Ölüleri memnun etmek için bile erken yaşta evlendiriliyorlar!

DİCLE Toplumsal Araştırmalar Merkezi (DİTAM) Diyarbakır, Siirt ve Şanlıurfa’da çocuk yaşta evliliklerle ilgili ’Erken Evliliklerin Toplumsal Meşruiyeti’ araştırması yaptı. DİTAM Başkanı Mehmet Kaya, Türkiye’nin erken yaşta evlilikler bakımından Avrupa Birliği ülkeleri arasında Gürcistan’dan sonra yüzde 14’lük bir oranla ikinci sırada bulunduğunu söyledi. Dicle Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Dç.Dr. Naciye Yıldız, görüştükleri bir kadının anlatımına da yer vererek, akraba evliliklerinde hatır olayının da zaman zaman ön plana çıktığını belirtti. Yıldız, şöyle devam etti:

“Bazı evlilikler akraba hatırı adına yapılıyor. Görüştüğümüz kadılardan biri ’benim halam hayattayken babam halama söz verdi. Halam öldükten sonra ona verdiği sözü tutmak için babam beni halamın oğlu ile evlendirerek halama verdiği sözü tuttu. Oysa bu evliliği ne ben n ede halamın oğlu istemiyordu. Ama hatır adına bizi evlendirdiler’ dedi.

Neredeyse ölüleri bile memnun etmek için kızları evlendiriyorlar.”

Yüzde 40’ı okula hiç gitmemiş

Diyarbakır, Siirt ve Şanlıurfa’da 184 kadın ile yapılan görüşmelerde çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. 184 kadından yüzde 65’nin 16 yaş ve altındayken 20-26 yaşındaki erkeklerle evlendirildikleri görüldü. Araştırmada, bölgede erken yaşta evlilik yapan kadınların yüzde 40’nın hiç okula gitmediği, yüzde 33’ünün ilkokul, yüzde 16’sının ise ortaokul mezunu olduğu belirlendi. Erken yaşta evlenen kadınların yüzde 87’sinin 18 yaşını doldurduktan sonra resmi nikah yaptığı, yüzde 13’ünün ise resmi nikahının halen bulunmadığı ortaya çıktı. Siirt ve Şanlıurfa’da erken yaşta evlilik yapan kadınların yüzde 50’si akraba evliliği yaparken, Diyarbakır’da ise bu oranın yüzde 20 olduğu, erken yaşta evlilik yapanların yüzde 75’nin ise ailelerinin kararıyla evlendirildikleri belirlendi.

Kız çocuklarını risk olarak görüp erken evlendiriyorlar

Yrd. Doç. Dr. Naciye Yıldız: “Küçük yaştaki kız çocukları birer cinsel obje olarak görülüp, dolayısıyla namus için bir risk unsuru olarak kabul edilmektedir. Aileler kız çocuklarını erken evlendirerek bu riskten kurtulmayı amaçlamaktadır. Namus riski dışında bölgede yaygın diğer önemli neden; 20’li yaşlardan sonra evlenmemiş kızların evde kalma riski algısıdır. Aileler evde kalma riski ve bununla bağlantılı olarak ya kuma olarak ya da yaşlı birileriyle evlendirilme endişesinden hareketle kızlarını erken yaşta evlendirmektedir. Diğer taraftan ekonomik bakımdan göreceli olarak daha iyi konumda olan ailelerde de erken yaşta evliliğin nedeni ’Miras’ kaygısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Akrabalar arası erken evliliklerde akraba kızının tercih edilmesinin en önemli unsuru yaşlı bireyler için bir sosyal güvence (yaşlı aile bireylerine bakım) olarak görmeleridir.”

Gelin gittikleri evde aşağılanıyorlar

Yrd. Doç. Dr. Yıldız, erken yaşta evlendirilen kızların evliliklerinden sonra karşılaştıkları sorunlara değinirken yaşlarının küçük olması ve yoksulluk nedeniyle genellikle eşlerinin aileleriyle birlikte yaşamak zorunda kaldığını, bu geniş aile ilişkileri içerisinde en değersiz konumda olduklarını anlattı. Erken yaşta evlendirilen kızların gelin gittikleri evde aşağılandıkları, küçümsendikleri, onurlarının kırıldığı, hatta şiddete maruz kalabildiği, yeni aile ortamına uyum sağlayabilmeleri için aileleri ile görüştürülmedikleri, erken yaşta çocuk sahibi olmaları için baskı ile karşılaştıkları, sağlıklarının riske sokulduğu ifade edildi.

10 ayda 255 kadın öldürüldü, rekor İstanbul’da

TÜRKİYE’de kadın cinayetleri yeni yasalara rağmen artıyor. 2013’te 237 kadının cinayete kurban gittiği ülkemizde 2014’ün ilk 10 ayında bu sayı 255’e yükseldi.

Türkiye’de kadına yönelik şiddetin önüne geçmek için verilen mücadele ve çıkarılan yasalar, bu şiddeti durdurmaya yetmiyor. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun aylık verilerine göre, 2013 yılında 237 kadın öldürüldü. Öldürülen kadınların 25’i koruma talep etmişken 18’i koruma alabildi. 2013 yılında en fazla kadın cinayeti İstanbul, İzmir, Diyarbakır, Antalya ve G.Antep’te işlendi.

Üç günde bir cinayet

2014 yılının ilk 6 ayında her üç günde bir kadın öldürülürken, bu sayı istatistiklere 139 olarak yansıdı. Bunlardan 12 kadın, tehdit edildiği için koruma başvurusu yapmasına rağmen gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle hayatlarını kaybetti. Kadınların yüzde 50’sinin ateşli silah kullanılarak öldürülmesi dikkat çekerken, yüzde 31’i de kesici alet kullanılarak öldürüldü. En çok cinayetin işlendiği ilk üç il 28 cinayetle İstanbul, 10 cinayetle G.Antep, 7 cinayetle Adana oldu. İlk 10 ayda öldürülen kadın sayısı 255’e çıktı.