LYS sonrası çoktan seçmeli kariyer karmaşası

Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) sonuçlarının açıklamasının ardından yaklaşık 1 buçuk milyon öğrenci için tercih telaşı başladı. 7 – 17 Temmuz 2014 tarihleri arasında yapılacak üniversite tercihleri için bazı öğrenciler bölüm ve okul isimlerini çoktan kafasında belirledi. Ancak ikinci ya da üçüncü tercihleri için kafa karışıklıkları yaşayan üniversite adayı sayısı da hiç de az değil.

Bu önemli karar öncesi kuşkusuz gençlerin gelecekteki mesleklerini seçerken gerçekten ne olmak istediklerini belirlemesi gerekiyor. Öyle ki sırf bu dönemde moda olduğu için ya da aile ısrarı nedeniyle yapılan yanlış bir tercih gençlerin ileride mutsuz ve mesleğinde başarısız kişiler olmasına neden oluyor.

Kurumsal ve bireysel danışmanlık alanında hizmet veren DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü, geliştirdiği Kariyer Gelişim Projesi ile gençlere kariyerlerini belirlemede yol gösteriyor. DBE tarafından geliştirilen ve sekiz farklı aşamadan oluşan Kariyer Gelişim Projesi, diğer adıyla Mesleki Yönlendirme Projesi, gençlere uygulanan özel test ve envanterlerle onların yetenekleri, kişilik özellikleri ve mesleki ilgilerinin farkına varmasını amaçlıyor.

Önce kendini tanı!

Gençlerin iş yaşamında hangi özellikleriyle öne çıkacağı konusunda bilinç oluşturan DBE Kariyer Gelişim Projesi 16 PF Kişilik ve Mesleğe Yönlendirme Envanteri (KİM) kapsamında yapılan testlerin ilk ayağını; okuduğunu anlama, yorumlama, analiz etme ve eleştirel düşünme gibi kriterlerin dikkate alındığı Sözel Yetenek Testi oluşturuyor. Diğer bir aşama olan Sayısal Yetenek Testinde ise matematiksel işlemleri verilen süre içerisinde çabuk ve doğru yapabilme yeteneği ölçümleniyor. Böylelikle gençler sözel becerinin baskın olduğu iletişim, halkla ilişkiler vb. alanlara mı yoksa sayısal yeteneğin öne çıktığı finans, işletme gibi alanlara mı yönelmesi gerektiğini daha iyi kavrıyor.

Soyut yeteneğin ölçümlendiği Soyut Kavrama Testi; mühendislik ve teknik mesleklere yatkınlığın ölçümlendiği Mekanik Yetenek Testi ve üç boyutlu algılamaya, görsel alana, estetik yaratıcılığa yönelik mesleklere yatkınlığını belirleyen Mekânsal Algı Testi ise öğrencilerin başarılı oldukları ve ilgi duydukları alanları iş yaşamına uyarlayabilme özelliğini ortaya çıkaran diğer testler arasında yer alıyor.

16 PF - KİM Nedir?

Testlerin, klasik yöntemlerin yanı sıra www.dbe-online.com adresi üzerinden online olarak uygulanabildiğini anlatan DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü Çocuk ve Genç Danışmanlık Merkezi’nden Psikolog Şeyda Özdalga böylesine önemli bir tercih döneminde gerçekçi hedef oluşturma gerekliliğine dikkat çekiyor.

“Sosyal alanı güçlü kişinin bilgisayar programcılığı mesleğini seçmek istemesi ya da analitik becerileri olmayan gencin genetik mühendisliğini hedeflemesi gerçekçi olmayabilir” diyen Özdalga, bu sorunu çözmek için 11 - 22 yaş arası gençlere 16 PF Kişilik ve Mesleğe Yönlendirme Envanteri (KİM), 16 yaş ve üzeri içinse 16 PF Kişilik Envanteri uyguladıklarını anlatıyor.

Özdalga, “16 PF Kim envanteri dışadönüklük, endişe düzeyi, gerçekçilik, bağımsızlık, oto-kontrol gibi genel kişilik özellikleri ve sıcakkanlılık, problem çözme, strese tolerans, baskınlık, canlılık, kurallara bağlılık, sosyal girişkenlik, duyarlılık, ihtiyatlılık, soyuta odaklılık, ketumluk, kendini sorgulama, değişimlere açıklık, kendine yeterlilik, mükemmeliyetçilik, gerginlik gibi temel kişilik kategorilerinde gencin bulunduğu durumu tespit eder. Kişilik özelliğine göre belirlenen meslek kategorilerinden gerçekçi, geleneksel, girişimci, sosyal, sanatçı, araştırmacı alanların hangilerinin ön planda olduğu belirlenir. Yaşadığı sorunlara bağlı olarak risk alanları ile başarılı olacağı genel yetenekler tespit edilir” dedi.

Envanterin içerisinde yer alan tüm testlerin uygulanması, değerlendirilmesi ve raporlanmasının DBE uzmanları tarafından yapıldığını anlatan Özdalga, “Kariyer Gelişim Projesine başvuran gençler, testler sonrasında DBE bünyesindeki profesyonel uzmanlar tarafından verilen mesleki koçluk hizmeti ile kendilerine en uygun alanların farkına varıyor ve tercihlerini düzenleyebiliyor” dedi.