Otombil alacaklar dikkat! Çıplak gözle anlamak imkansız: Önü 2010 arkası 2015 model...

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla birlikte artan bireysel ulaşım isteği ve çip krizi nedeniyle baş gösteren araç kıtlığı, vergilerde ve fiyatlarda meydana gelen fahiş artışlar, insanları ikinci el araçlara yönlendirdi. Son dönemde, özellikle Kovid-19 salgınıyla birlikte daha fazla adından söz ettiren “ekli araçlar”, insan hayatını tehlikeye sokacak riskler içeriyor... Ancak her konuda olduğu gibi bu konuda da ciddi “fırsatçılık” furyası ortaya çıktı ve “ekli araç” diye nitelenen otomobillerin satış adetleri de çoğalmaya başladı. Milliyet Gazetesi yazarı Levent Köprülü'nün ilgili yazısı şöyle; Kaza yapmış ya da pert olmuş araçların gövdelerinin, aynı tip başka kazalı araçlardan sökülen gövde parçaları ve kaynaklama sayesinde birleştirilmesiyle ortaya çıkan “ekli araçlar”, tüketiciler ve sürücüler için çok ciddi risk teşkil ediyor. Uzmanlar, yükselen fiyatlar ve son yıllarda ikinci el araçlara olan ilginin artmasının dolandırıcıları harekete geçirdiğini, geçmişte büyük kazalar geçirmiş araçların “insan hayatını hiçe sayarak yanlış onarımlarla” “kazasızmış gibi” satıldığını vurguluyor. Uzmanlar, ayda ortalama 30 bin araçta yapılan ekspertiz sonucu, yaklaşık 300 aracın kaynakla birleştirildiğinin tespit edildiğine de dikkat çekiyor. Pilot Garage Genel Müdürü Cihan Emre, “Maliyeti düşürmek ve zaman kazanmak için dolandırıcılar hasarlı parçaları onarmak yerine, arkası ve önü farklı iki aracı kaynakla birleştirip satışa çıkarıyor. En son yine Pendik bayimizde bir aracın önü 2015, arkası 2016 model çıktı. Tüm aktif ve pasif güvenlik özelliklerini kaybeden birleştirilmiş araçlar, bir kazada ikiye bölünerek birçok ölümlü kazaya sebep oluyor” dedi. Emre, bu hilelerin, hasar kaydı olmayan araçlarda da gözlendiğini kaydetti. Günümüzde artık her 2. el otomobile kuşkuyla yaklaşılması gerektiğini söyleyen Cihan Emre, “Son yıllarda ikinci el araç pazarına duyulan ilgi ve iştah, asıl işi otomobil alım-satımı olmayanların da ilgisini çekmeye başladı. Yüksek kar elde etmek amacıyla bazı ağır hasarlı araçlar, maliyeti düşük tutmak ve zaman kazanmak için onarılmıyor; iki araç kaynakla birleştiriliyor. Önü 2010 model, arkası 2015 model, arkası 2006 model, önü 2012 model gibi birçok araçla karşılaşıyoruz” ifadelerine yer verdi. Birleştirme işlemiyle aracın en temel güvenlik unsuru olan şasinin, koruyuculuğunu yitirdiğinin altını çizen Emre, şöyle devam etti: “Herhangi bir kaza anında iki araçtan birleştirilmiş, ekleme araçlar kolaylıkla ikiye bölünerek ölümlü kazalara sebep oluyor. TV kanallarında rastladığımız ‘kazada ikiye bölündü’ haberlerinin asıl sebebi bu. Kaynağın izleri belirli hilelerle kapatılıyor. Kaynak işlemini tüketicilerin basit kontrollerle tespit etmesi imkansız. Özellikle ağır hasarlı araçların tekrar trafiğe çıkmadan önce tamir süreçlerinde denetlenmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu işlemleri ancak uzmanlar tespit edebilir.” Ağır hasar kaydını tespit etmek için, detaylı araştırma yapmaya gerek duyulmuyor. Onarım işlemlerinde de türlü dolandırıcılıklar karşımıza çıkabiliyor. Örneğin, Airbag’leri açılmış bir aracın içerisine düzgün bir tamir gerçekleştirmek yerine sünger doldurularak araçta hava yastığı varmış gibi gösterilebiliyor. Her yıl 40 binin üzerinde ağır hasar kayıtlı araç yeniden trafiğe çıkıyor. Tüm Oto Servisleri Federasyonu (TOSEF), 24 milyonluk araç parkında önemli bir yer işgal eden ağır hasar kayıtlı araçların yarattığı sorunlarla ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu. Türkiye’de trafiğe kayıtlı, ağır hasar kaydı bulunan yaklaşık 2 milyon aracın trafikte dolaştığına dikkat çeken TOSEF Başkanı Ünal Ünaldı, kaza sonrasında hasar alan ve ağır hasar kaydı işlenen bu araçların, onarım aşamalarında ve tekrar trafiğe çıkışında hiçbir denetime tabi tutulmadığını belirtti. Ünaldı, “Tüm sektörü baz aldığımızda, yaklaşık 25 bin araç onarımı yapan tamirhane ve servis merkezi mevcut. Bu sayının bin 500’e yakını yetkili servis, 4 bini özel oto servisi, 20 bine yakını tamirhane olarak hizmet veriyor. 4 bin adet özel oto servisinden, sadece 812’sinin TSE 12047 ve 709’unun TS 13168 belgesi mevcut. Toplam adetin yüzde 40’ı oranında olan bu sayıyı artırmak için TOSEF olarak elimizden gelen çabayı sarf ediyoruz. Tamirhane tarafında durum çok vahim; 20 bin onarım noktası belgesiz ve yetersiz makine ekipman nedeni ile iptidai yöntemler ile ağır hasarlı araç onarımı yapmaktadır” dedi. TSE belgesi olmayan, Mesleki Yeterlilik Belgesi’ne sahip kalifiye eleman çalıştırmayan oto servislerinin, ağır hasar kaydı işlenen hasarlı araçları onarması can güvenliği nedeniyle yasaklanması gerektiğini vurgulayan Ünal Ünaldı, “Ağır hasarlı araç onarımına başlanmadan standartlara uygun belge denetimini sigorta eksperlerinin gerçekleştirmesi mümkündür. Onarım sonrası araçların detaylı şekilde teknik kontrolünü ise TSE belgeli oto ekspertiz noktaları ve TÜV muayene istasyonlarında yapılması, trafikteki can ve mal güvenliğinin sağlanmasında büyük rol oynayacaktır” şeklinde konuştu.