Ellerini kollarını sallayarak işyerlerinde “devlet” kimliğiyle gezen kişilere dikkat… Her gün çalışanlarımızı ve işverenlerimizi; sosyal güvenlik, iş sağlığı ve güvenliği, iş hukuku ve sağlık alanındaki güncel gelişmeler hakkında bilgilendirmeye çalışıyoruz. Ancak, Çalışma Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yaptırımları ve idari para cezası hükümleri arttıkça bunları fırsat bilen kötü niyetli kişilerin de artması kaçınılmaz olmaktadır. Son zamanlarda yaşanılan bir örnek ile sizlere durumu anlatmaya çalışalım.
Bir inşaat şantiyesine
elinde çantaları, ceketlerinde SGK rozetleri, ellerinde kurumda çalışan kişilerin adına düzenlenmiş sahte SGK kimlikleriyle çıkagelen dolandırıcılar, SGK denetim tespit tutanağını (SGK’nın imha ettiği eski tutanaklar bu kişilerin elinde mevcut) doldurup mali müşavir ve insan kaynakları yöneticileri gelmeden teslim etmişler. Giderken de “bizimle irtibata geçsinler” diyerek cep telefonu numaralarını bırakmışlar.
Akıllı davranan mali müşavir durumdan şüphelenmiş ve böyle bir mucibin firma adına çıkıp çıkmadığını, bağlı bulundukları Sosyal Güvenlik Merkez Ünitesi’nden kontrol etmiştir. Kimlikleri kullanılan kişiler de aynı merkezde olunca işin aslı ortaya çıkmıştır.
Tuzağa düşmeyin
Bu durum üzerine konu emniyet güçlerine aktarılmış ve suç üstü yakalanmaları için düğmeye basılmıştır. Dolandırıcılar, telefon görüşmesinde denetim tutanağını bilgi işleme sokmadıklarını, ama daha fazla ellerinde tutamayacaklarını, bir an evvel bir şeyler yapılması gerektiğini belirtmişlerdir. Ancak, ısrarla firmaya davet edilmelerine rağmen dışarıda buluşmak istediklerini belirtmişler, durumun kendileri adına olumsuz sonuçlanacağını anladıklarında da cep telefonu numarasını bir daha kullanmamak üzere kapatmışlardır.
Elbette ki birileri yakayı sıyıracak, birileri tespit edilip yakalanacak. Ancak, önemli olan bu gibi zihniyette olan dolandırıcıların tuzağına düşmemek.
Bunları unutmayın:
- Hiçbir bakanlık müfettişi ve SGK denetmeni kişisel bilgilerini paylaşmaz.
- Kurumdan mucip numarası olmayan denetim tutanağı olmaz.
- Kurum nezdinde bilgi-işlem kaydı olmayan denetmen tutanağı olmaz.
- Kontrol memuru yazan tutanaklar eskidir.
- Kurum ve denetmen kaşeleri olmayan tutanaklar geçersizdir.
- İşveren veya işveren vekilinin imzası olmayan tutanaklar geçersizdir.
- Para karşılığında tutanak iptal edilmez.
Bu bilgileri lütfen aklınızda tutun. Kimlik hırsızlarına gün doğurmayın. Hak ve hukuk aranırken mağdur olmayın.
Denetimin önemi
Asgari ücretin Ocak ayında 1.300 TL olacak olması ile ilgili beklentiler devam ediyor. Bu ay içerisinde durum netleşecek. Ama asgari ücretin artmasının şu an çok tartışılmayan, fakat çok önemli bir etkisi olacak. O da; kayıt dışılığın artacak olması. Maliyetlerin yüzde 35-40 bandında değişecek olması, gerçek ücret üzerinden SGK’ya bildirmeme, işçiyi sigortasız çalıştırmaya zorlama ve kaçak işçi çalıştırma oranlarının artacağı önümüzde duran bir gerçek. Bu noktada; kayıt dışı istihdama ilişkin en önemli unsur SGK denetmenleri. Kayıt dışı istihdam konusunda denetimin önemi büyük. Denetim etkin olmazsa haksız rekabetin önü alınamaz.
Özellikle 2000’li yıllardan sonra kayıt dışı istihdamın üzerine gidilince yüzde 15-20’lere varan azalışın temeli, yukarıdaki tabloda görülen etkin denetim mekanizması.
2007 ila 2015 yılları arasında SGK denetmenleri 308 bin tescilli, 62 bin tescilsiz işyerini denetlemişler. Bu denetimler sonucunda 269 bin sigortasız işçi tespit edilmiş.
Hal böyle olunca, asgari ücretin artışıyla beraber denetmenlerimizin iş yükünün de artacağı aşikar.
Yeni dönemde, sosyal güvencenin ve denetmenin kıymetini bilerek büyü Türkiye…
