Komşuluk hakkı!
İnsan akrabalarından çok, komşularıyla beraberdir. Bu yüzden İslamiyet’te komşuluk hakkı, kul hakkına girer. Komşuluk hakkı o kadar önemlidir ki Hz. Muhammed, “Komşusu açken tok yatan kimse mü’min değildir” buyurmuştur...
Kul hakkı konusunda titizlik gösterilmesi gereken hususlardan biri de komşu hakkıdır. Cenâb-ı Hak, komşu hukûkuna riâyeti ısrarla emretmiştir. Zîrâ insan, akrabalarından çok, komşularıyla beraberdir.
Bu konudaki bir -te şöyle buyrulur: “…Anaya, babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya ve mâliki bulunduğunuz kimselere ihsân ile muâmele edin, iyi davranın…” (en-Nisâ, 36)
Yakın komşuya yardım edin!
Âyette bahsedilen “yakın komşuya iyilik etmek”, evi yakın olan veya hem yakın komşu hem akraba hem de din kardeşi olan kimselere güzel muamelede bulunmak, yardım etmek ve kusurlarına karşı sabırla tahammül göstererek onları affetmektir. Uzak komşuya iyilik etmek ise evi uzak olan veya akrabalık bağbulunmayan yahut Müslüman olmayan kimselere el uzatmak ve gönlümüzü açmaktır.
Müslümanı mutlu eden şey
Bütün insanlar güzel komşularla yaşamak ister. Bu yüzden önce kendimiz güzel bir komşu olmalı, daha sonra da sâlih komşular arasında oturmaya gayret etmeliyiz. Çünkü Müslümanı dünyada mutlu eden şeylerden biri de sâlih komşudur.
Bu sebepledir ki Peygamber Efendimiz:
“Devamlı ikâmet ettiğiniz yerde kötü komşudan Allâh’a sığınınız! Göçebe olduğunuz yerdeki komşu nasıl olsa bir müddet sonra sizden ayrılır” buyurmuştur. (Nesâî, İstiâze, 44)
Ev alma komşu al!..
Bu hususta meşhur olan; “Ev alma komşu al!” sözü, hayırlı komşular arasında yaşamanın, mânevî hayâtımız açısından da ne kadar ehemmiyetli olduğunu açıkça göstermektedir. Aynı şekilde, mescitlere komşu olmaya da îtinâ göstermek gerekir. Böylece insan, secdeye dâvet telkinleri olan ezânın rûhâniyetinden uzak kalmamış olur.
Komşuluk o derece mühimdir ki, sadece bu dünya ile de sınırlı kalmamaktadır. Hayatta iken sâlihlerle beraberlik ehemmiyetli olduğu gibi, kabirde de onlara komşu olmak büyük bir ehemmiyet arz etmektedir. Bunu Hz. Muhammed şöyle ifâde buyurur:
“Ölülerinizi sâlih insanların arasına defnediniz.” (Deylemî, I, 102)
Cebrail’in komşu tavsiyesi...
Komşuların ufak tefek eziyet ve sıkıntılarına da katlanmak gerekir. Zîrâ Cenâb-ı Hakk’ın sevdiği kişilerden biri de komşusunun eziyetlerine Allah rızâsı için katlanan kimsedir. Allah Teâlâ onu, bir şekilde komşusunun fenâlığından muhafaza eder.
Peygamberimiz (sas) komşu hakları hususunda şöyle buyurmuştur:
“Cebrâîl bana, dâimâ komşu hakkını tavsiye ederdi. Öyle ki ben, komşuları birbirine mîrasçı kılacak zannettim!”
“…Komşuna ihsanda bulun ki (kâmil bir) mü’min olasın…”
Bu kişiler cennete giremeyecek
Komşu hakkını îfâya, yokluk mâzeret değildir. İmkânı dar olan kişi de gücü nisbetinde komşusunu kollamak durumundadır. Zîrâ Allah Rasûlü’nden şöyle bir ihtar vârid olmuştur: “Komşusu açken tok yatan kimse mü’min değildir.”
Diğer taraftan komşulara huzursuzluk vermek, büyük bir îman zaafıdır. Komşular, öncelikle birbirlerinin şerrinden emîn olmalıdırlar.
Nitekim Ebû Hureyre’nin aktardığı rivâyete göre Peygamberimiz (sas):
“Vallâhi îmân etmiş olmaz. Vallâhi îmân etmiş olmaz. Vallâhi îmân etmiş olmaz!” buyurdu.
Sahâbîler: “Kim îmân etmiş olmaz, yâ Rasûlallâh?” diye sordular.
Peygamberimiz: “Yapacağı fenâlıklardan komşusu emniyet içinde olmayan kimse!” buyurdu. Fenâlıklarından komşusu emniyette olmayan kimsenin cennete giremeyeceği de bildirilmiştir.
‘Misafir gider komşu kalır’
Komşuya verilecek veya ondan gelecek herhangi bir hediyeyi kesinlikle küçük görmemelidir. Her vesîleyle onların gönlünü almaya bakmalı, devamlı ikram ve ihsanda bulunmalıdır. Hz. Muhammed (sas) ne güzel buyurur:
