İsveç'te 'liberal devrim' başlıyor

Sosyal devlet ve sosyal demokrasinin anavatanı olarak bilinen İsveç’te ülkenin en radikal değişimi yaşanıyor. Altı ay önce iktidara gelen merkez sağ koalisyon; sosyal devletin, ekonomik büyüme ve rekabetçiliğin önünde engel olduğunu savunarak liberal devrim başlatma kararı aldı. Vergi oranlarını ve sosyal mali destekleri azaltma kararı alan Başbakan Fredrik Reinfeldt “Verilere göre 1975 ile 2000 yılları arasında İsveç’te kişi başına düşen milli gelir yüzde 45 arttı. Oysa aynı dönemde ABD’de yüzde 72, Batı Avrupa ülkelerinde ise yüzde 64 artış gözlendi. Artık bizim de küresel dünyaya ayak uydurma zamanımız geldi. Daha liberal olmalıyız” dedi. Devlet bütçesinin yüzde 64’ünü sosyal harcamalara ayıran İsveç’te sağ hükümetin liberal reform programı şöyle:

İşsizlere az ücret

* 1947’ten bu yana yürürlükte olan “Servet Vergisi” kaldırılıyor.

* Emlak vergisi tamamen kaldırılıyor.

* Yüzde 60 seviyesinde olan gelir vergisi oranı yüzde 40’ın altına düşürülüyor. düşürülüyor.

* Yüzde 22.5 olan katma değer vergisi 3 puan düşürülüyor.

* İşsizlik maaşı devrim niteliğinde bir kararla yarı yarıya azaltılıyor.

* Yeni iş yeri açacak girişimcilere daha kolay kredi vaadediliyor. Girişimcilerin önündeki bürokratik işlemler hafifletiliyor.

* Absolut Vodka gibi ünlü markaları üreten kamu şirketleri özelleştiriliyor. Absolut’un üreticisi Vin & Spirit, 5 milyar dolar taban fiyatla ihaleye çıkarılması için harekete geçildi.

Ecevit’i etkileyen İsveç modeli nedir?
Devletin sunduğu sosyal haklardan tüm vatandaşların eşit yararlanmasını öngören İsveç Modeli, dünyada en iyi işleyen sosyal demokrasi olarak gösteriliyordu.

* 8.3 milyonluk İsveç’te nüfusun yüzde 30’undan fazla kamu sektöründe çalışıyor. Bütçenin yüzde 64’ü sosyal harcamalara gidiyor.

* Ülkede gelir vergisi yüzde 50 ile 60 arasında. KDV ise yüzde 22,5.

* Ülkede devlet yardımı nedeniyle full time ile part time çalışanların yıllık geliri arasında sadece 2 bin dolar fark var. Bu nedenle, doktor, avukatlar bile yılda sadece 5 ay çalışıyor.

* Çalışanların izin hakkı çok fazla. Örneğin, bir çalışan çocuğu veya eşi hastaysa, işi ile ilgili kursa gidiyorsa, dil okuluna gidiyorsa izin alma hakkı oluyor. Herhangi bir günde İsveç’te çalışanların yüzde 20’si izinli.

* Resmi rakamlar yüzde 5’i gösterse de ülkede gizli işsizlik yüzde 25. İşsiz kalan biri önceki maaşının yüzde 80’ini devletten alıyor.

* Vergiler yüksek olduğu için yeni işletme açılmıyor. Elektrolux, Ericsson, Ikea gibi şirketler sosyal reformun yapıldığı 70’lerden önce kuruldu.