Radon deprem habercisi mi?

Kavurucu sıcaklarla birlikte artan deprem söylentileri yüreğimizi ağzımıza getiriyor. Artık martıların ötüşü ve köpeklerin havlamasını pek taktığımız yok ama 'Marmara Denizi'nde radon gazı oranı yükseldi' gibi bilimsel açıklamalar bir de uzmanları tarafından yapılanca panik kaçınılmaz oluyor. Son günlerde Şener Üşümezsoy ile Naci Görür'ün Marmara Denizi'ndeki radon gazında görülen artışın tehlike sinyallerini çaldırdığını iddia etmeleri de deprem korkusunu yükseltti. Ancak her zaman olduğu gibi uzmanlar bu konuda da hemfikir değil. Oğuz Gündoğdu, Ahmet Mete Işıkara ve Ahmet Ercan'a göre tek bir değişkene bakılarak deprem olacak demenin hiçbir bilimsel dayanağı yok.

Radyasyon da artmalı
Evet, radon gazı depremin bir habercisi. Olası bir İstanbul depremini önceden tahmin edebilmek için Marmara Denizi'ndeki radon miktarı periyodik olarak ölçülüyor. Ancak bu gaz 15 işaretten sadece biri. Deprem tahmin haberlerinin doğru olması için radon gazının yanısıra sismik hız değişimleri, yer yüzünde toprak kabarmaları, toprak yüzeyinde çatlakların oluşması, ısı çıkışları (deniz suyunun ısınması) ve çeşitli deprem ışıklarının da oluşması gerekiyor. Bu belirtilerin görüldüğü bölgelerde radyasyon miktarında da artış oluyor.

İşte deprem işaretçileri
* İletkenlik değişmesi: Toprağın iletkenliği artar ya da eksilir.

* Deney dalgalarının hızı: Bilim adamlarının gönderdiği dalgalar yavaşlıyorsa, deprem olacak demektir.

* Yer kabarması: Yer 10-15 cm'ye kadar yükselir. Gölcük depreminde yer 15 cm kabarmıştı.

* Kılavuz depremler: Her çatlama 1 ila 4 büyüklüğünde kılavuz depremciklere neden olur.

* Yer çatlamaları ve açığa çıkan gazlar: Yer çatlamalarından radon, metan ve karbondioksit gazı çıkar.

* Yeraltı ısınması: Yerin altı, her 32 metrede 1 santigrat derece ısınır.

* Yer yamulması: Gölcük'te 4 gün öncesinden yamulma başlamıştı.

* Yeni kaynaklar oluşumu: Deprem olacak bölgeye doğru yer altındaki sular akmaya başlar, kaynak suları çıkar.

* Yeni elektrik polarizasyonları oluşumu: Yer basıncı, yerde bir elektrik polarizasyonu yaratır.

* Su buharı çıkışı: Sürtünme nedeniyle oluşan statik elektirik su buharı yardımıyla dışarı çıkar. Depremden 1 -2 saat önce görülür.

* Radyoaktivite artışı: Mağmatikve granit kayaların bulunduğu yerlerde radyoaktif maddeler yüksektir ve çatlaklardan dışarı çıkar.

* Manyetik alanda düşme: Manyetik alan miktarı yüzde 2-5 arasında düşer.

* Yerçekimin ivmesindeki değişiklik: İvme düşme gösterir.

* Gökyüzünde değişiklikler: Gökyüzünde manyetosfer denilen bir kılıf vardır. Bu alanda yoğunlaşma olur.

* Hayvanlarda sezgi belirtileri: Hayvanlar elektromanyetik dalgalara karşı duyarlıdır. Karıncalar yuvalarından çıkar, tarlalar farelerle dolar, tavuklar ve horozlar öter, martılar deprem öncesi denize konmaz.

* Ağaçlarda belirtiler: Kavak ve söğüt ağaçları deprem gelmeden bir saat önce rüzgar esiyormuş gibi ses çıkarır. Mimoza çiçekleri de yapraklarını kapatır.