Meclis'te AKP'ye büyük şok!

Yerel seçimlerin 2013’e alınmasına ilişkin anayasa değişikliğine AK Parti ve MHP’nin 375 oyu olmasına rağmen 360 ‘Evet’ oyu çıktı. Değişiklik 367’nin altında kalınca referandum ihtimali gündeme geldi. Değişikliğin önüne gideceği Gül’ün iki seçeneği var: Ya referanduma gitmek üzere onaylayacak ya da Meclis’e iade edecek.

Yerel seçimlerin 2014 Mart’ı yerine, 27 Ekim 2013’te yapılmasını sağlamaya yönelik anayasa değişikliği Meclis’te referandum eşiğini olon 367’yi aşamadı. AK Parti ve MHP’-nin ortak anayasa değişikliği teklifi TBMM Genel Kurulu’nda dün yapılan 2’nci tur oylamada 360 oy ile kabul edildi. Bu sonuç, AK Parti’de tam anlamıyla “şok” etkisi yarattı.



İlk oylamada da 365’te kaldı

Anayasa’ya ilk mahalli idareler seçiminin 2013 yılı Ekim ayının son pazar günü yapılmasına ilişkin geçici madde eklenmesini öngören teklifin 1’inci maddesinin gizli oylamasına 442 milletvekili katıldı. Madde, 64 ret oyuna karşılık 365 oyla kabul edilirken 7 oy boş, 2 oy geçersiz çıkarken, oylamada 4 milletvekili de çekimser kaldı. Yürürlüğü düzenleyen 2’nci maddesinin gizli oylamasında ise 440 milletvekili oy kullandı. Bu madde 51 ret oyuna karşılık 380 oyla kabul edilirken, 2 oy geçersiz sayıldı, 5 oy boş çıktı. Oylamada 2 milletvekili de çekimser kaldı.

Yakut’un oyu yetmedi

Teklifin akıbetini belirleyen “tümü üzerinde” yapılacak dünkü son oylama öncesi AK Parti tüm milletvekillerine Meclis Genel Kurulu’nda bulunmaları için SMS mesajı atarken, “1 oy 1 oydur” mantığıyla Genel Kurulu yöneten TBMM Başkanvekili Sadık Yakut’un yerine de, oy hakkı olmayan TBMM Başkanı Cemil Çiçek davet edildi. Yakut’un oyundan yararlanılması mümkün hale gelse de, çabalar referandum eşiği olan 367’nin aşılmasına yetmedi. Anayasa değişikliği referandum aralığı olan 330-367 sınırını aşamayarak, 360 oy ile kabul edildi. 440 milletvekilinin katıldığı son oylamada, 72 ret, 4 çekimser, 1 boş ve 3 geçersiz oya karşılık anayasa değişikliği 360 oy ile kabul edildi.

Elitaş, Erdoğan’a bildirdi

Bu sonuç AKP’de şok etkisi yaratırken, AK Parti yöneticileri ve milletvekilleri uzun süre Genel Kurul salonundan ayrılmayıp kendi aralarında kritik yaptılar. AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş da sonucu Başbakan Erdoğan’a da bildirildi. Elitaş “Sayın Başbakan’ın bir değerlendirmesi oldu mu?” sorusuna “Hayırlısı olsun inşallah dedi” yanıtını verdi.

MHP’nin son dakika golü mü?

Oylamanın ardından AK Parti grup yöneticileri kendi aralarında olağanüstü toplanarak milletvekilleri ve bazı bakanlarında katıldığı toplantıda, “fire” hesabı yapmaya çalışırken kulislerde iktidar grubuna 1 Mart tezkeresi gibi şok yaşatan oylama sonucuna ilişkin çeşitli iddialar dile getirildi. İktidar ve muhalefet kulislerinde dillendirilen iddialardan ilki, MHP’nin “eyalet sistemine geçişin” altyapısı olarak nitelendirdiği Büyükşehir Belediyeleri Kanunu’na tepki çerçevesinde AK Parti’ye son dakika golü atmış olabileceği yönünde.

Başkanların baskısı mı?

Seçim bölgelerinde kapatılacak köy ve beldeler, koltuklarından erken kalkmak durumunda kalacak belediye başkanlarının baskısıyla bu düzenlemeye sıcak bakmayan AK Partili milletvekillerinin de olduğu dikkat çekilen kulislerde dile getirilen bir başka iddia ise AK Parti’de uzun süredir yaşandığı iddia edilen “Erdoğan-Gül” çekişmesinin yansıması olarak iktidar grubunda “fire” yaşandığı. Kulislerde, Gül’ün görev süresi, yeniden adaylığı gibi konularda yapılan açıklamalardan rahatsızlık duyan AK Partililerin oylamada “güçlerini” gösterdikleri ifade edilirken, yine Erdoğan’ın son dönemde “18 yaşa seçilme hakkı, silah altındakilere oy hakkı” benzeri popülist düzenlemelere yönelmesinin iktidar milletvekilleri arasında yarattığı tepkinin de bu sonuçta etkili olmuş olabileceği ifade ediliyor.

En az sekiz fire var

TBMM Başkanı Çiçek’in oy hakkı olmaması nedeniyle Meclis’te 326 sandalye ile temsil edilen AK Parti’nin oy gücü 325’e düşüyor. Dünkü oylamaya Hakan Şükür, Naci Bostancı ve Cevdet Erdöl “mazeretli” olarak AK parti grubunun bilgisi dahilinde katılmadı. Bu çerçevede son oylamada AK Parti’nin oy gücü 322’ydi. MHP’nin ise tutuklu milletvekili Engin Alan’ın yanı sıra Mustafa Erdem, Faruk Bal, Özcan Yeniçeri ve Koray Aydın olmak üzere toplam 5 milletvekili eksikti. MHP’nin oy gücünün 46’ya düştüğü dikkate alındığında dahi, iki partinin oy gücü toplandığında teklifin 368 oy ile yani referandum sınırının üstünde oyla kabul edilmesi gerekiyordu. Ancak kabul oyları 360’da kaldı. Buna göre teklifi sahiplenen AK Parti ve MHP’den asgari 8 milletvekili “ret”, “boş” ya da “geçersiz” oy kullandı. BDP ilk turda olduğu gibi dün de “ret” oyu verirken, ilk turda ve dünkü 2. turun madde oylamalarındaki kabul sayılarına göre bazı CHP’lilerin de “kabul” oyu kullandıkları dikkate alındığında, AK Parti ve MHP’nin “fire”si 8’le sınırlı kalmadı.

Gözler Gül’e çevrildi

Teklifin 360 oyla kabul edilmesinin ardından gözler Cumhurbaşkanı Gül’e çevrildi. Gül’ün önünde 2 seçenek bulunuyor. Gül, eğer pazartesi günü önüne gelmesi beklenen Anayasa değişikliğini onaylarsa 60 gün içinde Türkiye yerel seçimlerin öne alınması için referanduma gidecek. Gül, yasayı TBMM’ye yeniden görüşülmesi için iade ederse Anayasa değişikliği süreci yeniden başlayacak ve teklif için Meclis’te görüşülme süreci sil baştan başlayacak.

YÜZLER ASILDI

Meclis’teki oylamada 367’nin altında ‘Evet’ oyu çıkıp referandum ihtimali doğması AK Partililer’de yüzlerin asılmasına neden oldu. AK Partili yönetici ve milletvekilleri Genel Kurul Salonu’nda ayaküstü durum değerlendirmesinde bulundu.

MHP GENEL BAŞKANI BAHÇELİ

‘Biz irademizin arkasında dururuz’

MHP lideri Devlet Bahçeli alınan sonucu beklemediğini belirterek şöyle değerlendirdi: “İrademizin arkasındayız. 5 arkadaşımız birisi Engin Alan, cezaevinde olması nedeniyle 4 arkadaşımız da özel sebepler dolasıyla bugünkü oylamaya katılamamıştır. Şimdi AKP’den katılmayanlarla MHP’den katılmayanların toplamı 8’dir. Dolasıyla burada çekimser kalan 3, boş oy 1, diğerleri ret vermiş oluyor. 8 boşluk AKP’den kaynaklanmıştır. Bu da bellidir. Onların da seçimlere katılmayanı bellidir. Farklı yorum yani önümüzdeki günlerde TBMM’ye getirileeck olan bazı yasalarla ilişkilendirerek kimse MHP üzerinde gölge kurmaya çalışmasın. Bunu kabul etmemiz mümkün değil. Rakam ortadadır.”

CHP’Lİ AKİF HAMZAÇEBİ

‘TBMM’ye iade ön plana çıkıyor’

CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, oylamada alınan sonuçla ilgili şunları söyledi: “Halk oyuna sunulması ihtimali değerlendirildiğinde, ilgili yasa hükümlerindeki süreler dikkate alındığında, bu oylama en iyi ihtimalle 2.5 ay kadar bir zamanı alacak. 2.5 ay sonra halk oylaması ile bu kabul edilirse, Anayasa’nın, ‘Seçimlere 1 yıl kala yapılacak değişiklikler, ilk seçimlerde uygulanamaz’ hükmüne aykırı olacaktır. Yani teknik olarak, halk oylaması ihtimali gözüküyor olmakla birlikte, Anayasa’nın bu hükmüne aykırılık teşkil edecektir. Bu durumda yasanın Sayın Cumhurbaşkanı tarafından TBMM’ye iadesi ihtimali daha öne çıkıyor. Tabii ki en iyi değerlendirmeyi Sayın Cumhurbaşkanı yapacaktır.”

AK PARTİLİ MUSTAFA ELİTAŞ

‘Referandum hayırlı olsun’

AK PARTİ Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş yaptığı ilk açıklamada “360 oyla çıktı. Kabul edildi, ret diye bir şey söz konusu değildir. Anayasa gereği bir süreç var. Cumhurbaşkanı’nın onaylaması gerekir çünkü Anayasa’ya aykırı bir durum yok. Referanduma gider. Onaylamazsa TBMM yeniden görüşür. 367’yi geçerse bile referanduma götürebilirdi. Doğrudan doğruya referanduma gidiyor. Hayırlı olsun” dedi. AK Partili TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu ise, “Cumhurbaşkanı iade edebilir, göndereceğini düşünüyorum” açıklaması yaptı. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin “Doğrusu böyle bir sonucu beklemiyordum” dedi.