Milli geliri yüzde 20 artıracak hesap 2005 Haziran'ına kaldı

Milli gelir hesaplama endekslerini değiştirecek sistem 1998 yılına ait girdi-çıktı tablolarının hazırlanmasını bekleyecek. Milli gelirde ilk olarak baz yılının 1996 olması benimsenmişti. Ancak 1998 yılına ait input-output (girdi-çıktı) tablolarının hazırlanmasının fazla zaman almayacağı görülünce, baz yılının sık sık değiştirilmemesi için biraz daha beklenerek, baz yılının 1998 yılına alınması görüşü ağır bastı. Bu süre içinde 2002 yılı sanayi sayımı sonuçlarının da kesinleşeceği belirtiliyor.

Yeni yöntemle hesaplanan ilk milli gelir rakamının, 2005 yılına ait ilk çeyrek rakamının açıklanacağı 2005 Haziran sonunda ortaya konulması hedefleniyor. Daha önce 1996 baz yılı ile yeni milli gelir hesabının 2004 yılı üçüncü çeyreğinde yapılması öngörülmüştü.

Yeni milli gelir hesabı ile kapsam dışı alanlardan bazılarının kapsama alınmasıyla birlikte GSMH'da yüzde 20 ila 30 civarında bir artış olacağı öngörülüyor.

Patatesin milli gelire katkısı
Yeni yöntemde, daha önceki hesaplamada bulunmayan, üst kurulların yarattığı katma değer hesaba dahil edilecek. Özel finans kurumları, factoring ve leasing kuruluşları da milli gelir hesabı içine alınacak. Milli gelir hesabında dikkate alınan ortalama kira değeri de yükseltilecek.

Milli gelir hesabı girdi-çıktı tablolarına göre belirleniyor. Hesaplamada, herhangi bir sektörde üretilen 100 birimlik malın ne kadarının ticarete konu olduğuna bakılıyor.

Örneğin, Türkiye'de bir yılda üretilen patatesin değerinin 100 milyar lira olduğu varsayıldığında, bunun yüzde 90'ının ticarete konu olduğu esas alınıyor ve 90 milyar liralık ticaret yapıldığı sonucuna varılıyor. Bu üretimin ne kadarlık bölümünün ulaştırma sektörünü etkilediği belirlenerek, buradan çıkan rakam da ulaştırma sektörü içinde gösteriliyor. Bu ağırlıklar girdi-çıktı tabloları sonucunda ortaya çıkan katsayılardan hesaplanırken, kayıtdışı sektör de marj yöntemiyle belirleniyor.

Hazine 954 günlük vadeyi deneyecek
Hazine bugün, Çarşamba günü valörlü ve 21 Mart 2007 itfa tarihli 945 gün vadeli, 6 ayda bir kupon ödemeli, değişken faizli ABD Doları cinsinden devlet tahvili ihalesi düzenleyecek. İlk kupon ödemesi 22 Eylül 2004 tarihinde gerçekleştirilecek olan söz konusu tahvilin kupon ödemesine esas alınacak faiz oranı ise Hazine'nin daha önce açıkladığı gibi yüzde 1,85 olacak. Öte yandan Hazine, 17 Ağustos 2004 Salı günü, 18 Ağustos 2004 Çarşamba valör ve 23 Şubat 2005 itfa tarihli, 189 gün vadeli Türk Lirası cinsinden iskontolu Hazine bonosu ihalesi yapacak.

Hazine Müsteşarlığı tarafından, yine Salı günü, Çarşamba valör ve 22 Şubat 2006 itfa tarihli, 553 gün vadeli Türk Lirası cinsinden iskontolu devlet tahvili ihalesi yapılacak.