Milyon dolarlık atlara hassas bakım!

Sabahın erken saatlerinde İstanbul Veliefendi Hipodromu'nda hayat başlıyor. Saat 04:30 gibi atlar antrenmana çıkıyor, aprantiler milyon dolarlık yarış atlarını her gün koşulan yarışlara hazırlıyor. Yaklaşık 2.5 saat süren antrenmanlar sona erdiğinde, TJK Yarış Atları Hastanesi'nde henüz teri soğumamış atlar sabah 00:07'den itibaren kontrole geliyor.

Burası 40 yıldır yarış atlarını tedavi ediyor, yeniden koşmalarını sağlıyor. Hastane sabah saatlerinde en yoğun zamanını yaşıyor. Önce hastanenin girişindeki hasta kabul bölümünde seyisler ve atlar sıralarını bekliyor. Sağlık görevlileri atların boynundaki çipleri okuyucuyla tarıyor böylece hasta atların dosyalarını veterinerler görebiliyor. Bu çiplerde atın geçirdiği ameliyatlar, yaşadığı hastalıklar, muayeneler ve aldığı ilaçlar yazılı. Çocukları gibi baktıkları atlar tedavi edilirken seyislerin endişeleri yüzlerinden okunuyor. Kolay değil, henüz tayken ellerine gelen şampiyon atlar ile 7/24 ilgilenen ve el bebek gül bebek yetiştiren seyisler, onların en ufak rahatsızlığında ya da sakatlıklarında büyük üzüntü yaşıyorlar. Hastanenin uzman veteriner hekimlerine tüm seyisler çok güveniyor. Kimlik kontrolünden geçen atlar daha sonra normal hastanelerdeki gibi sağlık sorununun tespiti için çeşitli testlere tabi tutuluyor. Test aşamasından sonra sağlık sorunu tespit edilen atların rahatsızlıklarına göre tedavi yöntemi belirleniyor. Atların sakatlıkları dışında rutin kontrolleri de bu hastanede yapılıyor. İğne zamanı gelen atlara da mutlaka rutin kontrolden geçiyor ve 15 dakikada işlemleri tamamlanıyor. Ama daha büyük sorunlar ile karşılaşıldığında atlar yatılı olarak hastanede bir süre kalıyor.

Atın ayağı kırılsa da yaşar

Türkiye Jokey Kulübü tarafından işletilen İstanbul Veliefendi at hastanesi, Türkiye'nin bu alanda en büyük ve en donanımlı hastanesi durumunda. Bu hastanede atlara ameliyat ve oparasyonlar yapıldığı gibi DNA testleri, anahtar deliği cerrahisi ve hatta otopsiler bile yapılıyor. Yarışlar sırasında yaralanan veya sakatlanan atlar burada tedavi ediliyor. Bazılarına gerekirse ameliyat yapılıyor. Hastenenin uzman veteriner hekimleri tüm mesailerini atların sağlık sorunlarını çözmek için harcıyor. 24 saat hizmet veren hastanede Avrupa'nın ilerisinde ortopedi ameliyatları yapılıyor. Öyle ki TJK Yarış Atları Hastanesi "bir atın ayağı kırılırsa yapacak bir şey yok, uyutulur" tezini yaptıkları başarılı ameliyatlarla çürütmüş durumda. Burada ilk öncelik atı yaşatmak, belki geçirdiği zor bir ameliyat sonrası at yarışlara katılamaz ama aslolan yaşam olduğu için o değerli yarış atı damızlığa ayrılabiliyor. Tedavi ile yarışlarda dönebilecek atlarda ise en sık görüle ayak bileği sakatlıkları için de önce röntgen filmi çekiliyor, ultrason testi yapılıyor ve özel iğnelerle tedavi başlıyor. Veteriner hekimler, röntgen ve ultrason sonuçlarını, atın ilgililerine ayrıntılı şekilde anlatarak bilgi veriyor.

Atlara fısıldayan veterinerler

Uzman veteriner hekim Gökhan Parker tedavi edeceği atlarla adeta konuşuyor onları önce sakinleştiriyor ardından tedaviye başlıyor. “Yarış atlarına solunum yolları hastalıklarından ortopedik ve jinekolojik ameliyatlara kadar son sistem cihazlarla hizmet veriyoruz” diyor Parker, atların da tıpkı insanlar gibi pek çok sağlık sorunuyla karşılaştığını söylüyor: “En çok iskelet ve kas sistemi problemleri oluyor. Tendon yırtılması en büyük sorunları. Sindirim sistemleri ve koşmaktan dolayı üst solunum yollarında bir takım sıkıntılar baş gösteriyor. Ancak biz her şekilde tedavilerini yapabiliyoruz. Örneğin tendon yırtılmasında kök hücre tedavisi uyguluyoruz. Pek çok kişi atlara uygulanan kök hücre tedavisini duyunca şaşırıyor. Hastanemizde ameliyathane dahil her şey var. Gerekirse endoskopi yapıyor, diş çürüklerini tedavi ediyoruz. Röntgen çekiyoruz, kan ve idrar tahlili sonuçlarına göre teşhisi koyuyoruz.”

İyilik yaptığımızı hissedebiliyorlar

Hülya Hartoka atları tedavi etmenin zorluklarını da anlatıyor. Hartoka bir atı tedavi ederken çiftesiyle ayağı kırılmış ama o yılmamış, mesleğine dört elle sarılmış.. “Sonuçta ortalama 500 kiloluk atları tedavi ediyoruz. Herhangi bir huzursuzluğunda sizin canınızı yakabilir. Ama artık nasıl davranacağımızı biliyoruz. Tedavilerini yaparken canlarını yakmamaya özen gösteriyoruz. Bu yüzden saldırmıyorlar. Bir de örneğin iğne yapacaksak önce onları biraz rahatlatıyoruz. Artık atlar da bizim iyilik yapmak için onlara yaklaştığımızı anlıyorlar.”

İlk kadın artroskopi cerrahı da bu hastanede

17 yıldır hastanede görev yapan veteriner hekim Hülya Hartoka, hastanede ağırlıklı olarak ortopedik problemlerle getirilen atların tedavi edildiğini belirtiyor. "Her biri benim çocuklarım gibi" diyen Hülya Hanım, sabahtan akşama kadar yarış atlarıyla olmaktan memnun. Her ne kadar ilk zamanlar "Kadından at hekimi mi olur?" diye epey yargılansa da o şimdi yarış atlarının ve seyislerin gözdesi. Türkiye'nin de spor atı hekimleri arasında tek kadın artroskopi cerrahı.

Atların yüzde 75’i yeniden yarışıyor

At hastanesinde 4 veteriner, 8 sağlık teknikeri, 3 röntgen teknisyeni ve laborant hizmet veriyor. İngiltere'den gelen özel bir ekip tarafından kurulan dünya standartlarında bir ameliyathaneye sahip hastanede günde 3 operasyon yapılabiliyor. Hastanede günde yaklaşık 170 ata sağlık hizmeti veriliyor. Atların yaklaşık yüzde 75'i, cerrahi operasyonların ardından yarışçı olarak yeniden hipodromlara dönebiliyor.