İsyana devam

İran’da cumhurbaşkanlığı seçimini Mahmud Ahmedinecad’ın açık farkla kazandığının açıklanmasıyla patlak veren “yeşil isyan” dün de devam etti. Ahmedinecad’a karşı yarışan reformcu aday Mir Hüseyin Musavi’nin sandık hilelerine kurban gittiğini savunan 2 milyon kişi önceki gün Tahran’daki İstiklal Meydanı’nda gövde gösterisi yapmıştı. Ahmedinecad yanlıları ise dün buna aynı meydanda düzenlenen daha sönük bir gösteriyle yanıt verdi.

Musavi iptal etti, dinlemediler

Dün sabah İçişleri Bakanlığı’nın tüm mitinglere yasak getirmesine rağmen her iki grubun da aynı meydanda gösteri yapacağı duyrulmuştu. Fakat öğle saatlerinde Musavi, iki grubun karşı karşıya gelmesinin can kayıplarına yol açabileceği düşüncesiyle iptal kararı aldı. Buna rağmen sayıları İran’ın yarı resmi televizyonu Press TV tarafından “dev bir kalabalık” diye ifade edilen yeşil isyancılar, Tahran’ın bir başka büyük meydanı Venek’te bir araya geldi.

Bahçede uydu anteni avı

Gösterilerin yanısıra ülke genelinde olaylar da devam etti. Besic milislerinin önceki gün Musavi mitinginde kalabalığın üzerine açtığı ateş sonucu 7 kişinin öldüğü açıklandı. Eylemciler tarafından bir karakolları ateşe verilen milisler, gece de eylemlere katılan öğrencilerin kaldığı yurtları bastı. İran polisi de tüm gece boş durmadı. CNN, BBC gibi olayları dünyaya aktaran haber kanallarını yasak olmasına rağmen uydu anteniyle izleyen aileleri tespit edip bahçelerine gizledikleri çanaklara el koydular. Azeri Türkü olan Musavi’nin memleketi olan Tebriz’de ise Musavi taraftarlarını “aşırı reformcu serseriler” olarak nitelendiren İran televizyonunun binası ateşe verildi.

Yeni sayım değil yeni seçim

Seçim sonuçları açıklandıktan sonra “Ahmedinecad herkesin Cumhurbaşkanı’dır. Sonuca saygı gösterin” diyen Ali Hamaney’in geri adım atarak “hile iddiaları incelensin” talimatı vermesinin ardından İran Seçim Komisyonu şüpheli bölgelerde oyların yeniden sayılacağını duyurdu. Ancak Musavi, “Yeniden sayım değil yeniden seçim istiyorum” diyerek komisyon kararını kabul etmeyeceğini açıkladı.

Yabancı basına yasak geldi

İran yönetimi Musavi mitinginden fotoğrafları yayınlayan yabancı gazetecilere, gösterileri izleme yasağı getirdi. Kültür Bakanlığı, yabancı gazetecilerin bürolarından ayrılmalarının yasaklandığını duyurdu. Tüm yabancı gazetecilerin akreditasyonu da iptal edildi. Reuters, İran polisinin sokakta elinde laptop, kamera ya da fotoğraf makinesi olan herkesi gözaltına aldığını duyurdu.

“Gerçek sonucu” açıklayana infaz!

İRAN’DA reformcular arasında dolaşan ve gerçek seçim sonuçları olduğu öne sürülen belgeyi sızdıranın infaz edildiği iddia edildi. Buna göre Ahmedinecad’ın üçüncü olduğunu gösteren belge, Hamaney’e verilmek üzere yazıldı. İran’ın en üst mercisine iletilecek olan belge Muhammed Asgari isimli hükümet görevlisi tarafından basına sızdırıldı. Belgede Musavi’nin yüzde 45, diğer reformcu aday Karrubi’nin yüzde 30 ve Ahmedinecad’ın da yüzde 14 oy aldığı belirtiliyordu.

20 milyon oy 3 saatte sayılır mı?

Bu arada İran genelindeki 40 milyon oyun saatler içinde nasıl sayılıp sonuçların açıklandığı da kafaları karıştırmaya devam ediyor. Washington Post gazetesine göre elle yazılmış olan 20 milyon oy üç saat gibi kısa bir süre içinde sayıldı. İçişleri Bakanlığı ilk 5 milyon oyun sonucunu sandıklar kapandıktan 1.5 saat sonra açıkladı. Uluslararası seçim uzmanlarıyla İranlı gözlemciler, yeni bilgisayar sisteminin kentlerde sonuçların açıklanması için gereken süreyi kısaltmış olabileceğini belirtiyor, ancak köy ve küçük kasabalara bu sistemin yayılmış olmasına şüpheyle bakılıyor.

Hastanede yaralı öğrenci avı, yurtlara gece baskını

İran’da seçim sonrasında patlak veren olayların en sert şekilde hissedildiği yerlerden biri olan Tahran Üniversitesi önceki geceyarısı Besic milisleri ve İran polisinin baskınına uğradı. Reuters haber ajansına ismini açıklamadan konuşan bir öğrenci, yurtlara düzenlenen baskınlarda 3’ü erkek, biri kadın olmak üzere 4 öğrencinin öldüğünü öne sürdü. Ama ölü sayısının 12 olduğu da iddia ediliyor. 1979’daki İslam Devrimi öncesi ve sonrasında da gösterilerin merkezi olan öğrenci yurtlarına zorla giren polis ve Besic milisleri, 300 kadar öğrenciye biber gazı, cop ve silahlarla saldırdı.

Bakanlıkta işkence odası

Öğrenciler karşı koyunca çatışma çıktı. İsmini açıklamayan biri ajansa “Arkadaşlarımızı feci şekilde dövdüler ve en az 170 kişiyi gözaltına aldılar” dedi. İçişleri Bakanlığı’nın bodrum katının gözaltına alınan Musavi taraftarları ile dolu olduğu ve burada işkence yapıldığı iddia ediliyor. Dini lider Ayatullah Ali Hamaney’e bağlı olan Besic milisleri ise sivil kıyafetlerle tüm hastanelerde nöbet bekliyor ve tedavi olmaya gelen yaralı göstericileri kıskıvrak yakalıyor. Öğrenciler ise yakalanmamak için kendi imkanlarıyla tedavi olmaya çalışıyor. Baskınların ardından İran Meclis Başkanı Laricani bir açıklama yayınlayarak “Gece yarısı öğrenci yurduna saldırmak ve sabaha karşı bazı merkezlere baskın yaparak halkın asayiş ve huzurunu bozmak ne anlama geliyor? İçişleri bakanı mutlaka cevap vermelidir” dedi. Musavi ise yayınladığı açıklamada “Öğrenci yurtlarına saldırdılar, acımasızca öğrencilerin bacaklarını, kafalarını ve kollarını kırdılar” ifadelerini kullandı.

Asya ülkeleri zaferini tanıdı

Ülkesİnde tüm bu olaylar yaşanırken, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, seçimden sonra iptal ettiğini açıkladığı Rusya gezisine fikir değiştirerek katılma kararı aldı. Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİO) toplantısına gözlemci statüsüyle katılmak için Yekaterinburg kentine gelen Ahmedinecad’ı Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev karşıladı. Medvedev, Rusya’nın seçimin galibi olarak Ahmedinecad’ı tanıdıklarını açıkladı. Bu arada zirveye gözlemci olarak katılan Moğolistan, Hindistan ve Pakistan ile ŞİÖ’nün asıl üyeleri Rusya, Çin, Kazakistan, Tacikistan, Özbekistan ve Kırgızistan, Ahmedinecad’ı ikinci kez Cumhurbaşkanı seçilmesi nedeniyle tebrik etti.

İşte öğrenciyi öldüren militan

Tahran’da dün yapılan gösteriden sonra Musavi yandaşları, Besic milislerinin karakoluna doğru yürüyüşe geçti. Bu sırada çatıya çıkan bir adam da tüfeğiyle silahsız kalabalığa doğru ateş açtı. Kameralara yakalanan bu olayda, bir genç vurularak yaşamını yitirdi. Humeyni döneminde kurulan ve İran sokaklarında gençlerin kıyafetlerinden, davranışlarına kadar her şeyi denetleyen Besic milisleri gerekirse gençleri tutuklama hakkına sahip.

Hizbullah militanları gösterici avlıyor

ALMAN Der Spiegel dergisi İranlı polislerin, kendi vatandaşlarına müdahale etmeyi reddettiğini, göstericilere müdahale edenlerin daha çok Ahmedinecad ve İslam rejimi yandaşı Lübnanlı Hizbullah militanları olabileceğini söyledi. Twitter’da dün yayınlanan bir fotoğraf da bu iddiaları doğrular cinsten. Fotoğrafta Ahmedinecad’ın Tahran’daki zafer mitingine katılan sivil bir adam, bir gün sonra Tahran Üniversitesi önünde, diğer görevlilerle göstericilere müdahale ediyor.

“Son Şahı deviren kalabalığa benziyor”

Devrİk İrah Şahı’nın oğlu Rıza Pehlevi, İran’daki son durumla 1979 devriminde yaşanan durum arasında benzerlik gördüğünü söyledi. ABD’de sürgünde olan Pehlevi, CNN’e “İran’da bugün gördükleri ortam, bu rejimin gelmesine yol açan birkaç ayı hatırlatıyor” dedi. Öte yandan ABD’li TV kanalı HBO, Pehlevi’nin annesi Prenses Farah’ın hayatını anlattığı “Kraliçe ve Ben” adlı belgeseli yayınlayacağını açıkladı.