Komşuda AİHM’le gelen Lozan ‘güncellemesi’
Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın, Lozan’da ‘güncelleme’ önerisini reddetmesine rağmen geçen kasım ayında Batı Trakya’daki Türklerle ilgili anlaşmanın 42. ve 45. maddelerinin dışında bir düzenlemeye gittiği ortaya çıktı.
Batı Trakya’da yaşayan Hatice Molla Salih ve eşi Mustafa Salih 2003 yılında notere giderek, birinin vefatında kalan malların sağ kalan eşe verilmesi üzerine vasiyette bulundu. 2008 yılında Mustafa Molla’nın ölümü üzerine kardeşler, mirasın İslam hukuna göre paylaştırılmasını istedi. Hatice Molla ise, İslam Hukuku’na göre miras paylaşımını kabul etmedi. Bunun üzerine arşı taraf konuyu mahkemeye taşıdı. Yunan yargıtayı, Batı Trakya azınlığı için İslam aile hukukunun geçerli olduğuna karar verdi. Hatice Molla kararı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıdı.
Çipras’tan ‘güncelleme’
Yargıtay kararlarına göre Müslüman azınlık üyeleri miras davalarında diğer Yunan vatandaşları gibi vasiyet bırakma hakkına sahip değiller. Bu konu üzerine Çipras, bu realiteyi değiştirmeye karar verdiklerini söyledi. İslam hukukunun uygulanması yasal olarak uluslararası hukuk ve Lozan Antlaşmasının 42. ve 45’inci maddeleri tarafından koruma altına alınırken Çipras, “Geçmişin bağlarını kırmaya, geleceğin yolunu açmaya ve zorunluluğu lağvederek seçme hakkını tanımaya karar verdik” ifadelerini kullandı.
Yeni miras düzenlemesi
Çipras’ın 29 Kasım’da yaptığı açıklamada yeni tasarının iki maddesini açıklamıştı. Tasarının 4B maddesine göre, vasiyetçi olan kişinin kamu dairesi ve notere yazılı olarak İslam hukukuna tabi olmak istediğini bildirmediği sürece miras ilişkilerinin Medeni Hukuk hükümlerince düzenleneceği belirtildi. 4C maddesinde ise, “Mevcut karar geçerli oluncaya dek İslam Hukuku uygulanmaktadır. Ancak mirası kalan kişinin noterde vasiyet bırakmış olması ve herhangi bir nedenden dolayı iptal edilmemiş olması durumunda miras meselesi Medeni Hukuka tabi olmaktadır” ifadelerine yer verildi. Bu düzenlemeyle Çipras’ın güncellenemez dediği Lozan Antlaşması’nın daha önce güncellendiği görüldü.
