G elişmiş ülkelerin çoğunda doktor ziyaretlerinin yaklaşık yüzde 80’ini üst solunum yolları hastalıkları nedeniyle oluyor. Erişkinlerde soğuk algınlığı gibi bu tür sorunlar ortalama yılda 5 defa kişiyi rahatsız ediyor. Daha da ötesi sıklıkla geçmeyen öksürük şeklinde allerjik bir tabloya dönüşebiliyor.
Kalabalık şehir yaşantısının getirdiği sorunlardan birisi etrafımızda birçok mikrop ve zehirli kimyasal maddeye sık sık maruz kalmamız. Elimizle, yüzümüze gözümüze ağızımıza bunları bulaştırmamız özellikle solunumun ve sindirim yoluna ait mikrobik hastalıklara sık yakalanmamıza neden olduğu gibi bağışıklık sistemimizi de yoruyor. Uzun vadede daha kolay hastalanmamıza ve belki de kansere yatkın hale gelmemize neden oluyor.
Çocuklar, yaşlılar, şeker hastalığı olanlar, hamileler, kanser ve romatizma nedeniyle bağışıklık sistemini zayıflatan ilaç alanlar daha kolay mikrop kapıyor. İstanbul Florence Nightingale Hastanesi Sağlıklı Yaşam Merkezi Direktörü, Uzm. Dr. Özgür Şamilgil el hijyenine dikkat çekti.
Eller ayaklar ve parmaklar ile ilgili gerçekler
- 1 saate ortalama kaç defa ellerimizle yüzümüze dokunuyoruz ?
Saate 16 defa veya her 3 dakikada bir bilinçsizce yüzümüze dokunuyoruz.
- 1 dakikada mikrop bulaşmış olabilecek ortalama kaç nesneye dokunuyoruz ?
Kesin olmamakla beraber kapı kolu, bilgisayar, telefon, para, mobilya gibi 1 ila 10 adet nesneye elle temas ediyoruz. Bu rakam yaptığımız işe bağlı olarak 1 saate ortalama 300’e kadar ulaşabiliyor.
- 1 dakikada ortalama kaç nesneye dirseğimizle temas ediyoruz ?
Çok az ortalama 1 saate sadece 5 defa.
- Hastalık yapıcı mikroplar elimizde ne kadar süre canlı kalabiliyor ?
Mikrobun cinsine göre bu süre 2 ila 24 saat kadar olabiliyor.
- Ellerimizdeki mikropların çoğunluğu nerede bulunuyor ?
Çoğunluğu parmak uçları ve daha çok tırnak altları ve çevresinde bulunuyor. Bu bölgedeki cilt dokusu çok ince ve bol damarlı olduğundan mikropların üremesi ve zehirli maddelerin kana geçmesi çok daha kolay oluyor. Üstelik el sıkışma sırasında kişilere ilk olarak tırnaklarımızla temas ediyoruz. Birçok nesneye de parmak ucu ve tırnaklarımızla dokunuyoruz.
- Cildimiz ne kadar emici yani geçirgen ?
Şaşırtıcı ama cildimiz midemizden yaklaşık 6 kat daha geçirgen, dolayısıyla zehirli maddelere örneğin zararlı kozmetik ürünlere ne kadar sık ve uzun süre temas edersek kana karışma ve bağışıklık sistemine zarar verme olasılığı okadar artıyor. Üstelik ayak parmak aralarının nemlenmesi ve terlemesi bunu daha da kolaylaştırdığından kanserojen boya içeren çorap ve ayakkabı giyilmesi tehlike yaratıyor. Ayrıca özellikle abdest sonrası ayak parmak aralarını iyi kurulamamak mantar ve cilt iltihaplarına davetiye çıkarıyor.
El temizliği ile ilgili püf noktaları
Birçok mikrobu yok ettiği söylenen özel geliştirilmiş sabunların ciltteki faydalı mikropları da azalttığı biliniyor. Bu durumda bu özel sabuna dirençli bakterilerin ortmadaki besinlerin tek hakimi olması kolaylaşıyor ve üremeleri hızlanıyor. Hatta bu sabunların içeriklerinin vücudumuzun hormon sistemleriyle ilişkiye girerek örneğin meme kanserini tetiklediği düşünülüyor. Bazı sabunların petrol türevlerinden yapıldığını da unutmamak gerekiyor. Cildin üzerindeki koruyucu yağ tabakasının kaybolmasına yol açan üstelik ciltten kana geçen bu maddelerin uzun vadede kanserojen olabileceği tahmin ediliyor.
Günde ortalama 5 veya daha fazla el yıkayın
Hasta biriyle veya kişisel eşyalarıyla temasdan önce, sonra, yemek hazırlığı öncesi, yemeden önce ve sonra, hayvanlarla temastan, toplu taşıma araçları, AVM gibi ortak alanlardaki nesnelere dokunduktan sonra, ofislerde hasta olduğu bilinen kişilerin kullandığı bilgisayar vb eşyalarla temas edince, mendilsiz öksürünce, tuvalete girince ve çıkarken, çocukların altını temizlemeden önce ve sonra, saçınızı tarayıp düzelttikten, bozuk gıda veya çöplere dokunduktan sonra, duruma göre değişmekle beraber günde ortalama 5 veya daha fazla el yıkamamız gerekiyor.
- Ellerinizi ılık su ile ıslatın, sabunu ellerimizin bütün yüzeylerine dağıtarak iyice köpürtün.
- Çok sıcak su, cildin geçirgenliğini artırır ve bazen zararlı maddenin kana karışmasına yol açabilir.
- Ellerinizin her yerini (bilekler, avuç içleri, parmaklar, parmak araları, el sırtı ve tırnak içleri) en az 30-40 saniye ovalayın, tırnak diplerini diş fırçası benzeri tırnak fırçasıyla fırçalayın.
- Daha sonra iyice durulayın.
- Ortak tuvaletlerde havlu kağıt ile ellerinizi kurulayın.
- Kurutma makinalarına elle temas etmeyin.
