Otomotiv 5.5 milyar $ artıdan eksiye geçiyor

Mart’ta iç pazar satışları rekor kırarken, ihracat sadece yüzde 1 arttı. İthalatın payı ise yüzde 70’e yükseldi. 2008’de 5.5 milyar dolar fazla veren otomotiv sektörü, bu yıl eksi bakiyeye düşecek.

Türkiye ekonomisini tehdit eden cari açığa bir darbe de lokomotif sektör otomotivden geldi. 2001’e kadar ‘Otomotiv ithalatı, cari açığı azdırıyor’ diye eleştirilen ancak ihracat hamlesiyle son 10 yılda 15.1 milyar dolar, sadece 2008’de ise 5.5 milyar dolar fazla veren otomotiv sektörü, S.O.S sinyali vermeye başladı. Otomotiv ürünlerinde dış ticaret dengesi eksiye geçiyor. 2011 yılına hızlı giren otomotiv ihracatı, Mart ayında frene bastı.

İthalat tam gaz

Otomotiv Sanayi Derneği’nin (OSD) verilerine göre, otomotiv ihracatı geçen ay sadece yüzde 1 oranında artış gösterdi. Taşıt araçları ihracatı Ocak’ta yüzde 5, Şubat’ta yüzde 9 oranında artmıştı. İhracatta ilk 3 aylık artış oranı da yüzde 5’te kaldı. Ocak-Mart döneminde toplam 214 bin adet taşıt ihraç edildi.

Türk otomotiv sektörünün ihracatı vites küçültürken, ithalat tam gaz devam etti. Ocak-Mart tarihlerinde binek otomobilde ithalatın payı yüzde 70 seviyesine yükseldi. Bu dönemde toplam yerli oto satışları yüzde 80, ithal otomobil satışları yüzde 84 oranında arttı. Hafif ticari araçta ise ithalatın payı yüzde 43’ten 45’e çıktı. Yılın ilk 3 ayında ithal hafif ticari araç satışları yüzde 74, yerli hafif ticari araç satışları yüzde 57 oranında artış gösterdi.

Avrupa pazarı daralıyor

OSD Genel Sekreteri Prof. Ercan Tezer, Avrupa pazarlarındaki daralma nedeniyle ihracatın sekteye uğradığını belirterek, “Portekiz’in durumu ortada, kurtuluşu Avrupa Birliği’nden yardım istemekte buldu. Şimdi İspanya’dan korkuluyor. İspanya bizim için çok önemli bir pazar. Fransa’da hafif ticari araçlara uygulanan teşviğin sona ermesi de otomotiv ihracatımızı olumsuz etkiledi. İhracat maalesef 2011’de bu tempoda devam eder gibi görünüyor. 19 milyar dolarlık ihracat hedefliyorduk. Planlarda belirli bir miktar şaşma olabilir” diye konuştu.

En büyük tehlikenin ise ithalattaki artışta olduğuna dikkat çeken Tezer, şöyle devam etti:

“Otomobil satışları ilk 3 ayda yüzde 83 artarken, üretim yüzde 13’te, ihracat yüzde 2’de kaldı. Rakamlar ortada, ithalatın payı artıyor. Geçen yıl otomotiv dış ticaret dengesi 373 milyon dolar artıdaydı. Avrupa pazarlarının da olumsuz etkisiyle bu yıl dış ticaret dengesi eksiye dönecektir.”

Bakan Ergün uyarmıştı

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün de OSD’nin 37. Olağan Genel Kurulu’nda otomotivin en büyük çatı örgütünün 15 üyesine ithalat uyarısı yapmıştı.

Bakan Ergün, “Türkiye’de satılan araçların üçte ikisi ithal. Otomotivde dış ticaret dengesi 393 milyon dolara geriledi. Bu rakam tehlikeli boyuta geldi. Pazar 2011’de bu canlılığını sürdürürse dış ticaret dengesi eksiye dönebilir. 1 milyon adetlik satışta bu tehlikeli hale gelecek. Bu yüzden tekrar tekrar çağrıda bulunuyoruz ‘Kendi markanızı yaratın’ diye” açıklaması yapmıştı.

Sanayinin çarkları Şubat’ta yavaşladı

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi sanayi üretimi Şubat ayında geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 13.9 artarken, Ocak ayına göre yüzde 4.1 azaldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı rakamlara göre, Şubat’ta madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksinde yüzde 6.4, imalat sanayi sektörü endeksinde yüzde 14.7, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksinde de yüzde 11.2 artış görüldü. Takvim etkisinden arındırılmış endeks, Şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre yüzde 1.7 azalış gösterdi.

Ana sanayi grupları sınıflamasına göre, Şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış, yüzde 28,9 ile sermaye malı imalatında kaydedildi. Bunu yüzde 16.7 ile ara malı imalatı, yüzde 13.4 ile enerji, yüzde 12.6 ile dayanıklı tüketim malı imalatı ve yüzde 2.6 ile dayanıksız tüketim malı imalatı izledi. İmalat sanayi alt sektörlerine bakıldığında artışta ilk sırayı yüzde 47.5 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünlerinin imalatı aldı. Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı yüzde 37.2, motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı yüzde 31.2, elektrikli teçhizat imalatı yüzde 29.4, diğer imalatlar yüzde 24.1 artış gözlendi. Söz konusu dönemde, tütün ürünleri imalatında yüzde 16.4 ile düşüş meydana geldi.

Sanayi üretimi yüzde 13.9 arttı

Aylar 2009 2010 2011

Ocak -21.5 12.8 18.9

Şubat -24.0 17.6 13.9

Mart -21.5 21.4

Nisan -18.8 16.9

Mayıs -17.1 14.9

Haziran -9.9 10.0

Temmuz -8.9 8.8

Ağustos -6.5 10.8

Eylül -9.6 10.4

Ekim 6.2 9.9

Kasım -3.0 9.4

Aralık 23.9 16.9