Mutluluğun fiyatını ölçebilir misin Deaton

Nobel ekonomi ödülüne bu yıl, mutluluğun kaç para ettiğini ortaya koyan araştırmasıyla dikkatleri üzerine çeken İngiliz iktisatçı Angus Deaton layık görüldü. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Alfred Nobel anısına dağıtılan Sveriges Riksbanks (Merkez Bankası) Ekonomi Ödülü’nün Deaton’a verildiğini duyurdu. Princeton Üniversitesi Öğretim Üyesi 70 yaşındaki Deaton’un yoksulluk, refah ve tüketim üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı ödüle hak kazandığı belirtildi.

Refahı güçlendiren ve yoksulluğu en aza indiren bir ekonomik politika oluşturmak için bireysel tüketim tercihlerinin anlaşılması gerektiğine işaret edilen açıklamada, “Angus Deaton, bireysel tüketim tercihlerinin anlaşılması için herkesten daha fazla çaba harcamıştır. Deaton’un bireysel tercihlerle elde edilen sonuçları birbirine bağlayan araştırması, mikro ekonomi, makro ekonomi ve kalkınma ekonomileri alanlarında önemli bir değişime yol açmıştır” denildi. Deaton, 8 milyon İsveç Kronu (3 milyon TL) tutarındaki ödülün de sahibi oldu.

Üst sınır 75 bin dolar

Angus Deaton, ‘Acaba mutluluk gerçekten para ile satın alınabilir mi?’ sorusunun yanıtını arayan isimlerden biri. Nobel ödüllü Daniel Kahneman ile birlikte, ‘Günlük yaşamımız için acaba kaç paralık gelirimizin olması bize en fazla mutluluğu getirir’ diye 2008-2009 yıllarında 450 bin Amerikan vatandaşı ile araştırma yaptılar. Araştırma sonucu 75 bin Amerikan Doları yıllık gelirin en fazla günlük yaşamda mutluluğu getirebildiğini, fazlasında ise artık eskisi gibi günlük hayatta mutluluğu artırmadığını belgelediler.

Sadece 1 kadın kazanabildi

Nobel Ekonomi Ödülü, 1968’te İsveç Merkez Bankası tarafından Nobel Ödülleri’nin kurucusu Alfred Nobel anısına kuruldu. 1969’tan bu güne 46 kez dağıtılan ödüllerden 17’si iki kişi, 6’sı da üç kişi arasında paylaştırıldı. Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan 75 kişi arasında sadece bir kadın bulunuyor. Elinor Ostrom, 2009’da ödüle layık görülmüştü. 2000’den bu yana Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazananlar şöyle:

2000: James J. Heckman ve Daniel L. McFadden

2001: George A. Akerlof, A. Michael Spence ve Joseph E. Stiglitz

2002: Daniel Kahneman ve Vernon L. Smith

2003: Robert F. Engle ve Clive W.J. Granger

2004: Finn E. Kydland ve Edward C. Prescott

2005: Robert J. Aumann ve Thomas C. Schelling

2006: Edmund S. Phelps

2007: Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin ve Roger B. Myerson

2008: Paul Krugman

2009: Elinor Ostrom ve Oliver E. Williamson

2010: Peter A. Diamond, Dale T. Mortensen ve Christopher A. Pissarides

2011: Thomas J. Sargent ve Christopher A. Sims

2012: Alvin E. Roth ve Lloyd S. Shapley

2013: Eugene F. Fama, Lars Peter Hansen ve Robert J. Shiller

2014: Jean Tirole

Angus Deaton kimdir?

EdInburgh’ta 1945’te dünyaya gelen Deaton, Cambridge Üniversitesi’nden mezun oldu. Doktorasını “tüketici talebi modelleri ve bu modellerin İngiltere’ye uygulanması” başlıklı teziyle 1975’te tamamladı. Deaton, 1983’te Princeton Üniversitesi İktisat Bölümü’nde öğretim üyesi oldu. Deaton’un 1980’de yayımladığı İdeal Talep Sistemi, dünya genelinde tanınmasını sağladı. Ekonometri Topluluğu tarafından Frisch Madalyası’na layık görülen Deaton, “The Great Escape: Health, wealth and the origins of inequality” adlı kitabını 2013’te yayımladı.

1 milyon $’lık maaşı düşürdü

Angus Deaton’ın araştırmasından etkilenen ABD merkezli kredi kartı ödeme şirketi Gravity Payments’in genç CEO’su Dan Price, 120 kişinin çalıştığı şirkette çalışanları şaşırtan jeste imza atmıştı. 1 milyon dolarlık yıllık maaşını 70 bin dolara düşüren Price, personelin moralini yüksek tutmak için maaşları yıllık en az 70 bin dolar olarak düzenlemeye karar verdi. Karar öncesi çalışanlar ortalama 48 bin dolar maaş alıyordu.