Mamografi nedir? Nasıl çekilir? Mamografi fiyatları ve sonuçları
Kadınlarda meme kanseri teşhisi için kullanılan önemli bir tanı koyma ve görüntüleme yöntemi olarak mamografi kullanılmaktadır. Aynı zamanda mamogram olarak da isimlendirilen mamografi de elde edilen görüntüler, tanı ve tarama için kullanılmaktadır.
Meme kanseri için erken teşhis hem kendi kendine yapılan muayenelerde hem de düzenli olarak yapılan klinik muayeneler ile mümkündür. Mamografi de hem kanser hem de memedeki çeşitli anormalliklerinde tespit edilmesini de sağlamaktadır. 40 yaş ve üzeri olan kadınlarda ve genetik olarak ailede meme kanseri öyküsü var ise düzenli olarak yapılması gereken tanı araçlarından biridir.
Mamografi Nedir?
Meme dokusunun görüntülerinin elde edilebilmesi için X ışınlarının kullanılarak yapılan görüntüleme tekniğidir. Mamografi meme kanseri varlığının erken teşhis edebilmek için önemli olan bir tetkiktir. Kadın doğum uzmanları veya genel cerrahlar hastalarından mamografi çektirmesini isteyebilirler. Rutin taramalar için kişi uzman bir radyoloğa da başvurabilir.
- Herhangi bir belirtisi olmadan memede kanserli hücrenin var olup olmadığının araştırılması için mamografi çekilmektedir. Buna tarama mamografisi adı verilir.
- Memede çeşitli belirtilerin görülmesi, memenin tarama amacı ile mamografi çekilmesinin meme implantı gibi durumların varlığı ile zor olması gibi nedenler ile teşhis mamografisi çekilmektedir. Tarama mamografisinden daha uzun süren bir yöntemdir ve daha yüksek radyasyon içermektedir.
- Meme kanseri tedavisi gören kadınlarda meme kanserinin tekrar etme ihtimalindeki tanı için yapılabilmektedir.
- Teşhis ve tanı mamografilerinde memede bulunan kitlelerden şüpheli olarak görülenlerden bir doku örneği alabilmek ve tümör işaretlemesinin yapılması için kullanılır.
Kadnılar 40 yaş ve üstünde olanlarda iki yılda bir ya da yılda bir kez mamografi çekilmesi gerekirken, 54 yaşından sonra ise yılda bir kez mamografi çekilmelidir. Kişinin kendisinde veya ailesinde meme kanseri öyküsünün bulunması halinde mamografi taramasına 40 yaşından önce başlanabilir. Bu kişiler daha sık aralıklar ile mamografi çektirmelidir.
Bazı kadınlar her yıl radyasyona maruz kalmamak için düzenli olarak mamografi çekimini yaptırmak istemeyebiliyorlar. Fakat mamografi çekimi sırasında vücuda alınan radyasyon miktarının zararı ile olası meme kanseri varlığının zararı karşılaştırılacak olursa bilinmelidir ki, meme kanseri mamografiden alınan radyasyondan daha fazla kişiye zarar vermektedir. Bunun bilincinde olarak mutlaka kadınlar kendileri için belirtilen aralıklarda düzenli olarak mamografi çektirmelilerdir.
Mamografi Nasıl Çekilir?
Mamografi çekiminden önce hastaların dikkat etmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Mamografi çekimi olacağı gün losyon, parfüm, pudra ve deodorant kullanılmamalıdır. Memeye veya koltuk altına krem sürülmemelidir. Memede herhangi bir problem ve belirtilerin bulunması, kullanılan bir hormonun olup olmadığı, kişinin kendisinin ya da aile bireylerinin meme kanseri geçirmiş olması gibi durumlar hakkında mutlaka doktorlar bilgilendirilmelidir.
Emzirme ya da gebelik gibi durumların varlığı varsa mutlaka doktor bilgilendirilmelidir. Mamografi çektirileceği sırasında kişi adet döneminde ise göğüslerde olan hassasiyet nedeni ile adetin bitiminin ardından mamografi çekilmelidir. Mamografi çekimi için bel kısmına kadar soyunmak gerekir. Bu nedenle mamografi çekileceği gün uygun kıyafetler tercih edilmelidir. Daha önce mamografi çekilmiş ise ve kayıtları duruyorsa doktora gösterebilmek için çekim günü hasta yanında bulundurmalıdır.
Mamaografi çekim işlemleri:
- Mamografinin ekileceği özel cihazın önünde ayakta durulur.
- Geçmişte meme ameliyatı geçirilmiş ise memede yara izinin bulunduğu yerler işaretlenebilir. İşaretlenen bu yerler nüks durumlarında risk faktörünün olduğu yerin tespit edilmesini kolaylaştırır.
- Şeffaf plaka üzerine meme yerleştirilir. Hastanın boyuna göre plaka ayarlanır ve rahatça görüntülemenin yapılması sağlanır.
- Meme dokusunun yayılması için plaka memeye basınç uygulanarak sıkıştırılır.
- Bulanık bir görüntü olmaması için birkaç saniye hastadan nefesini tutması istenilmektedir.
- Radyolog tarafından meme dokusunun görüntüleri yakalanır.
- Meme dokusunun yandan görüntüsünün alınabilmesi için aynı işlemler tekrar yapılır.
- Her iki memede tüm işlemler tekrarlanır. Hem üstten hem de yandan görüntüler alınır fakat şüpheli bir durum olduğu takdirde doktor daha fazla görüntü isteyebilir.
Mamografi Fiyatları ve Sonuçları
• Meme kanalları ve memedeki diğer dokularda kalsifikasyon adı verilen kalsiyum birikmesi
• Memede yumru ve ya kitle oluşumu
• Mamografide asimetrik yerler
• Sadece bir memeye özgü veya belirli bir alana özgü görülen yoğunluklar
• En son ki mamografi sonucundan sonraki ortaya çıkan yeni yoğun yerler
Mamografi sonucunda görülen anormal her durum kanser anlamına gelmemektedir. Kesin tanı konulması için mamografiye ek olan başka tanı testlerinin uygulanması yapılabilir. Ayrıca mamografinin daha büyütülerek ve daha ayrıntılı çekilmesi sağlanabilir. Mamografi çekildikten sonra radyologlar mamografi görüntülerini inceleyerek yorumlar.
Radyolog tarafından yorumlanan mamografi raporu doktora ve hastaya birkaç hafta içerisinde sonuç bildirilmektedir. Eğer şüpheli görülen bir durum var ise bu süre daha da kısalır. Röntgen filminde beyaz renkler kemikleri, gri renkler yumuşak dokuları ve siyah renkler ise havayı belirtir. Mamografide ise düşük yoğunlukta olan yağ gibi dokular yarı saydam görünürken, tümörler, bağ dokusu gibi daha yoğun olan dokular ise daha beyaz renkte görünürler.
Mamografi fiyatları ise her sağlık kuruluşunda farklılık göstermektedir. Bunun nedeni ise her sağlık kuruluşunda kullanılan cihaza, doktor tarafından istenilen çekim sayısının fazla veya az olmasına göre değişiklik gösterebilmektedir. Bazı sağlık kuruluşları teknolojik açıdan daha gelişmiş olan mamografi cihazlarını kullanırken bazı cihazlar ise teknolojik gelişmelerin gerisinde kalmış olabilir. Cihazın teknolojik açıdan potansiyeli de bu nedenle fiyatta değişiklik oluşturabilmektedir.
