Merkez müdahale etti ama...
Para politikasına normal ve istisnai gün ayrımını da getiren Merkez Bankası, dün dolara doğrudan müdahale etti. Doğrudan müdahale ile 2.5 milyar dolar, ihaleyle de 750 milyon dolar satan Merkez Bankası kurları kıpırdatmayı başaramadı. Müdahale öncesi 1.91 TL’den işlem gören dolar, yılı 1.8930 TL’den tamamladı.
Geçmişte oldukça sakin geçen yılın son işlem günü 2011’de oldukça hareketliydi. Doların 1.92 TL’ye tırmanmasından rahatsız olan Merkez Bankası, dün döviz piyasasına doğrudan satım yönünde müdahale etti.
Merkez Bankası’nın doğrudan müdahale ile 2.5 milyar dolar, günlük ihaleyle de 750 milyon dolar satmasına rağmen kurlarda çok ciddi bir gerileme yaşanmadı. Doların 1.91 TL’den işlem gördüğü saat 13.00 civarında döviz piyasasına ilk doğrudan müdahale geldi. İlk müdahalenin ardından dolar kuru 1.8510 TL’ye kadar geriledi. Kurlar bu seviyeden sonra yeniden tırmanışa geçti ve 1.89 TL’ye yükseldi.
Sadece 1.7 kuruş düştü
Merkez Bankası saat 15.00’de yeniden doğrudan satım şeklinde piyasaya müdahale etti. İkinci büyük müdahalede de kurlar 1.88 TL’ye kadar indi. Gün sonuna gelindiğinde ise dolar kurunda rakamlar 1.8930 TL’yi gösteriyordu. Yani Merkez Bankası’nın 3 milyar doların üzerindeki döviz satışı kurlarda sadece 1.7 kuruşluk düşüşün yaşanmasına neden oldu. En son 18 Ekim’de piyasaya doğrudan satım yönünde müdahalede bulunan Merkez Bankası, o tarihte 525 milyon dolarlık satış gerçekleştirmişti.
Merkez Bankası dünkü ihale dahil 5 Ağustos’tan bu yana günlük ihaleler yoluyla toplam 11.2 milyar dolar sattı. 18 Ekim ve dünkü doğrudan müdahaleler dikkate alındığında Ağustos ayı başından bu yana Merkez Bankası’nın yaptığı döviz satışları 14.2 milyar dolara ulaştı. 5 Ağustos’ta 1.7440 TL’den işlem gören geçen süreçte yüzde 8.5 değer kazandı.
Dünkü döviz satım ihalesine 920 milyon dolarlık teklif gelirken, en yüksek, en düşük ve ortalama fiyatlar sırasıyla 1.8840, 1.8540 ve 1.8652 lira oldu.
Bundan sonra dövize doğrudan müdahale edilen günlerde de döviz satım ihalesi düzenlemeye devam edeceğini bildiren Merkez Bankası, 26 Aralık’ta yaptığı açıklamada 27 Aralık’tan itibaren bir sonraki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına kadar olan dönemde açılacak günlük döviz ihalelerinde satılabilecek en yüksek tutarın 1.35 milyar dolar, takip eden iki günde satılabilecek en yüksek tutarın 1.7 milyar dolar düzeyinde ilan edilmeye devam edileceğini ancak istisnai durumlar haricinde alınan tekliflerin sadece 50 milyon dolara kadar olan kısmının karşılanacağını açıklamıştı. Açıklamada, “Fiyat istikrarı veya finansal istikrar açılarından gerekli görülen istisnai durumlarda açıklanan sınırlar içinde kalmak kaydıyla alınan tekliflerin 50 milyon dolardan daha yüksek bir kısmı karşılanabilecektir” demişti.
Tarihin en yüksek satım müdahalesi
Tarih Tutar (Milyon $)
11.07.2002 3
24.12.2002 9
11.05.2004 9
13.06.2006 494
23.06.2006 763
26.06.2006 848
18.10.2011 525
30.12.2012 2.500*
(*) Tahmin
MÜDAHALE NEDEN YILIN SON GÜNÜ GELDİ?
Merkez Bankası’nın beklenmedik bir şekilde döviz piyasasına yılın son işlem günü müdahale etmesi piyasalarda farklı yorumlara neden oldu. İlk gelen tepkiler şu yöndeydi: “Merkez Bankası doların yılı düşük seviyeden kapatmasını sağlayarak milli gelir, cari açık gibi dolar bazında açıklanan göstergelerin iyi gözükmesini istiyor.”
Garanti Yatırım Stratejisti Tufan Cömert, “Merkez Bankası neden durdu son günü müdahale etti? Bu hafta 1 milyar dolar talebin geldiği ihalede 50 milyon dolar satmıştı. Dün de döviz ihalesinde benzer bir görüntü vardı ancak neredeyse tüm talep karşılandı. Burada iki ihtimal var. Merkez Bankası ya bizim görmediğimiz derecede büyük bir yabancı çıkışını gördü ya da doğrudan seviyeye müdahale etti. Sepet 2.20 TL’yi aşmaya başlayınca Merkez Bankası’nın müdahalesini görmemiz, ismi konmasa bile sepette 2.20 seviyesinin Merkez Bankası’nın kırmızı çizgisi gibi olduğunu gösteriyor” dedi.
Müdahaleye rağmen kurlarda ciddi bir hareketin olmadığına dikkat çeken Cömert, şöyle devam etti: “Demek ki bu satışlar çok da amaca hizmet etmedi. Bunun yanında 3 milyar dolara yakın bir müdahale olduğunu düşünürsek Merkez Bankası’nın rezervi de 82.7 milyar dolardan 80 milyar doların altına gelecek. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, ‘Rezervlerimiz azalıyor’ demişti. Bundan sonraki tekrar bir yabancı çıkışı gelirse düşen rezervlerle birlikte önümüzdeki 3 ayda kur tarafında oldukça sıkıntılı günler yaşayabiliriz.”
Para politikasında sıkılaştırma sürecek
Merkez Bankası Başkan Yardımcısı ve PPK üyesi Turalay Kenç, enflasyonun yılsonu itibarıyla yüzde 10’un üzerinde olacağını ve enflasyondaki yükselişi kontrol etmek için gerekli tedbirleri Ekim ayındaki PPK toplantısında aldıklarını belirterek, Aralık ayındaki PPK toplantısında da para politikasındaki sıkılaştırmaya bir süre daha devam etme kararı aldıklarını söyledi. Kenç, “İç ve dış talebin dengelenmesi hedefinde hatırı sayılır bir dengelenme görüyoruz. TL bazında hesaplanan ithal malların fiyatlarındaki artış, TL’deki değer kaybı enflasyona dönüştü ve sonuçta, yüzde 5.5’lik enflasyon hedefimizi gerçekleştiremedik. Enflasyon rakamı yılsonu itibarıyla, büyük ölçüde yüzde 10’un üzerinde olacak. Enflasyon için gerekli tedbirleri Ekim ayındaki PPK toplantısında aldık. Para politikasındaki sıkılaştırmaya bir süre daha devam edeceğimize de Aralık ayı PPK toplantısında karar verdik” dedi.
