Dışımızdaki, yani sınırlarımızın ötesinde gittikçe “düzleşen” dünyanın geleceğine dair analizlerden yoksunuz. Bloombergtv kanalında Charlie Rose' nin konuğu ABD'li ünlü gazeteci Thomas Friedman, bugüne kadar duymadığımız analizler yaptı.
Petrol fiyatlarının düşmesiyle haritaların yeniden çizileceğini iddia ederken geçmiş yıllardan yaşanmış örnekler verdi... 80 ve 90'lı yılların başında petrol fiyatlarının çöküşüyle yaşanan olaylara bakıldığında görülecektir ki, SSCB çökmüştür diyen Friedman diyor ki;
- Arafat Rusya'nın desteğini kaybettiği için İsrail ile müzakere etmeyi kabul etti. Ve Küba anlaşması, gizlice müzakere edildiğini biliyordum ama hiç bir şey olmadan öylesine bir araya gelmedi. Küba, Venezuella'nın petrol desteğini kaybettiği için gerçekleşti...
Acayip jeopolitik olayların başında olduğumuzu belirten Friedman kendi ülkesi için belki çok sevindirici ama bunun dışındaki ülkeler için büyük tehlikelerin yaşanacağına dikkat çekerek diyor ki;
- Petrol fiyatları böyle düşmeye devam ederse hayal bile edemeyeceğimiz şeyler olacak!
Bir varil petrolün 110 dolara çıkışıyla çok güzel duran kanarya yemiş kedi gibi olan Putin gibi dahi bir çok lider vardı diyen Friedman gülerek diyor ki;
-Ama şimdi 55 dolara düşmüş durumda. 40 dolara düştüğünde ise bu liderler başka bir yerde olacak!
Friedman yüzyıl yıl öncesini hatırlatıyor... Ki bize göre çok ince hesaplara göre çizilen haritaların Friedman'a göre artık günümüzde çok komikleştiğini gösteriyor... Ve 1915 yılında İngilizlerin, yani Churchill ve arkadaşlarının bir haritayı alıp komik şekillere bölerek Lübnan, Suriye ve Irak'ı kuruluşuna değinen Friedman diyor ki;
- Şimdi yüzyıl sonra insanlar sınırları tekrar çiziyor... Yüzyıl önce yukarıdan aşağıya doğru çizdikleri harita bugün anlamsızlaşmıştır. Artık Irak yukarıdan aşağıya bir araya getirilmeyecek. Ancak, aşağıdan yukarıya çizilecek.
Düzleşen dünyada artık “ kendini sürdürebilen” ve sağlanabilir politikalar sergileyen ülkelerin ayakta duracağını belirten Friedman ABD'nin yeni politikalarını şöyle özetliyor;
- Üstleneceğimiz politika daha mı fazla kötü adam üretecek, daha mı az, yoksa bir-iki tane mi üretecek? Kararı bu sorular üzerine inşa etmeliyiz!
Kısaca, çizgiler gittikçe bulanıklaşıyor... Bulanıklaştıranların “derin oyun” politikalarına hazırlıklı olmak gerekiyor...
