Otobüslerde elle tacize karşı mücadele...

Sabahın erken saatleri... 22 yaşındaki Laura, omzuna asılı çiçekli çantasıyla, olduğundan çok daha genç görünüşlü, Bogota'nın kamu ulaşım sistemi Transmilenio ile okuluna yetişmeye çalışan herhangi bir öğrenciden farksız. Ama Laura bir öğrenci değil. Kolombiya'nın kadın polislerinden biri ve özel bir iş peşinde.

Bogota'daki belediye otobüslerinde cinsel tacizleri durdurmak amacıyla görev yapan sivil giyimli özel birime bağlı olan Laura ile birlikte, çoğu kadın, 7 polis daha çalışıyor. Özel ekip kalabalık otobüsleri fırsat bilip kadınlara elle sarkıntılık yapan veya sürtünen erkekleri yakalamakla görevli.

Basit bir iş değil bu. Transmilenio otobüslerinde günde ortalama 2 milyon kişi yolculuk ediyor.

İki yıl önce yapılan bir yoklamaya göre, Bogota'da yaşayan her 10 kadından 6'sı, kentin tıka basa dolu otobüslerinde kendilerine en az bir defa sarkıntılık edildiğini söyledi.

Şikayet edenler az

Uygunsuz hareketlere maruz kalan kadınların pek azı resmen şikayetçi oluyor. Yine de resmi makamlara başvuranların sayısı 2013'te 81 iken, 2014'ün ilk 8 ayında 150'yi aştı.

Laura, yeni girişimin sonuç verdiğine inanıyor. Sarkıntılıkla mücadele ekibi, yeniden ters yönde yola çıkmadan önce, otobüs seferinin son durağında kahvaltı yapmak için kısa bir mola verirken, Laura, "Göreve başladığımız sıradaki elle sarkıntılık ve benzeri taciz ihbarlarında azalma oldu." diyor.

Özel polis biriminin sorumlusu Lina Maria Rios, Transmileno Elit Grubu'nun göreve başlamasından bu yana sarkıntılıkla ilgili ihbarlarda ufak bir azalma olduğunu doğruluyor; "Henüz erken ama, eğilimler değişiyor gibi." diyor.

Elit Grup, çoğunluğu belediye otobüslerinde devriye gezmeye başladıktan sonraki ilk iki haftada olmak üzere, 17 kişiyi tutukladı.

Lina Maria Rios, "Kadınlara elle sarkıntılık etmek isteyen erkekler, şimdi, sivil giyimli bir kadın polisi taciz etme riskiyle karşı karşıya olduklarından duraksıyor olabilir. Ama kesin değil tabii bu." diyor.

Kadınlara sarkıntılık etme eğilimlisi erkekleri caydırmayı hedefleyen özel birimde görevli kadın polisler, muhtemel suçluları yakalamak için yem olarak ortaya çıkmadıklarını vurguluyor. Kadın polisler, özel birimin göreve başlaması dolayısıyla dar kot pantolonlarla basının önüne çıkınca yerel medyada bu yönde yorumlar yer almıştı.

Ekipteki dört erkek polisten biri olan Nestor, "bu tuzak kurmak olur; o zaman biz suç işlemiş oluruz." diyor.

"Kadınlara, yalnız olmadıklarını hissettiriyoruz"

11 kişilik ekibin 7'si kadın. Ama bu polislerin seçilme nedeni, sivil giyimli olarak yapılan çalışmalarla, istihbarat derleme ve savunmasız gruplarla ilgilenme deneyimleri nedeniyle seçildi.

Özel ekipte daha çok kadınların bulunması, muhtemel suçlulardan değil, muhtemel mağdurlardan kaynaklanıyor.

Kuşku verici davranışları belirleme konusunda özel eğitim almış olan Yuri, "Yüz kızartıcı bir durum yaşandığında mağdur kadını izliyor olmamız, kadınlarda rahatsızlık yaratmıyor." diyor.

Özel polis biriminin sorumlusu Rios da, "ayrıca kadınlara, yalnız olmadıklarını hissettirmiş oluyoruz. Kadın polislerin arkasında destek olduğunu gösteriyoruz." diye ekliyor. Rios, özel birimin koordinatörü olmadan önce de sivil giyimli olarak görev yapmış, belediye otobüslerinde yankesicilerin peşine düşmüş. Ama sarkıntılıkla mücadele eden birimde çalışmanın çok farklı olduğunu söylüyor.

Her yaştan, her sınıftan, her tipten...

Kadınlara sarkıntılık edenlerin yakalandıkları anda ender olarak şiddetli tepki gösterdiğini ve bu insanların her yaştan, her sınıftan, her tipten olduklarını vurgulayan Rios, elle taciz meraklısı erkeklerin belli bir profili olmadığından ekipte görevli polislerin belli bir tür görünümden ziyade, kuşku uyandıran davranışları izlediğini söylüyor.

Transmileno Elit Grubu, otobüslerde kadınların göğüslerine ya da kalçalarına gözlerini diken, kadınlara yaslanan veya tavandaki tutacaklara asılmak yerine ellerini aşağıda tutan erkekleri izliyor özellikle.

Erkekler kasıtlı olarak, uygunsuz bir temasa geçtiği anda da duruma müdahale ediyorlar.

Özel ekibin görevi kadınlara sarkıntılık eden erkekleri yakalamakla sınırlı değil. Transmilenio şebekesinde her türlü cinsel taciz şikayetine hızla cevap veriyor.

Amaç, tacize uğrayanları, yetkililerin işi ciddiye aldığına inandırmak ve bir suç işlendiğinde şikayetçi olmaya teşvik etmek.

Ekipte görevli bir başka kadın polis, Bogota'ya ilk geldiğinde, Transmilenio otobüsünden inerken arkasından elle sarkıntılığa uğradığını, kapı kapanmadan dönüp erkeğin göğsüne yumruk atmayı başardığını ama yine de yaşadığının korkunç, insanı aciz birakan bir deneyim olduğunu anlatıyor.

Erkeklerin dörtte birinin kadına elle sarkıntılığın hala kötü bir tarafı olmadığını düşündüğü Bogota'da görev yapan özel ekip, mevcut yasalar altında, çoğu suçlunun hapse atılmayacağını bilse de, en azından toplum içinde bir bilinçlenme sağlamayı umuyor. (BBC Türkçe)