Paradaki sır ışığa tutunca ortaya çıktı
Bursalı koleksiyoner, eline geçen 1980'li yıllarda basılmış 5 bin lirayı ışığa tuttuğunda üzerinde filigran bulunmadığını gördü. Paranın değerinin 20 bin TL olduğunu belirten nümismat Merih Ayder, "Çok az bulunan bir para. Nadir olduğu için filigran olanın fiyatı 500-600 TL iken, filigran olmayan para 20 bin TL civarında" dedi.
Koleksiyonerliğin sabır, zaman, tecrübe ve araştırma işi olduğunu anlatan Ayder, "Çok sabırlı olmanız lazım. Eğer sabretmezseniz ve maddi durumumuz da iyi olmazsa bu işi yapamazsınız. Tabii her şeyden önce de sevmeniz gerekir. İşin özü budur" dedi.
Türkiye'nin çeşitli yerlerinden gelip ellerindeki paraları getirenler olduğunu ifade eden Ayder, en özel parçalardan birinin elinde bulunan filigran hatalı 5 bin lira olduğunu söyledi.
1980'lerin parası olan 5 bin liranın üzerinde filigran olmadığını belirten Ayder, "Bu elimizdeki para nadir bir durum olduğundan koleksiyonerler bunu alıp albümüne koymak istiyor. Tabii nadir olduğu için de pahalı oluyor. Filigran olanın fiyatı 500-600 TL iken, filigran olmayan para 20 bin TL civarında. Çünkü çok az bulunan bir para, o yüzden de değerli. Siz bunu 5 lira olarak görürsünüz ama biz bunları 20-25 TL'ye kadar devredebiliyoruz" şeklinde konuştu.
Bu ayrıntıyı nasıl fark ettiğini de anlatan Ayder, "Bunlar elimize desteler halinde geliyor, geldikçe biz araştırır, inceler bakarız. Işıkla tek tek filigranlarını ve kat izlerini kontrol ederiz" dedi.
Radarlı para bulma işini de başlatanlardan birinin kendisi olduğunu aktaran Ayder, 888, 999 gibi sıralı veya 12345 gibi ardışık sayılardan oluşan para koleksiyonu oluşturduğunu söyledi.
Bursalı olmasından dolayı 16, 16, 16 serisini koleksiyon yapmak için çok uğraştığını kaydeden Ayder, "Tekrarlayan numaraları koleksiyona koymak daha bir değerli oluyor. Ben Bursalı olduğum için Bursa serisini çok aradım ve sonunda buldum. Koleksiyoner arkadaşlarımız kendi bulunduğu şehrin plaka numaralarını biriktirmek isterler. Örneğin İstanbullular 34 34 34'ü biriktirir. Başında B harfi olsaydı, Bursa'nın b'si daha iyi olacaktı ama bulamadım idare ediyoruz bununla. Koleksiyonda tam fiyatlar belli değildir, alıcı ile satıcı arasında oluşur. Bazen alıcı öyle uçuk bir rakam teklif eder ki eğer paraya ihtiyacınız varsa verirsiniz" diye konuştu.
Para ve madalya üzerine kitap yazan Anadolu Antikacılar Derneği Başkan Yardımcısı Necati Doğan ise, elinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ilk paralarından birinin bulunduğunu söyledi.
1927 yılında tedavüle çıkan paranın İngiltere'de basıldığını, ön yüzünde Latince ve eski Osmanlı Türkçesi ile 10 lira yazdığını, arka yüzünde Ankara Kalesi ve Bentderesi'nun bulunduğunu belirten Doğan, üzerinde ise dönemin Maliye Bakanı Mustafa Abdülhalik Renda'nın imzası olduğunu söyledi.
Doğan, "Bu cumhuriyetin ilk parasıdır ve oldukça nadirdir. Koleksiyoncuların da oldukça rağbet ettiği paralardan bir tanesidir. Paranın şu anki değeri aşağı yukarı 8-10 bin TL civarında. Çil olsa çok daha değerli olacaktı, yani basıldığı şekli ile muhafaza edilmiş, tedavide kullanılmamış hali. Onu bulmak çok çok zor" değerlendirmesinde bulundu.