Dolarla oynamayın TL’de kalın!

Haberin Devamı

2012’de ekonomi çökmeyecek ama büyüme yavaşlayacak. Harcamalarınızda açılmayın. Eğer paranızla para kazanacaksanız spekülatif olmayın. O alanın oyuncusu değilseniz, borsada oynamayın. İşiniz gerektirmiyorsa dövizle de oynamayın. Riske girmeyin, kaybedersiniz. En iyisi uygun faiz bulursanız TL’de kalın!

- Hocam dolar bunca müdahaleye rağmen neden düşmüyor?

Merkez Bankası geçen sonbahardan itibaren kendi para politikasını bir miktar değiştirdi. Kimine göre çeşitlendirdi, kimine göre zenginleştirdi, kimine göre de yanlış yaptı. Ama başlangıç noktasında şöyle bir düşünce vardı ve haklı bir düşünceydi bu. O zamana kadar Merkez Bankası tamamen enflasyon hedefine kilitliydi. Enflasyona bağlı değişkenli bir para politikası izliyordu. Biraz da şansa tabii, kriz enflasyonu baskılayınca, cari açık da büyümeye başlayınca Merkez Bankası, “Ben enflasyon hedeflemesinin yanında cari açığı kontrol edecek, içeriye gelen sermaye girişini biraz caydıracak yeni bir para politikası izleyeceğim” dedi. Çünkü içeriye sermaye girdiği zaman döviz bollaşıyor, dövizin fiyatı, yani döviz kuru düşüyor, dolayısıyla Türk Lirası değerleniyor. Türk Lirası değerlenince, ithalat göreli olarak daha ucuz hale geliyor, ihracat yapmak kârlı olmaktan çıkıyor, dolayısıyla dış ticaret açığı ve cari açık büyüyor. Cari açık büyüdüğü zaman daha fazla sermaye geliyor, Türk Lirası daha da aşırı değerleniyor. Böyle bir süreç yaşanıyor. Dolayısıyla Merkez Bankası bunun yanlış olduğunu düşündü. Çünkü dövizin istikrarsız olması para politikasını zorlaştırıyor. Bu yüzden sonunda “Para politikamı değiştirip çeşitlendireceğim” dedi. Teknik olarak bir politikanın bir hedefi varsa, tek bir araç bu hedefi yakalamak için yeter. Yani eğer “Ben enflasyonu düşüreceğim” derseniz, elinizdeki en iyi araç faizdir. Eğer, “Ben enflasyonun yanı sıra kuru da dolaylı yollardan etkileyeceğim” derseniz, bu aracın yanına bir araç daha koymanız lazım. Onu da banka mevduat karşılıkları olarak belirledi Merkez Bankası ve böylece Ortodoks olmayan bir politika değişikliğine gitti.

Dolarla oynamayın TL’de kalın

- Sonunda cari açık da yavaşladı...

Evet. Şimdi cari açık yavaşladığı zaman Merkez Bankası, “Benim dediğim oldu” diyor ama o arada kur da elden kaçtı. Çünkü dikkat ederseniz 2011 biterken kur 1.90’ın üzerini de denedi, 1.92’ye kadar çıktı. Tabii bu istenir bir şey değil. En azından enflasyona yansıması kötü. Artı, döviz borçlularını perişan edecek bir şey. Üstelik devletin kendisi de döviz borçlusu. Özel sektörün de çok ciddi döviz borcu var. Dolayısıyla bir miktar, cari açığı dengeleyecek kadar yükselsin dolar tamam ama bu kadarı fazla.

- 30 Aralık’ta 2-2.5 milyar dolar boyutunda döviz müdahalesi yaptı Merkez Bankası. O da çok etkili olmadı ve dün yeni bir müdahalede daha bulundu. Bu kez başarılı olur mu sizce?

Orada şöyle bir durum var; kur yükselmeye başladığı zaman daha da yükseleceği beklentisi varsa, müthiş bir döviz talebi olur. Buna mukabil elinde döviz olan da satmaz, bekler. “Yükselsin, o zaman satayım” der. Alan da, “Nasıl olsa yükselecek, alayım kazanç elde edeyim” der. Dolayısıyla bizim “Piyasa kurudu, sığlaştı” dediğimiz olay olur. Yani hem arz hem talep o kadar çok azalır ki, çok ufacık, 50 milyon dolarlık döviz işlemlerinde bile kur fırlar gider. Sanıyorum bir miktar o etkili oldu doların artışında. Bu yüzden dolar yükselecek beklentisini değiştirmek lazım. İkincisi de, içeride olan olaylardan ziyade dışarıda olan olaylardan dolayı euro paritesi son bir ayda hızla 1.30’un altına kadar indi. Bu da tabii içeride doların pahalılaşmasına neden oldu. Doların euroya karşı değeri nasıl artıyorsa, TL’ye karşı da artıyor, onun da etkisi oldu. Ama her şekilde bu gidişi durdurabilmesi lazım Merkez Bankası’nın.

- Düşecek mi o zaman dolar?

Orada bir sıkıntı var gibi görünüyor. Çünkü büyükçe, 2 milyar doların üzerinde bir müdahale yaptı Merkez Bankası.

- Sert bir müdahale oldu yani?

Evet. İlk ağızda kur 1.87’ye kadar geriledi. Aynı gün tekrar 1.88-1.89’a doğru gitti. Bu da, dün yapılan müdahale de bu işin zor olacağını gösteriyor.

- Dolar yükselecek beklentisi mi direnç yaratıyor? Yoksa olması gereken zaten, bir dolar eşittir 2 lira mı?

İçeride dolar yükselecek beklentisi direnç yaratıyor. Dediğim gibi piyasa da fevkalede kurumuş, sığlaşmış vaziyette. Ve dolar yükselecek beklentisi var. Merkez Bankası’nın bu beklentiyi kırması lazım. Zaten merkez bankaları tarafından bu tür müdahaleler o beklentiyi kırmak için yapılır. Eğer doları 2 liraya doğru giderken 1.87-1.86’da bir süre tutarsanız, denir ki “Merkez Bankası buna müsaade etmiyor, dolayısıyla biz bu oyunu oynamayalım.” Çünkü o bir oyun. O zaman kuru tutabilirsiniz. Sanırım bu beklentiyi kıramadı Merkez Bankası. Dışarıdaki paritenin etkisi de var. Dolayısıyla biz yeni yıla ciddi bir kur belirsizliğiyle girdik. Bu böyle gider. 2012 sonunda ise benim tahminim dolar 1.80 lira civarında olur.

- Peki sizce 1 dolar 2 lira olursa ne olur?

1 dolar eşittir 2 lira Türk ekonomisi için çok yüksek bir kur. Türkiye ekonomisinin makro ekonomik büyüklükleri 2 liralık bir kuru doğrulamıyor. Ama dolar 2 liraya spekülatif olarak gider, Merkez Bankası beklentileri ve bu spekülatif eğilimleri bir şekilde bastıramazsa 2 lirayı görür, üzerine de çıkabilir. Burada söylenecek iki şey var. Birincisi; bu kur 2 liranın üzerinde kalamaz, kalacağını sanmıyorum, geri gelir. Çünkü 2 liranın üzerinde ısrarlı olursa, bunun enflasyona yansıması olumsuz olur, enflasyonu yükseltir. Bir de Türk ekonomisi döviz borçlusu bir ekonomi, bu döviz borçlularını çok ciddi etkiler ve hiç beklemediğimiz, hiç öngörmediğimiz bir finansal kırılma olasılığı ortaya çıkar. Dolayısıyla bugünkü verilere göre doların 2 lira olması hem zor görünen bir şey hem de olması istenmeyen bir şey.

- Peki hocam Ayşe Teyze’ye, Ali Amca’ya, üç kuruş tasarrufu olanlara ne önerirsiniz? Bu belirsizlikte tasarruflarını nasıl değerlendirsinler?

Ben 2009’dan beri hep aynı şeyi söylüyorum. Bir kere gelirinize sahip çıkın. Bu dönem harcamalarınızda açılmayın. Aksi takdirde küçülen bir ekonomide toparlanmanız çok zor olur. Eğer paranızla para kazanacaksanız spekülatif olmayın, paranızın değerini korumaya çalışın. Çok büyük kazançlar her zaman çok büyük riskler doğurur. 2012’de ekonomi çökmeyecek ama büyüme yavaşlayacak. Eğer o alanın, borsanın oyuncusu değilseniz oynamayın. İşiniz gerektirmiyorsa dövizle de oynamayın. İthalatçı ya da ihracatçısınız diyelim, döviz borcunuz ya da alacağınız var, tamam. Ama bunların hiçbiri yok. Geliriniz döviz değil, borcunuz yok, siz dövizle spekülasyon yapıyorsunuz. İşte son bir haftada ne kadar oynadı piyasa gördük. Riske girmeyin, kaybedersiniz.

- Altın alalım mı?

Altın sanki bu sene biraz fren yapacak gibi görünüyor. Çok hızlı artacak diyenler vardı, bu Aralık ayı epey bir şeyi değiştirdi. Altın düşüyor, düşük düzeyde de kalacak, tekrar zıplayıp gitmeyecek. Dolar güçlendiği zaman altın tahtını terk eder. Dolara bırakır yerini. Çok büyük bir istikrarsızlık olmazsa dolarda, altın en sağlam yer olarak görülmekten çıkar. Dolayısıyla altın en azından durgun gider ama bir miktar daha düşer diye düşünüyorum.

- Peki ya faizler?

Şu anda bir senelik mevduat yapacak bir cazibe yok açıkçası. Paranızı bir sene bağladığınız zaman çok riskli. Ama bir aylık vade olabilir. Banka sisteminde 30 günlükte yüzde 7.5-8 civarında faiz var şu anda. 32 gün ve üstünde ise yüzde 10’a kadar çıkıyor faiz. O tür olanakları kovalarsanız Türk Lirası en azından paranızın değerini koruyor gibi görünüyor. Bir miktar da sepet yapın. Yani biraz döviz, biraz Türk Lirası, çok cazip gibi olmayacak şimdi ama biraz da altın alın.

- Hocam en son enflasyon, dolar tahminlerinizi alabilir miyim?

Biz Ekodiyalog’da bu tahminleri yaptık ve ilan ettik. Dolayısıyla söyleyebilirim. Ben iyimser taraftayım. Tahminlerim de şöyle; enflasyon yüzde 7-7.5, büyüme yüzde 4.5-5, cari açığın GSMH’ya oranı yüzde 7.5-8, dolar ise 1.80! - BİTTİ -

DİĞER YENİ YAZILAR