Merkez sağın lider adayları konuştu: Türkiye'nin yarınlarında ben de varım

DTP'nin genel başkanı olan Bayar, seçim sürecinde DYP'ye girip, izmir'den milletvekili adayı oldu. Türkiye'nin en genç parti başkanı unvanından, DYP'nin izmir milletvekili olmaya doğru yol alan Bayar, şimdi seçim mağlubu. Bayar'ın adı merkez sağdaki yeni yapılanmanın lider adayları arasında geçiyor, Tansu Çiller'in çekileceğini açıklaması sonrası DYP kulislerinde Bayar'ın adı liderlik için seslendiriliyor.
3 Kasım seçimlerinden 5 ay önce Washington'daki görevinden ayrılarak aktif siyasete atılan diplomat Mehmet Ali Bayar, Türkiye'ye geldiği günlerde "makul çoğunluk" tanımlamasını yaparak, makul çoğunluğun oyuna talip olduğunu açıklamıştı. DTP'nin genel başkanı olan Bayar, seçim sürecinde DYP'ye girip, izmir'den milletvekili adayı oldu. Türkiye'nin en genç parti başkanı unvanından, DYP'nin izmir milletvekili olmaya doğru yol alan Bayar, şimdi seçim mağlubu. Bayar'ın adı merkez sağdaki yeni yapılanmanın lider adayları arasında geçiyor, Tansu Çiller'in çekileceğini açıklaması sonrası DYP kulislerinde Bayar'ın adı liderlik için seslendiriliyor.

Makul çoğunluk
• Siz makul çoğunluk kavramını seçimlerden önce ortaya atmıştınız. Ne oldu, sizin oy beklediğiz makul çoğunluk kafayı mı yedi?
- Makul çoğunluk makul bir tepki gösterdi. Söylediğimiz yapıdan kaynaklanan sorunları yarattığını düşündüğü, sorumlu tuttuğu her partiye Meclis kapısını gösterdi. Bu seçimin galibi makul çoğunluktur.

• Neden siyasete atılmaya karar vermiştiniz?
- Siyasete girişim Orhan Pamuk'un Yeni Hayat kitabının başı gibi. Bir anket okudum hayatım değişti. 18 yaşın altındaki gençlerin yüzde 79'u Türkiye'de yaşamak istemiyor. Son üç seçimde 10 milyon yeni seçmen oldu. 10 milyon genç insan. Bunların parti aidiyeti yok. Bir kısmı Turgut Özal'ı bile hatırlamıyor. Bunların davranış kodları çok farklı olacak. Şu anda 16 yaşında olanlar gelecek seçimde oy kullanacak, onların umutlarına seslenmek gerekiyor.

• DYP neden baraj altında kaldı?
-"Bu ülkede hiçbir şey değişmez" tabusu yıkıldı bu seçimlerde. İki partili Meclis'e geri dönüldü. Tek parti iktidarı geldi. Bunların hepsini seçmen yaptı. Meclis dışına itilen bütün partiler için geçerli noktalar var. Partiler kendi tabanlarının sesini dinlemeyi unutmuş. Siyasi partiler toplumla ve kendi teşkilatlarıyla irtibatlarını kesmişler.

• Niye DYP büyük şehirlerden oy alamıyor?
• Refahyol iktidarı nedeniyle DYP büyük kentlerden oy alamadı. İlginçtir, bu nedenle DYP'ye oy vermeyenler AKP'ye oy verdi. Bu başta çelişiyor gibi görünse de, aslında bütün mesele seçen ile seçilen arasındaki güvendir.

• ANAP ve DYP'nin birleşemesine engel olarak hep liderler gösterilirdi. Artık liderler gidiyor, birleşme olacak mı?

- Birleşme kolay değil. ANAP 20 yıllık bir parti, DYP kendini DP, Adalet Parti geleneğine bağlıyor.

• Bir çatı altında birleşme önemli değil mi şu ortamda?
- Önemli ama bu birleşmenin kalitesi, vizyonu ve mesajı önemli. Belki bugün konuştuğumuz merkez sağdaki restorasyonu 1993 yılında yapmalıydık. Rahmetli Özal'dan sonra ANAP ve DYP'yi birleştirecek adımları atmak gerekiyordu, o zamanlar oylar yüzde 51'di. Şimdi yüzde 15. Restorasyon şart.

• DTP'ye geri dönecek misiniz? Siyasete devam edecek misiniz?
- Şimdi bırakınız DTP'yi, DYP'nin, ANAP'ın ne olacağı belli değil. Siyasete devam edeceğim. Türkiye'nin yarınlarında varım.

• DYP'nin Genel Başkanlığına aday olacak mısınız?
- Bugüne kadar hiçbir şey kendi talebim sonucunda gelmedi. DYP iç hukukunun gereklerini yaptıktan sonra bakacağız. Yarının Türkiye'sinde yer almak isteyenler onun gereğini yerine getirirler. Bekleyip durumu değerlendireceğim.

AKP klasik sağ taktiği kullandı
Mehmet Ali Bayar, AKP'nin secini zaferini "makul çoğunluğun, makul tepkisi" olarak yorumluyor. AKP'nin klasik sağın taktiklerini kullandığını belirten Bayar bir de örnek veriyor: "AKP'nin seçim öncesinde istanbul'da çalışan 161 bin gönüllüsü vardı. Bu DYP'nin aldığı oy kadar. Bu gerçekleri görüp, seçimin analizini çok iyi yapmalıyız." işte Bayar'dan AKP yorumları:

• AKP ayrışmalardan değil ortak paydalardan hareket etti.
• AKP kendi kimliğine, çekirdek kimliğine yapışıp kalsaydı oy alamazdı. Türbanı bile ağzına almadı. Bir temel demokrasi söylemi kurdu. Klasik sağın da unuttuğu buydu.
• Varoş olgusunu iyi değerlendirmek lazım. Dinsel kodlarla oy vermediler. DSP'den AKP'ye oy akışı büyük oranda.

ANAP GENEL BAŞKAN ADAYI ALİ TALİP ÖZDEMİR:
Mesut Bey kimi gösterirse karşısında beni bulur
Ozdemir, "Merkez sağda değil, merkezde güçlenilmeli" diyor...

ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'ın siyaseti bırakacağını açıklamasından bu yana ANAP'ta yeni genel başkan adaylarının adları ortaya çıkmaya başladı. DYP ve ANAP'ı toplayacak isim olarak bakılan Ali Talip Özdemir'le yeni ofisinde konuştuk.
• Seçim ANAP'ı ve DYP'yi baraj altında bıraktı. Bunun nedeni ne?
Kriz ortamı buna neden oldu. Türkiye'de halk tepkisini seçimde gösterdi. Hak ettiğimiz tepki gördük.
• Mesut Bey kongre öncesinde birini işaret edecek mi?
Böyle yapacağını sanmıyorum. Birini işaret ederse ilk önce karşısında beni bulur.
• Nejat Arseven ve Ahmet Özal'ın adları geçti...
Nejat Beyle görüştüm. Bu konular spekülasyona açık.
• AKP, ANAP'ın dört eğilimine sahip çıktı. Merkez sağ AKP'de mi toplanacak?
Merkez sağ değil, merkez diyorum. Merkezin toplanması lazım. Sosyal demokratların da, dışarıdan kalan kendini merkezde hisseden herkesin kendine gelmesi gerikiyor.
• AKP çok yüksek bir oranla birinci parti oldu...
Evet ama Türkiye'de her 4 kişiden biri oy vermedi. Bu çok yüksek bir oran. Oy vermeyenler, barajın altında kalan oylar, hatta AKP'den kopan oylar merkezde birleşebilir.

Tayyip Bey'i biz yarattık
• Siz Tayyip Erdoğan'ın yükselişini neye bağlıyorsunuz?
Ekonomik kriz ortamı var, halk tepkili. Bu sonuca şaşırmamak lazım. Unutmayın Tayyip Bey'in varoluş nedeni biziz.
• İstanbul Belediye başkanı olarak karşısındaki en güçlü adayın siz olduğunuzu mu hatırlatıyorsunuz?
Evet. O seçimlerde o sonuç alınmasıyda Tayyip Bey bu noktada olur muydu? Artık şu noktada ben şunu görüyorum. Bu hükümet çoğunlukla geldi, başarılı olsunlar isterim. Ama hedefim şu, biz emek verdik bu ülkeye. Şimdi politikanın içindeyim. Bu ülkede iktidar ne iyi yapıyorsa katkıda bulunmak isterim ama aynı zamanda yanlışları görüp eleştireceğim.