Kalbi hızlı atan daha az yaşıyor!

Kalbi hızlı atanların ölüm riski yüksek. Hayvanlar âleminde de durum aynı. Nabzı 1000 olan küçük dağ faresinin ömrü 2 yılken, nabzı 20 olan balinanın ömrü neredeyse 100 yıl. Biri küçücük, diğeri kocaman; yaşam süreleri çok farklı. Ama hayatları boyunca kalpleri aşağı yukarı aynı sayıda çarpıyor.

Hızlı atan kalbin hayra alamet olmadığını gösteren veriler yeni değil. European Heart Journal'da 2000 yılında yayımlanan, Fransa'da yaklaşık 20 bin kişinin 20 yıldan fazla izlendiği bir araştırmada kalp hızının kaç yıl yaşayacağımızı belirleyen faktörlerden biri olduğu bildirilmişti. Kanada kaynaklı bir çalışmada da kalp damar hastası olduğu bilinen veya hasta olma riski yüksek olan 31 bin kişi yaklaşık 5 yıl süreyle izlendi. Kalbi hızlı çarpanların daha erken öldüğü görüldü. Kalbi dakikada 70'in altında atanlar ile 70'in üstünde atanlar arasında ölüm riski açısından belirgin bir fark vardı.

Yüksek tansiyon, kolesterol, şeker hastalığı, şişmanlık, sigara gibi faktörler hesaba katılarak yapılan istatistik hesapları sonucunda kalp hızının kalp damar sağlığı üstünde belirleyici bir rolü olduğu anlaşıldı.

Son 30 yılda yapılan birçok araştırmadan elde edilen sonuçlar da bu bulguları destekler nitelikte.

KALBİ HIZLI ATAN KOLAY ŞİŞMANLIYOR

Araştırmalardan biri, çoğunluğu çiftçi olan Japonlar üstünde yapıldı. 1979'da muayene edilip birçok özellikleri, bu arada nabız sayıları da kaydedilen sağlıklı 600 kişi, 1999 yılında tekrar muayene edildi. 1979'daki muayenede nabzı dakikada 80 veya daha yüksek olanlarda şişmanlığın 2 kattan fazla, şeker hastalığı sıklığının 5 kattan fazla artmış olduğu görüldü.

Benzer verilerin bildirildiği başka çalışmalar olsa da, kalp hızı ile şişmanlık ve diyabet arasındaki ilişkinin bir sebep-sonuç ilişkisi olduğu henüz tam olarak kanıtlanmış değil.

KALBİ HIZLI ATAN HAYVAN ÇOK YAŞAMIYOR

Kalp hızı ile yaşam süresi ilişkisi insanlara özgü değil. Hayvanlar âleminde de bu ilişkiyi gözlemek mümkün. Genel olarak küçük hayvanların kalbi büyüklerine göre daha hızlı çarpıyor ve ömürleri de o oranda daha kısa oluyor. Örneğin, küçük bir dağ faresinin kalbinin dakikada 1000 kereden fazla çarptığı, ömrünün 2 yılı geçmediği biliniyor. Buna karşılık büyük balinaların kalbi dakikada ortalama 20 atarken ömürleri neredeyse 100 yıl. İki hayvanın boyu, ağırlığı ve yaşam süresi birbirinden çok farklı ama hayatları boyunca kalpleri aşağı yukarı aynı sayıda çarpıyor. Bu kurala tek istisna modern insan. Son yüzyılda tıpta gerçekleşen gelişmeler insan hayatının kalp atım sayısında beklenenden daha uzun olmasını sağladı. Lakin bu durum kalp hızının yaşam süremiz üstündeki belirleyici rolünü gölgelemiyor.

NABIZ SAYIMIZI GENETİK MİRASIMIZ MI BELİRLİYOR?

Bu sorunun cevabı: bir ölçüde. Nabız sayımızın belirlenmesinde çevresel etkenler de en az kalıtımımız kadar önemli. Kilomuz arttıkça, tansiyonumuz yükseldikçe, şeker hastası olursak kalbimizin hızlandığı biliniyor. Bu hastalıkların bir başka ortak özelliği de insülin direncin artmış olması olması. Birçok bilim insanı kalp hızındaki artışın metabolik sendrom denilen durumun bir parçası olduğunu düşünüyor. Buna karşılık, "Hızlı atan kalp bu hastalıkların oluşmasına katkıda bulunan bir etken değil, hastalığın belirtilerinden biri" diyenler de var. Lakin, eldeki veriler bu görüşü desteklemiyor. Kalp hastalarında ölüm ve kalp krizi riskini artıran tüm etkenler hesaba katıldığında bile yüksek kalp hızının kendi başına belirleyici olduğu görülüyor. Kalp yetersizliği olanlarda, kalp krizi geçirenlerde nabız yavaşlatıldığında ömrün uzadığını gösteren araştırmalar da kalp hızının belirleyici rolünü destekliyor.