Enflasyon Haziran’da beklentileri aşarak sürpriz yaptı. TÜFE dolar kuru ve gıda fiyatlarındaki yükselişle 15 yılın zirvesine çıktı. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, enflasyon Haziran’da yüzde 2.61 artış gösterdi. Yıllık bazda artış Mayıs’taki yüzde 12.15’ten yüzde 15.39’a yükselerek 2003 bazlı serinin en yükseğine geldi. Aylık artış da Ekim 2011’den beri en yüksek seviye olarak kayıtlara geçti. TÜFE 10 aydır çift hanede seyretmeye devam etti.
Yİ-ÜFE, Haziran’da yüzde 3.03 artarken, yıllık artış yüzde 23.71’e ulaştı. Üretici enflasyonunda da sert yükseliş önümüzdeki dönemde TÜFE’ye dönük baskıların sürebileceğine işaret etti. Tüketici fiyatlarındaki kesni artışta gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki artışlar ve kur geçişkenliğinin etkili oldu.
TÜFE’de aylık en yüksek artış yüzde 5.98 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda oldu. Kuru soğan, patates, havuç, biber, limon ve domates gibi temel mutfak ürünlerindeki zamlar dikkati çekti. Aylık bazda haberleşmede yüzde 4.76, ulaştırmada yüzde 2.66, ev eşyasında yüzde 2.24, eğlence ve kültürde yüzde 2.16 artış gerçekleşti. Aylık düşüş gösteren tek grup yüzde 1.15 ile giyim ve ayakkabı oldu.
Yıllıkta ulaştırma zirvede
Yıllık en fazla artış yüzde 24.26 ile ulaştırmada meydana gelirken, TÜFE’de bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası yüzde 18.91, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 18.89, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 16.79 ve lokanta ve oteller yüzde 13.30 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları olarak öne çıktı.
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı, “Gıda enflasyonunun baskısı endişe verici. Kur etkisinde de artış gözlemliyoruz” dedi.
Gıda fiyatları zirvede
HAZİRAN’DA en yüksek fiyat artışı yüzde 82.53 ile kuru soğanda oldu. Soğanı, yüzde 63.34 ile patates, yüzde 57.72 ile havuç izledi. Fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 57.28 ile sivri biber, yüzde 50.23 ile yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlar, yüzde 35.32 ile limon, yüzde 32.27 ile internet ücreti, yüzde 23.59 ile domates, yüzde 14.99 ile yurt dışı bir hafta ve daha fazla süreli turlar yer aldı. Geçen ay en fazla fiyat düşüş yüzde 6.66 ile etekte gerçekleşti. Bunu yüzde 6.31 ile kadın gömleği, yüzde 4.87 ile kadın ceketi izledi.
Memur ve emekliye enflasyon zammı
Haziran ayı enflasyon rakamlarıyla birlikte memur ve emeklinin alacağı fark ortaya çıktı. Buna göre TÜFE’deki 6 aylık artış yüzde 9.17 olarak gerçekleşti. Yılbaşında yüzde 4 zam alan memur ve memur emeklileri, ortaya çıkan 5.17 puanlık farkı Temmuz’da yapılacak zamla alacak. Maliye Bakanlığı, kamu görevlileri ile memur emeklilerinin aylık ve ücretlerinde Temmuz ayından geçerli olmak üzere toplamda yüzde 8.65, SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarında yüzde 9.17 oranında artış sağlandığını açıkladı. Maliye Bakanlığı, “Bu çerçevede aile yardımı ödeneği dahil en düşük memur maaşı 2 bin 893 liradan 3 bin 133 liraya, en düşük memur emekli aylığı 1.978 liradan 2 bin 149 liraya yükseldi” açıklamasını yaptı.
Merkez hamle yapmaz
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı, yıllık enflasyondaki yükseliş hareketinin oldukça belirgin hale geldiğini belirterek, “Yıl sonuna kadar yeni kur şoku olmaması ve emtia fiyatlarının baskısının ılımlı kalması durumunda, enflasyonun yüzde 14-16 bandında dalgalanacağını tahmin ediyoruz” dedi.
Önceki yıl sonu enflasyon tahminlerinin yüzde 12 olduğunu hatırlatan Tokalı, 2019 sonuna dair öngörülerini de yüzde 10.5’ten yüzde 11’e çıkardıklarını kaydetti. İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu da “Mevcut enflasyon görünümünde Merkez Bankası’nın sıkı duruşunu koruyacağını ancak iktisadi faaliyetteki sert yavaşlama riskini dikkate alarak Temmuz toplantısında ilave bir faiz artışına gitmeyeceğini düşünüyoruz” dedi.
