Nakit sıkışıklığına ilaç olacak kefalet

Başbakan Binali Yıldırım Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısında alınan kararları dün açıklarken piyasalar adeta hop oturup hop kalktı. Başbakan Yıldırım 250 milyar liralık yeni kredi hacmi oluşturduklarını açıkladı. Yıldırım alınan tedbirler, sağlanan ilave teşviklerle 500 bini özel sektörde olmak üzere toplam 600 bin kişiye iş imkanı öngörüldüğünü de belirtti. 2017 Ocak-Mart dönemini kapsayan üç aylık dönemde SGK prim ödemelerinin 9 ay öteleneceğini açıklayan Başbakan Yıldırım, 2017’nin kamu için tasarruf yılı olacağının da altını çizdi.

KOBİ’lere kıyak yapmış oluyoruz

Üretimle ihracatla uğraşan sektörün sıkıntılarını biliyoruz. Firmaların piyasada nakit sıkıntısı var. Bu sıkıntıyı rahatlatmak, işlerini genişletmelerini sağlasak, hatta istihdamı artırmak için hazine kefaleti getirmek suretiyle, kredi garanti fonunun kefaletiyle 250 milyar liraya kadar bir kredi hacmi oluşturuyoruz. Burada ağırlıklı olarak bundan KOBİ’ler yararlanacak. Ayrıca ihracatla, ticaretle uğraşanlar da bundan istifade edecek. İhracat kredilerinde garanti, yani teminat yüzde 100. KOBİ’lerde yüzde 90, ticari kredilerde yüzde 85 uygulanacak. Demek ki istihdamımızın yüzde 65-70’ini oluşturan, firma sayısı olarak yüzde 98’ini oluşturan, ihracatımızın yüzde 60’ını oluşturan KOBİ’lere kıyak yapmış oluyoruz.

Yatırımı canlandırmak için vergi indirimi

Başbakan Yıldırım, 250 milyar liralık kredi teminatının dışında 2017’de özel sektör yatırımlarını daha da teşvik etmek amacıyla imalat sanayiine yatırım teşvik kapsamındaki projelere artı destek vereceklerini de açıkladı. Yıldırım “Detay verirsek, 2017’de yapılan imalata yönelik yatırım harcamaları için, yatırıma katkı oranını, mevcutun üzerine yüzde 15 daha artırıyoruz. Kurumlar vergisi indirimini tam olarak uygulayacağız. Yani teşvik o sadece o yatırımla sınırlı değil, bütün işin içinde kullanabilecek” diye konuştu.

SGK prim ödemesi 9 ay öteleniyor

İstihdamı artırmanın yanı sıra mevcudu korumanın da önemli olduğunu belirten Başbakan Yıldırım buna yönelik tedbirleri de şöyle özetledi: “Özel sektör işverenlerinden asgari ücret desteğinden yararlananların, bu destekten yararlanmalarına esas prim ödeme gün sayısına karşı gelecek şekilde, 2017 Ocak Şubat Mart, üç aylık primlerini 2017’nin Ekim Kasım Aralık ayına öteliyoruz. SSK primlerini senenin son 3 ayında ödeyecekler. İlave yük, faiz yok.”

600 bin kişiye iş imkanı yaratılacak

“Malum işsizlikte hafif bir kıpırdama var. Bunu dikkate aldık” diyen Binali Yıldırım istihdamı artırmaya yönelik 2 tedbir açıkladı. Yıldırım 100 bini kamu, 500 bini özel sektör olmak üzere bu tedbirlerin 600 bin kişiye iş imkanı sağlayabileceğini söyledi. Yıldırım, “2017’de İş başı eğitim programı, mesleki eğitim kursları, girişimcilik eğitim programları olmak üzere 500 bin vatandaşımıza, İŞKUR’un aktif işgücü programlarından yararlandıracağız. 500 bine ilave olarak, 100 bin de yine toplum yararına çalışma programına devam edeceğiz” dedi.

Yeni borçlanma, ilave açık söz konusu değil

250 milyar liralık ilave kredi imkanına sağlanacak kefaletin maliyetinin sorulması üzerine sözü Mehmet Şimşek aldı. Şimşek özel sektörün takibe düşmüş kredi oranı gözönüne alındığında, Hazine garantisinin de yüzde 7 ile sınırlı olacağını, üst limitlere çıkılması halinde Hazine’nin 3 yılda üstlenmek zorunda kalacağı teminat riskinin 17.5 milyar lira civarında olacağını söyledi. Başbakan Binali Yıldırım da “Yanlış anlama olmasın. 250 milyar liralık kefalet 250 milyar lira kaynak bulmamızı gerektirmiyor. Sonuçta bütçe açığını artıracak borçlanma gerektirecek bir plan düşünce yok. Bu 2017 bütçesinden ve bazı arızi gelirlerden gelen paradan karşılanacak. Bütçe kalemleri arasında bazı kaydırmalar yaparak bunu gerçekleştireceğiz.

Muazzam tasarruf yapıp yeni bina araba almayacağız

Mali disiplinin devam edeceğini kaydeden Başbakan Yıldırım 2017’yi kamuda muazzam bir tasarruf yılı olarak ilan etti. Har vurup harman savurmayacaklarını söyleyen Yıldırım şöyle konuştu: “Son söyleyeceğim şey, önce milletten bir şey isterken kendimiz ne yapıyoruz ona bakmamız lazım. Devlet olarak 2017’de muazzam bir tasarruf yılı olacak. Çok ciddi tasarruflar yapacağız. Yani önceliği olmayan harcamalar, yeni bina alma, yeni araba alma vesaire… Efendim gereksiz masraflar yapılmayacak. Fuzuli yere seyahatler bunlardan kaçınacağız. Bir anlamda vatandaşlarımızdan bir şey isterken, hadi dövizini bozdur ülkene omuz ver derken, önce devlet kurumları olarak bizler elimizi taşın altına koymamız lazım. Krediyi ver, teminatı kefili biziz diyoruz” diye konuştu.

Ekonomistlerin görüşleri:

Daha çok orta vade

Oyak Yatırım Başekonomisti Mehmet Besimoğlu: “Toplantının asıl amacına yönelik algı tam olarak sağlanamamış gözüküyor. Biz döviz borcu olan şirketlere yönelik daha belirgin bazı önlemler getirileceğini öngörüyorduk. Kısa vadedeki sorunlara daha çok odaklanılabileceğini öngörüyorduk. Yapılan iletişim bu yöndeydi. Bu ortaya çıkmadı. Daha çok orta ve uzun vadede büyüme destekleyecek önlemler gördük.”

Büyümeyi destekler

İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu: “Bu adımlar büyüme adına olumlu. Yani yurt içi kredi hacmini artıracak bu adımlar gelecek yıl büyümeyi destekleyecektir. Ayrıca kredilerin yeniden yapılandırılması YP kredileri de kapsarsa kur kaynaklı risklerin de kısmen azalmasını sağlayacaktır. Bu adımların bankacılık sektörü için de olumlu olacağını düşünüyoruz. Beklentilerin aksine kura yönelik kısa vadeli bir adım atılmaması ise ECB’nin de etkisiyle TL’de değer kaybına neden oldu.”

Beklenti farklıydı

DNG Danışmanlık’tan Fatih Keresteci: “Piyasanın beklentisi reel sektörün döviz pozisyon açığına ilişkin önlemler de getirilebileceği yönündeydi. Buna değinilmediği önlemlerin daha çok orta ve uzun vadede ekonomik aktiviteyi hızlandırmaya odaklandığı için piyasa tepkisi negatif oldu.”

1 saatlik gecikme doları ateşledi

Binali Yıldırım’ın 15.00 olarak açıklanan toplantıyı 16.00’ya çekmesi, buna karşılık 30 dakikalık daha ilave gecikme olması piyasaların tansiyonunu artırdı. Dolar sabah 3.34 TL’ye kadar inmişken, 1 saatlik rötar 3.40’ların görülmesine neden oldu. Kararların, vergi gelirlerini düşürüp, ilave bütçe açığı yaratacağının düşünülmesi de doların 3.49’lara doğru ikinci atağa neden oldu.