Kadına şiddete ağır cezalar geliyor

Kadına şiddet uygulayan kişilere elektronik kelepçe veya bileklik takılmasına imkan sağlayan Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine ilişkin kanun tasarısı TBMM Başkanlığına sunuldu.

Buna göre, kanun kapsamında korunan kişilerle ilgili alınacak tedbirlere
mülki idare amiri tarafından karar verilecek. Alınacak tedbirler kapsamında kanun
kapsamında korunan kişiye, gerekiyorsa beraberindeki çocuklara, bulunduğu yerde
veya başka bir yerde, uygun barınma yeri sağlanabilecek ve gerekli görüldüğünde
geçici maddi yardım yapılabilecek.

Psikolojik, mesleki, hukuki ve sosyal bakımdan, rehberlik ve danışmanlık
hizmeti verilebilecek. Korunan kişinin hayati tehlikesinin bulunması halinde,
ilgilinin talebi üzerine veya resen geçici koruma altına alınabilecek.

Korunan kişinin çalışması durumunda, varsa çocukları için, gerektiğinde
ücreti karşılanmak üzere kreş imkanı sağlanabilecek.

Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda, geçici yer imkanı sağlanması ve
koruma altına alınması kararı, kolluk amirlerince de alınabilecek. Kolluk amiri,
söz konusu işlemlerle ilgili evrakı, en geç, kararın alındığı tarihi takip eden
ilk iş günü içinde mülki amirin onayına sunacak. Mülki amir tarafından 48 saat
içinde onaylanmayan işlemlerin uygulanmasına son verilecek.


-Kimlik bilgileri değiştirilebilecek-

Korunan kişilerin, gerekli görüldüğünde iş yerinin değiştirilmesi,
kişinin evli olması halinde müşterek yerleşim yerinden ayrı yerleşim yeri
belirlenmesi, korunan kişinin talebi üzerine tapu kütüğüne aile konutu şerhi
konulması kararını Aile Mahkemesi hakimi verecek.

Korunan kişinin hayati tehlikesinin bulunması ve bu tehlikenin önlenmesi
için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması halinde, hakim kararıyla
söz konusu kişinin Tanık Koruma Kanunu hükümlerine göre, kimlik ve ilgili diğer
bilgi ve belgelerinin değiştirilmesine karar verilebilecek.

Hakim kararıyla, şiddet uygulayan veya uygulama ihtimali bulunan kişilere
yönelik olarak alınacak önleyici tedbirler ise şöyle:

Korunan kişiye karşı şiddete ve korkuya yönelik söz ve davranışlarda
bulunmaması. Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhal uzaklaştırılması ve
müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi. Korunan kişilere, bu kişilerin
bulundukları konuta, okula ve iş yerine yaklaşmaması. Gerekli görülmesi halinde
korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel
ilişki kurulmasına ilişkin haller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması.
Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi. Korunan kişiyi
iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi. Bulundurulması veya
taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi. Silah taşıması
zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle zimmetinde bulunan
silahı kurumuna teslim etmesi. Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya
da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken
korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının
olması halinde, hastaneye yatmak dahil, muayene ve tedavisinin sağlanması. Bir
sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması ve tedavisinin
sağlanması.

Gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda, ”Korunan kişiye karşı şiddete
ve korkuya yönelik söz ve davranışlarda bulunmaması, müşterek konuttan veya
bulunduğu yerden derhal uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye
tahsis edilmesi, korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve iş
yerine yaklaşmaması” yönündeki kararlar, kolluk amirlerince de alınabilecek.
Kolluk amiri evrakı en geç kararın alındığı tarihi takip eden ilk iş günü içinde
hakimin onayına sunacak. Hakim tarafından 24 saat içinde onaylanmayan işlemlerin
uygulanmasına son verilecek.

Hakim, Çocuk Koruma Kanununda yer alan koruyucu ve destekleyici tedbirler
ile Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre velayet, kayyım, nafaka ve kişisel ilişki
kurulması konularında da karar vermeye yetkili olacak. Hakim, ayrıca, korunan
kişinin yaşam düzeyini göz önünde bulundurarak talep edilmese dahi tedbir
nafakasına hükmedebilecek.


-Zorlama hapsinin uygulanacağı ihtarı yapılacak-

Tedbir kararı, ilgilinin talebi, Bakanlık, kolluk ya da Cumhuriyet
savcısının başvurusu üzerine verilecek.

Bu karar ilk defasında en çok 6 aylık olacak. Resen veya korunan kişi ya
da Bakanlığın talebi üzerine tedbirlerin süresinin veya şeklinin
değiştirilmesine, bu tedbirlerin kaldırılmasına veya aynen devam etmesine karar
verilebilecek.

Hakim tedbir kararını, duruşma yapmaksızın ve gerektiğinde şiddetin
uygulandığı konusunda delil veya belge aramaksızın verecek, zorunlu hallerde
duruşma yapılabilecek.

Korunan kişinin talebi olmaksızın verilen koruyucu tedbir kararları,
ancak korunan kişinin kabulü halinde uygulanacak. Gecikmesinde sakınca bulunan
hallerde, mülki amirlerce ve kolluk tarafından tedbir kararları verilirken de
delil ve belge aranmayacak.

Tedbir kararı, korunan kişiye ve şiddet uygulayan veya uygulama ihtimali
bulunan kişiye sözlü (tefhim) ya da yazılı olarak tebliğ edilecek. Tedbir
talebinin reddine ilişkin karar ise sadece korunan kişiye tebliğ edilecek.
Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk birimi tarafından verilen tedbir
kararı, şiddet uygulayan veya uygulama ihtimali bulunan kişiye bir tutanakla
derhal bildirilecek.

Tedbir kararı işlemlerinde, bu karara aykırılık halinde halinde şiddet
uygulayan veya uygulama ihtimali bulunan kişi hakkında zorlama hapsinin
uygulanacağı ihtarı yapılacak.

Gerekli bulunması halinde, tedbir kararı ile birlikte talep üzerine veya
resen, korunan kişi ve diğer aile bireylerinin kimlik bilgileri veya kimliğini
ortaya çıkarabilecek bilgileri ve adresleri ile korumanın etkinliği bakımından
önem taşıyan diğer bilgileri, tüm resmi kayıtlarda gizli tutulacak. Yapılacak
tebligatlara ilişkin ayrı bir adres tespit edilecek. Bu bilgileri hukuka aykırı
olarak başkasına veren, ifşa eden veya açıklayan kişi hakkında ceza uygulanacak.
Talep halinde ilgililere kişisel eşya ve belgelerinin, kolluk marifetiyle teslimi
sağlanacak.

-İtiraz edebilecek-

Bu Kanun hükümlerine göre verilen kararlara karşı tebliğ tarihinden
itibaren 2 hafta içinde ilgililer aile mahkemesine itiraz edebilecek. İtiraz
merci kararını bir hafta içinde verecek. İtiraz üzerine verilen kararlar kesin
olacak.

Alınan tedbir kararları, Bakanlığın ilgili il ve ilçe müdürlükleri ile
verilen kararın niteliğine göre Cumhuriyet Başsavcılığına ya da kolluğa hızlı bir
şekilde bildirilecek. İlgili mercilere yapılan başvurular ile bu başvuruların
kabul ya da reddine ilişkin kararlar, başvuru yapılan merci tarafından Bakanlığın
ilgili il ve ilçe müdürlüklerine derhal bildirilecek.

Korunan kişinin geçici koruma altına alınmasına ilişkin koruyucu tedbir
kararı ile şiddet uygulayan kişi hakkında verilen önleyici tedbir kararlarının
yerine getirilmesinden, hakkında koruyucu veya önleyici tedbir kararı verilen
kişilerin yerleşim yeri veya bulunduğu ya da tedbirin uygulanacağı yer kolluk
birimi görevli ve yetkili olacak.


-Barınma yeri sağlanacak-

Tedbir kararının, kolluk amirince verilip uygulandığı veya korunan
kişinin kollukta bulunduğu durumlarda, kişi, kolluk birimleri tarafından
Bakanlığın ilgili il veya ilçe müdürlüklerine ulaştırılacak. Bunun mümkün
olmaması halinde kendisine ve beraberindekilere geçici olarak barınma imkanı
sağlanacak.

Tedbir kararının ilgililere bildirilmemesi, kararın uygulanmasına engel
teşkil etmeyecek.

Hakkında barınma yeri sağlanmasına karar verilen kişiler, Bakanlığa ait
veya Bakanlığın gözetim ve denetimi altında bulunan yerlere yerleştirilecek.
Barınma yerlerinin yetersiz kaldığı hallerde korunan kişiler, mülki amirinin,
acil durumlarda kolluğun veya Bakanlığın talebi üzerine kamu kurum ve
kuruluşlarına ait sosyal tesislerde barındırılabilecekler.

İş yerinin değiştirilmesi yönündeki tedbir kararı, kişinin tabi olduğu
ilgili mevzuat hükümlerine göre yetkili merci veya kişi tarafından yerine
getirilecek.

Kolluk görevleri, kolluğun merkez ve taşra teşkilatında Kanunda
belirtilen hizmetlerle ilgili eğitim almış ve ilgili kolluk birimlerince
belirlenmiş olan yeteri kadar personel tarafından yerine getirilecek.


-Elektronik kelepçe-

Verilen tedbir kararlarının takibi, teknik araç ve yöntemler kullanılarak
da yapılabilecek. Teknik araç ve yöntemlerle takibe ilişkin usul ve esaslar
yönetmelikle düzenlenecek.

Teknik yöntemlerle takip, şiddet uygulayan veya uygulama ihtimali olan
kişiye yönelik olarak elektronik kelepçe veya bileklik, korunan kişinin sabit ev
içi ikaz cihazı ya da mağdura hakaret özgürlüğü tanıyan ev dışında da
kullanılabilen telefon görünümlü mobil cihazın kullanılması gibi yöntemlerle
yapılabilecek.

Hakkında tedbir kararı verilen, şiddet uygulayan veya uygulama ihtimali
bulunan kişi, bu kararın gereklerine aykırı hareket etmesi halinde, fiili bir suç
oluştursa bile ihlal edilen tedbirin niteliğine ve aykırılığın ağırlığına göre
hakim kararıyla 3 günden 10 güne kadar zorlama hapsine tabi tutulacak.

Tedbir kararının gereklerine aykırılığın her tekrarında, ihlal edilen
tedbirin niteliğine ve aykırılığın ağırlığına göre zorlama hapsinin süresi 15
günden 30 güne kadar olacak. Ancak zorlama hapsinin toplam süresi 6 ayı
geçmeyecek.

Zorlama hapsine ilişkin kararlar, Cumhuriyet Başsavcılığınca yerine
getirilecek. Bu kararlar Bakanlığın ilgili il ve ilçe müdürlüklerine
bildirilecek.

ŞİDDETİ ÖNLEME MERKEZİ KURULUCAK

Kadına karşı şiddetin önlenmesi için
çalışmalarını 7 gün 24 saat esasına göre yürüten ”şiddet önleme ve izleme
merkezleri” kurulacak.

Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun
Tasarısına göre, kurulan merkezlerde, şiddetin önlenmesi ile koruyucu ve önleyici
tedbirlerin etkin olarak uygulanmasına yönelik izleme çalışmaları yapılacak ve
destek hizmetleri verilecek.

Şiddeti önleme ve izleme merkezleri tarafından verilecek destek
hizmetleri de tasarıda yer aldı. Merkezler, koruyucu ve önleyici tedbir kararları
ile zorlama hapsinin verilmesine ve uygulanmasına ilişkin veri toplayarak bilgi
bankası oluşturacak, tedbir kararlarının sicilini tutacak.

Merkezler, korunan bireye verilen barınma, geçici maddi yardım, sağlık,
adli yardım hizmetleri ve diğer hizmetleri koordine edecek, gerekli hallerde
tedbir kararlarının alınmasına ve uygulanmasına yönelik başvurularda bulunacak.

-Korunan kişilere rehberlik hizmeti-

Korunan kişilerle ilgili olarak şiddet önleme ve izleme merkezleri
tarafından verilecek destek hizmetleri ise şunlar:

-Kişiye hakları, destek alabilecekleri kurumlar, iş bulma ve benzeri
konularda rehberlik etmek.

-Verilen tedbir kararıyla ulaşılmak istenen amacın gerçekleşmesine
yönelik önerilerde bulunmak ve yardımlar yapmak.

-Tedbir kararlarının uygulanmasının sonuçlarını ve kişiler üzerindeki
etkilerini izlemek.

-Psiko-sosyal ve ekonomik sorunların çözümünde yardım ve danışmanlık
yapmak.

-Hakimin isteği üzerine; kişinin geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi,
kişisel, sosyal, ekonomik ve psikolojik durumu hakkında ayrıntılı sosyal
araştırma raporu hazırlayıp sunmak.

-İlgili merci tarafından istenilmesi halinde, tedbirlerin uygulanmasının
sonuçları ve ilgililer üzerindeki etkilerine dair rapor hazırlamak.

-Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu hükümleri uyarınca
maddi destek sağlanması konusunda gerekli rehberliği yapmak.


-şiddet uygulayana destek hizmetleri-

Şiddet uygulayan veya şiddet uygulama ihtimali bulunan kişi ile ilgili
olarak şiddet önleme ve izleme merkezleri tarafından verilecek destek hizmetleri
ise şöyle:

-Hakimin isteği üzerine; kişinin geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi,
kişisel, sosyal, ekonomik ve psikolojik durumu ile diğer kişiler ve toplum
açısından taşıdığı risk hakkında ayrıntılı sosyal araştırma raporu hazırlayıp
sunmak.

-İlgili makam veya merci tarafından istenilmesi halinde, tedbirlerin
uygulanmasının sonuçları ve ilgililer üzerindeki etkilerine dair rapor
hazırlamak.

-Teşvik edici, aydınlatıcı ve yol gösterici mahiyette olmak üzere
kişinin; öfke kontrolü, stresle başa çıkma, şiddeti önlemeye yönelik farkındalık
sağlayarak tutum ve davranış değiştirmeyi hedefleyen eğitim ve rehabilitasyon
programlarına katılmasına; alkol, uyuşturucu, uçucu veya uyarıcı madde
bağımlılığının ya da ruhsal bozukluğun olması halinde, bir sağlık kuruluşunda
muayene veya tedavi olmasına; meslek edindirme kurslarına katılmasına, yönelik
faaliyetlerde bulunmak.

Şiddet mağduru ile şiddet uygulayana yönelik hizmetler, zorunlu haller
dışında farklı birimlerde sunulacak.


-Kurumlararası koordinasyon ve eğitim

Kanun hükümlerinin yerine getirilmesinde kurumlararası koordinasyon
Bakanlık tarafından gerçekleştirilecek.

TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel televizyon kuruluşları
ve radyolar, ayda en az 90 dakika kadınların çalışma yaşamına katılımı, özellikle
kadın ve çocukla ilgili olmak üzere şiddetle mücadele mekanizmaları ve benzeri
politikalar konusunda Bakanlık tarafından hazırlanan ya da hazırlattırılan
bilgilendirme materyallerini yayınlamak zorunda olacak. Bu yayınlar, asgari 30
dakikası 17.00-22.00 saatleri arasında olmak üzere 08.00-22.00 saatleri arasında
yapılacak ve yayınların kopyaları her ay düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst
Kuruluna (RTÜK) teslim edilecek. Bu saatler dışında yapılan yayınlar aylık doksan
dakikalık süreye dahil edilmeyecek. Bu süreler Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
tarafından denetlenecek.


-Mali Hükümler-

Kanun hükümlerine göre geçici maddi yardım yapılmasına karar verilmesi
halinde, onaltı yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret
tutarının otuzda birine kadar günlük ödeme yapılacak. Bu ödemeler gelir vergisi
ile veraset ve intikal vergisinden; bu ödemeler için düzenlenen kağıtlar ise
damga vergisinden müstesna olacak.

Bu ödemeler, Bakanlık bütçesine, geçici maddi yardımlar için konulan
ödenekten karşılanacak. Yapılan ödemeler, şiddet uygulayan veya şiddet uygulama
ihtimali bulunan kişiden tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil
edilecek. Bu şekilde tahsil edilemeyenler Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil
edilecek. Korunan bireyin gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun tespiti halinde
yapılan yardımlar, bu kişiden tahsil edilecek.

Bu Kanun hükümlerine göre nafakaya karar verilmesi halinde, kararın bir
örneği, resen nafaka alacaklısının veya borçlusunun yerleşim yeri icra
müdürlüğüne gönderilecek. Nafaka ödemekle yükümlü kılınan kişinin SGK ile
bağlantısı olması durumunda, korunan kişinin başvurusu aranmaksızın nafaka,
ilgilinin aylık, maaş ya da ücretinden icra müdürlüğü tarafından tahsil edilecek.
İcra müdürlüklerinin nafakanın tahsili işlemlerine ilişkin posta giderleri
Cumhuriyet başsavcılığının suçüstü ödeneğinden karşılanacak.

Bu Kanun hükümlerine göre hakkında tedbir kararı verilen bireylerden,
genel sağlık sigortasından yararlanamayan ya da diğer mevzuat hükümleri gereğince
tedavi yardımından yararlanma hakkı bulunmayanların giderleri Bakanlık
bütçesinden karşılanacak. Önleyici tedbir kararı verilen bireyin aynı zamanda
rehabilitasyonunun veya tedavi edilmesinin gerekli olduğuna karar verilmesi
halinde, buna ilişkin giderler de bakanlık bütçesinden karşılanacak.


-6 içinde yönetmelik hazırlanacak-

Kanun kapsamındaki başvurular ile verilen kararların icra ve infazı için
yapılan işlemlerden yargılama giderleri, harç, posta gideri ve benzeri hiçbir ad
altında masraf alınmayacak.

Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar altı ay içinde, Adalet,
İçişleri, Maliye ve Sağlık Bakanlıklarının görüşleri alınmak suretiyle Bakanlık
tarafından hazırlanan yönetmeliklerle düzenlenecek.

Tasarının kanunlaşarak yürürlüğe girmesiyle 4320 sayılı Ailenin
Korunmasına Dair Kanun yürürlükten kalkacak. Bu Kanununun yürürlüğe girmesinden
önce 4320 sayılı Kanun hükümlerine göre verilen kararların uygulanmasına devam
edilecek.

Tasarıyla 362 kadro ihdas ediliyor.