Merak ettikleriniz...

Kuşak çatışması hemen her konuda yaşanabilir. Ama konu bebek bakmak olunca işler daha da karmaşıklaşabilir. Yeni doğum yapmış annelerin kayınvalideleriyle hatta anneleriyle sırf bebek bakımı yüzünden tatsızlık yaşadığı sık karşılaştığımız bir durum. Ama günümüzde artık sadece annelerle değil, çevremizdeki yeni annelerle bebek bakımı konusunda fikir ayrılığı yaşadığımız çok oluyor. Çünkü konuyla ilgili o kadar çok mecra var ki zaman zaman bu durum karışabiliyor. Bilgiler, iç içe girebiliyor. Biliyorsunuz biz, dergi olarak her konuyu mutlaka bir ya da birkaç uzman doktora sorarak araştırıp size sunuyoruz. İşte yenidoğan bakımı da bunlardan biri.
Heyecanla beklenen doğum gerçekleştikten sonra anneler, bebeklerine nasıl bakmaları gerektiğiyle ilgili olarak yakınlarından ve arkadaşlarından gelen bahsettiğimiz farklı öneriler yüzünden ne yapacaklarını şaşırıyor. Bu karmaşa bebek bakımında yanlışlara yol açabiliyor.

ANNE SÜTÜNÜN YETERSİZ OLDUĞUNUN DÜŞÜNÜLÜP HEMEN MAMAYA BAŞLANMALI MI?
Yeni doğan bebeklerin daha iyi büyüyüp gelişmeleri, hastalıklardan korunmaları ve nöromotor gelişimleri için anne sütü büyük önem taşıyor. Hazırlanma ve saklanma sorunlarının olmayışı, ucuzluğu, istenilen her yerde verilebilmesi anne sütünün seçilmesindeki faktörlerden yalnızca bazıları.
Anne sütü ilk günlerde fazla miktarda salgılanmıyor. Fakat 3. gün ve 3. hafta da artış gözleniyor. Buradaki en önemli kriter, annenin emzirmek istemesi ve bebeğin emmesi. Eğer bebeğin emmesini engelleyecek bir sorun varsa (dudak, damak yarağı gibi) anne çalıştığı için emziremiyorsa o zaman anne sütü sağılıp buzdolabında saklanabilir.
Sütünüzü sağdıysanız, buzdolabından çıktıktan sonra oda sıcaklığına gelince bebeğinize verebilirsiniz. Eğer bebeğiniz, düzenli takiplerinde iyi tartı alıyor ve günde en az beş kez idrar yapıyorsa sütünüz yetiyor demektir. İlave su veya mamaya pek gerek yoktur. Düzenli doktor kontrolünde olan bebeğe gerekirse bir doktor tarafından formül süt dediğimiz mama ilave edilir. Aylık kontrollerinde gerekli kiloyu alan bebeklerin ilk 4-6 ayda yalnız anne sütüyle beslenmelerini öneriyoruz.

BEBEKLER NE KADAR SIKLIKLA EMZİRİLMELİ, GECE UYANDIRILIP EMZİRİLMELİ Mİ?
Bebekler doğdukları ilk günlerde daha sık emmek isteyeceklerdir. Her ağladıkça emmek istedikçe emzirilebilir. Emzirmenin 15 dakikasında bebeğiniz açlığının yüzde 70’ini kapatacak kadar emer. Geriye kalan 10 dakika içinde hem keyif yapar, hem de kalan açlığını giderir. Bebekler uyuduklarında en geç dört saatte bir emzirilmeli. Bunun içinde yüzlerini ıslak bir mendille silerek, ya da kucağımıza alıp başını aşağıya eğip kaldırarak uyanmasını sağlayabiliriz. Ya da minik burnunu hafifçe sıkarak.

İNEK SÜTÜ VERİLEBİLİR Mİ?
İlk bir yıl hayır, verilmemeli. İnek sütü proteinleri bebeklerin mide ve bağırsak mukozasında alerjik etki yaratabileceğinden ilk bir yılda inek sütü önerilmiyor.

YENİDOĞANIN GÖĞÜSLERİNİN SIKILMASI ZARARLI MI?
Evet, zararlı. Bazı bebekler doğduğunda göğüsleri belirgin olabiliyor. Bu durumu hamilelikte anneden bebeğe geçen hormonlar yaratıyor. Hiçbir şey yapmaya gerek yok, kendiliğinden geçecektir. Ancak bazı ailelerin ovuşturduğunu ya da sıktığını görüyoruz. Lütfen bunu yapmayın. Çünkü bebeğinizin memesini ovmanız birtakım enfeksiyonlara yol açabilir.

PENİS UCU DAR OLAN ÇOCUK NE ZAMAN SÜNNET OLMALI?
Bu duruma, fimosis dediğimiz üretra ağzının dar olması neden olur. İdrar yolu enfeksiyonlarına risk oluşturan bu rahatsızlıkta eğer çocuğunuz enfekte oluyorsa vakit geçirmeden sünnet yapılması gerekir. Sünnet düğünü yapılması gibi nedenlerle sünneti ertelemeyin.

BEBEĞİM ŞAŞI MI?
Bebeklerde gözlerde kayma oluşması fizyolojiktir. Ancak 3 ayını doldurmuş bir bebeğin şaşılığı devam ettiği ya da aynı yöne baktığı fark edildiği durumlarda hemen göz muayenesi yapılmalı.

ÇOCUKLU EVDE SİGARA İÇİLMESİ ZARARLI MI?
Evet, tabii. Çocuğun yattığı odada ve yanında içilmese bile yaşadığı evde içilmesi, onun pasif içici olması için yeterli. Solunum yolları enfeksiyonları açısından çocuğunuzu risk altında bırakır.

KORUMASIZ GÜNEŞE ÇIKARILMASI ZARARLI MI?
Güneş ışınlarının nispeten daha eğik geldiği sabah erken ve öğleden sonra şemsiye altında koruyucu şapkayla bebekler kısa süreli güneşe çıkarılabilir. Fakat en az 18-20 koruyucu faktörlü krem kullanın. Yenidoğanların ve küçük bebeklerin fazla sıcakta susuz kalmamalarına özen göstermek gerekir. Bebeğinizin susuz kalmamasına dikkat edin.

BEBEKKEN KAVGA ETMEMİZDEN ETKİLENİR Mİ?
Evet, etkilenirler. Bebekler annelerin içinde bulunduğu psikolojik ortamdan doğrudan etkilenirler. Kendini huzurlu mutlu, güvende hisseden annelerin bebekleri de daha huzurlu ve sorunsuz oluyor.
Yenidoğan döneminden itibaren onunla normal konuşma diliyle konuşun, dokunun, okşayın ve yumuşak müzik dinletin. Böylece, ileride kendine güvenen sağlıklı bir erişkinin temelleri atılmış olur. Bu nedenle onların yanında anlamaz diye yüksek sesle konuşmayın, kavga etmeyin. Bu, ruh sağlıklarını olumsuz etkiler.

AYAKLARIN İÇE BASMASI NORMAL Mİ?
Çocuğunuz 3 yaşına gelene kadar normal. En sık dizden veya ayaktan kaynaklanır. İlk 3 yaşta çocuklar içe basarak yürürler. Yürürken tutulma, koşarken düşme veya ağrı yakınması olursa bir ortopedistin muayene etmesi sağlanarak gerekli tedbirler alınmalı. Bu şikayetler yoksa 3 yaşına kadar bekleyebilirsiniz.

KULAKLARINI NASIL TEMİZLEMELİYİM?
Bebeğinizin sadece görünen kulak kepçesinin içini temizleyin. Kulak deliğinden içeriye pamuk, çöp veya başka bir madde yerleştirilerek temizlemeye çalışmayın.

NE KADAR SIKLIKLA DOKTOR MUAYENESİNE GİTMELİYİZ?
Bu, çocuğunuzun yaşına göre değişir.
•Hastaneden çıktıktan sonra 7 veya 15 günde ilk doktor kontrolüne,
•Daha sonra ilk 1 yıl boyunca aylık,
•1-2 yaş arasında üç aylık,
•2-3 yaş arasında altı aylık,
•3 yaşından sonra da yıllık kontrollerle çocuğunuzun büyüme, gelişme ve beslenmesi, aşıları da takip edilerek ortaya çıkan sorunlar çözümlenmeye çalışılır. Aileler bazen yanlışlıkla aşıdan aşıya çocuklarını doktora götürüyorlar. Bu, doğabilecek sorunların katlanmasına neden olabilir.

KAT KAT MI GİYDİRMELİYİZ?
Hayır. Bebeklerin giysileri mevsimine göre pamuklu veya yünlü kumaştan, ısı alışverişini sağlayabilen, terletmeyen, teri emebilen özellikle olmalı. Aileler bazen yanlışlıkla çocukları üşümesin diye kat kat giydirebiliyor. Oysa oda sıcaklığının 22-24 derece olduğu durumlarda normal giyinik bir bebek üşümez. Yenidoğanlarınsa ısı regülasyonları tam gelişmediği için oda sıcaklığının 24-26 derecede olmalı. Biliyoruz o minik canlı karşınızdayken bu dereceler size pek inandırıcı gelmiyor. Ama inanın doğru olan bu. Eskilerin bir deyimi vardır. Bebek bizden sadece ince bir giysi kalınlığı kadar olmalı. Anlayacağınız odanın sıcaklığını kendinize göre ayarlayabilirsiniz.
Ayrıca gereğinden fazla giydirilen süt çocuklarının solunum yolları rahatsızlıklarına yakalanma riskleri artar. Yazın ince bir body üzerine yine ince pamuklu penyeden yarım kollu, bacaklı tulum, penye çorap ve başına da gölgelikli bir şapka yeter.

ONU NASIL YATIRALIM?
Sırt üstü yatırın. Eski bilinen yüzükoyun yatırmaktı. Ama daha önce bilinenlerin tersine bugün bebekleri sırt üstüne yatıralım diyoruz. Sırt üstü yatırıp başını hafif sağa çevirmeniz yeterli. Böylece uykusunda kusarsa aşağı dökülebilsin. Daha önce yüzükoyun yatan bebeklere göre ani bebek ölümü sendromunun daha az rastlanır. Bu nedenle daha güvenli ve sağlıklı, sırt üstünü tercih ediyoruz. Bebekler beslendikten sonra bir miktar kusabilir. O yüzden gazını çıkarmadan yatırmayın. Uyuma saatinde de yatağına yatırıp kendi başına uyumasını bekleyin.