı duymazsa, kusursuz olmadığını gösteren her kanıtı ortadan kaldırmak isteyecektir...
***
Kötü insanları maske takmalarından tanıyabiliriz...
Gülümsemelerinin nefretlerini, nazik tavırlarının öfkelerini sakladığını görürüz...
Karanlıklar içindeki insan ruhunun kendi sorumluluklarından kaçtığını ve kendinden gizlendiğini fark edebiliriz...
Problemlerinin temelinde bir çeşit ben-severlik yatar...
Bununla birlikte hastalıklı ben-severliğin oluşumuna ilişkin önde gelen teorilerden biri de bunun bir savunma mekanizması olduğudur...
İlgisiz ve sevgisiz ailelerin çocukları kendilerini korumak için küçüklükte sahip olduğu ben-sever mekanizmayı bırakmayacaktır... Çocuklar, kötü ailelerine karşı kendilerini korumak için kötü olurlar...
İşte insan kötülüğünün temeli budur...
***
Erich Fromm’a göre ne kötü doğuyoruz, ne de kötü olmaya zorlanıyoruz...
Pek çok seçim sonunda kötü oluyoruz... Gördüğüm pek çok durumda birey, sadece kendi iradesini gerçekleştirmek için, kötüyü seçme özgürlüğü olduğu bilinciyle kötü niyetli seçimler yapıyor...
Kötü insanların acı çekmedikleri doğrudur...
Zayıflığa veya hatalara tahammülleri olmadığı için böyle görünmek, her şeyin üzerinde ve her şeye hakimmiş imajı vermek isterler...”
ÇOCUKLARA KÖTÜLÜK YAPILDIĞINDA...
Dr. Scott Peck kötülükten en fazla etkilenen kişilerin çocuklar olduğunu söylüyor... Ailenin kötü olduğu durumlarda çocuğun da kendini savunmak için “kötülüğü“ seçtiğini vurguluyor...
***
“Kötülüğün en sık rastlanan kurbanı çocuklar...
Hem zayıftırlar hem de kolay incinirler...
Üstelik aileleri çocuklar üzerinde nüfuz sahibidir....
Dahası çocuk ve aile arasında doğal bir samimiyet vardır....
Çocuklar ailelerinden kaçamaz...
Yetişkinlerin bile kötülükle karşılaşmaktan korktuğu bir vakaya maruz kalan çocuklar, ruhlarını ancak bir kale gibi koruyabilirse duygusal açıdan hayatta kalabilirler...
Bu tip savunma mekanizmaları çocukken onu korusa da yetişkin olduğunda kaçınılmaz olarak hayatına zarar verecektir...”
KÖTÜ İNSANIN ÖZELLİKLERİ...
Hangi insanlar kötü...
Onları nasıl ayırd edebiliyoruz?..
Şöyle anlatıyor “kötü insan“ tipini ve özelliklerini Dr. Scott Peck:
“Kötü İnsan;
a) Sorumluluktan kaçar.
b) Farkedilmesi zordur...
Ancak devamlı yıkıcı davranışları vardır...
c) Çoğunlukla belli etmemekle birlikte eleştiriye aşırı tahammülsüzdür...
d) İnsanların gözünde saygın bir yere sahip olmak için aşırı istek duyar... Bu istek tedbirli olmalarına ve kötü duygularını inkar etmelerine neden olur...
e) Özellikle stresli durumlarda, şizofreniye benzeyen düşünce bozuklukları yaşar...
***
Kötü insanlar istedikleri gibi davranmak ister...
Güç sahibi olmak onlar için bir tutkudur...
Dolayısıyla güçlü olmak için ellerinden gelen her şeyi yaparlar... Ancak sonları bir felaket olur... Kötülük ancak ve sadece otoriteye boyun eğer...
Diğer bir yolu ise bilgi ve çaba ile onunla bıkmak bilmeden uğraşmaktır... Ancak sevgi böyle bir çabayı mümkün kılabilir...
***
Dünyada kötülük esastır...
İyiliği ve iyileştirme sevginin sonucu mümkün olur...
Çocukluk ve aile insan psikolojisinde çok önemlidir... Çocuk ve hasta ergenler anne ve babalarını Tanrı gibi algılar... Ailelerinin davranışlarını gerçekçi bir şekilde değerlendiremez...
Ailesi tarafından kötü davranılan bir çocuk, kendisinin kötü olduğunu düşünür...
Sevgisiz yetişen çocuk, sevilmeye layık olmadığına inanır...
Ailesi yeterince sevmezse ya da kötü davranırsa, çocuk bunun nedeninin kendisi olduğuna, kendisinin kötü olduğuna inanır...
Kendisi hakkında gerçekçi olmayan olumsuz bir imaj geliştirir...”
