Piyasalarda büyük dalga

Sanayicinin isyanı ve Merkez Bankası'nın tüm müdahalelerine rağmen yerinden kıpırdamayan döviz ekonomiden sorumlu eski Devlet Bakanı Kemal Derviş'in "YTL aşırı değerli" açıklamasının ardından tırmanışa geçti. Dervişin açıklamaları, doların dünya borsalarında hızlı yükselişiyle birleşince dün piyasalarda son yılların en büyük dalgalanması yaşandı. Yüzde 2 yükselen dolar 2.5 kuruş artışla 1.3300' a çıkarken, bono faizleri 0,15 puanlık tırmanışla yüzde 13.56'ya yükseldi.

Dışarıdan ve içeriden gelen olumsuz haberlerle sarsılan borsa yüzde 4.58 kayıpla Aralık 2003'ten bu yana en büyük günlük düşüşünü yaşadı. Borsa şirketlerinin değeri bir günde 11.7 milyar dolara azalarak 183.5 milyar dolara indi. 28 Şubat'ta gördüğü 48 bin 192 puanlık zirvesinden sonra borsada 6 günlük düşüş yüzde 8.92'ye ulaştı. Piyasadaki dev dalgalanmada dört neden etkili oldu:

Uzun süredir yüzde 4.5-4.6 aralığında seyreden ABD
Hazine kağıtlarının faizi son üç günde hızla tırmanışa geçti. Piyasaların gösterge olarak kabul ettiği 10 yıl vadeli ABD Hazine tahvilinde Cuma günü yüzde 4.62 olan faiz yüzde 4.77'ye kadar yükseldi. Bu faiz uluslararası fon yöneticilerini cezbedince, ABD tahviline yatırım yapmak isteyen yatırımcılar tüm gelişen piyasalarda satışa geçti. Türkiye de bundan etkilendi. ABD'ye yönelen para akışı nedeniyle dolar da yurtdışında euroya karşı 12 günde 1.4 cent değer kazandı. Euro/dolar paritesi 1.1878'e kadar indi.

Diğer taraftan ABD dışında Avrupa ve Japonya'nın da piyasalardaki fazla likiditeye müdahale edeceği ve faizleri yükselteceği beklentisinin güçlenmesi, borsalarda düşüşe neden oldu. Türkiye'deki satışlar da arttı.

Borsayı düşürüp, döviz ve faizi artıran bir başka önemli gerginlik de siyaset cephesinden kaynaklandı. Hükümet ile Genelkurmay arasındaki "Şemdinli İddianamesi" gerginliği piyasaları gerdi ve satışlara neden oldu.

Kemal Dervişin YTL'nin aşırı değerli olduğu yönündeki açıklaması dövizdeki yükselişte psikolojik rol oynadı.