İşte kaçırılan eserlerimiz!

Dünya uygarlıklarının beşiği Anadolu topraklarında yıllar süren tarihi eser talanının envanterini çıkaran Kültür ve Turizm Bakanlığı bunları ait oldukları topraklara döndürmek için harekete geçti. Kaçırılan eserlerin listesi hazırlandı, ilgili ülkelere “Bunlar bizim değerlerimiz, geri vereceksiniz” uyarısı için düğmeye basıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Anadolu topraklarından yurtdışına kaçırılan tarihi eserlerin peşinde. Bakanlık özellikle geçtiğimiz yıl ABD’den getirilen ve Ekim ayında Türkiye’de bulunan diğer yarısıyla birleştirilerek Antalya Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmeye başlanan “Yorgun Herkül” heykeliyle oldukça konuşulmuştu. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay her fırsatta yurtdışına kaçırılmış olan sanat eserlerinin peşinde olduklarını ve bakanlığın enerjisinin büyük bölümünü bu konuda sarfettiğini dile getirirken VATAN bu eserlerin listesine ulaştı.

Diğer eşsiz eser “İhtiyar Balıkçı”


Aphrodisias - İhtiyar Balıkçı Heykeli’nin baş tarafı 1989’da Aydın - Geyre yakınlarında Prof. Dr. Kenan Erim başkanlığında yürütülen kazılar sırasında Tiberius Portikosu’ndaki havuzda tespit edildi. Bulunan başın gövdesinin araştırılmasına hemen ertesinde başlandı. Gövdenin, 1904’te Fransız Arkeolog Paul Gaudin tarafından yürütülen kazılar esnasında bulunarak gizlice yurt dışına kaçırıldığı ve sonrasında Berlin Pergamon Müzesi’ne satıldığı ortaya çıktı. Türkiye 1991 yılından bu yana başta dünyaca ünlü “İhtiyar Balıkçı” heykeli olmak üzere ülkemizden Almanya’ya kaçırılan tarihi eserlerin geri getirilmesi için görüşmelerde bulunuyor. Yıllardır geri dönüş yapmayan Alman makamlarıyla görüşülmeye 2011 yılında yeniden başlandı.


Aralarında Çini panolardan, Kuran yapraklarına, lahitlerden heykellere kadar çok sayıda farklı dönemlere ait eserlerin bulunduğu liste ve bu eserlerin şu anda bulunduğu yerler şöyle:

- 16. Yüzyılın ikinci yarısına ait II. Selim ve III. Murat Türbesi ve

I. Mahmud Kütüphanesinin orijinal İznik çinilerinden II. Selim Türbesine ait Çini pano. (Paris Louvre Müzesi, Fransa Musee des Art Decoratives, Musee de Serves - Fransa)

- 13. Yüzyıl Artuklu dönemine ait olup Diyarbakır Müzesi’nden kaçırılan Tunç Sfenks (Davids Samling Müzesi - Danimarka)

- 13. Yüzyıl Artuklu dönemine ait olup Cizre Ulu Camii’nden kaçırılan 13. Yüzyıl Artuklu tunç kapı tokmağı (Davids Samling Müzesi - Danimarka)

- 13. Yüzyıl Selçuklu dönemine ait Akşehir Seyyid Mahmud Hayrani Türbesi’ne ait ahşap sanduka (Davids Samling Müzesi - Danimarka)

- 8. Yüzyıl Abbasi döneminden kalma Nur-u Osmaniye Camii Kütüphanesi’nden çalınan Kuran yaprakları (Davids Samling Müzesi - Danimarka)

- 14. Yüzyıl Beylikler döneminden kalma Konya Akşehir Hacı İbrahim Veli Türbesi’nden kaçırılan ahşap sanduka (Berlin Pergamon Müzesi İslam Eserleri Bölümü - Almanya)

- Roma döneminden kalma Aydın ili Aphrodisias Antik Kenti’nden kaçırılan ihtiyar balıkçı heykelinin gövdesi (Berlin Pergamon Müzesi - Almanya)

- Bizans döneminden kalma ismi belirtilmeyen 5 eser (Frankfurt Adli Emaneti - Almanya)

- Helenistik döneme ait Adıyaman Samsat’tan kaçırılan Stel (British Museum - İngiltere)

- Helenistik dönemden kalma İskoçya’da ele geçirilen Altın taç (İskoçya Adli Emanet)

- 6. Yüzyıl Bizans dönemine ait Antalya Kumluca’dan kaçırılan Korydalla (Sion) Hazinesi’nden gümüş haç kabartmalı dini tabak (Dumbarton Oaks Müzesi - ABD)

- Hitit, Erken Tunç dönemine ait olan ve Metropolitan Sanat Müzesi’nde bulunan Anadolu kökenli eserler (New York Metropolitan Sanat Müzesi - ABD)

- Klasik dönem ağırlıklı olan ve J.P. Getty Müzesi’nde bulunan Anadolu kökenli eserler (Los Angeles Jean Paul Getty Museum - ABD)

- Lidya dönemine ait olan, Edgar Lowen Müzayede firmasında satışa çıkan 16 adet Lidya Steli (ABD)

- Frig ve Osmanlı dönemlerine ait çeşitli eserler (Cleveland Güzel Sanatlar Müzesi - ABD)

- M.S. 1-2 Yüzyıllara ait eserler (Dallas Sanat Müzesi - ABD)

- Helenistik döneme ait Zeugma kökenli eserler (Bowling Green Üniversitesi Wolfe Sanat Müzesi ABD)

- Troya eserleri (Dallas Sanat Müzesi - ABD)

- İsviçre’de ele geçirilen Roma dönemine ait lahit (İsviçre Gümrük Polisi Emaneti)

- Lidya dönemine ait yazıt (Floransa Carabineri Emaneti - İtalya)

- 15. Yüzyıl Osmanlı dönemine ait olan ve Lizbon Gülbenkyan Müzesi’nde bulunan Kuran yaprağı (İrlanda)

- 15. Yüzyıl Osmanlı dönemine ait olan ve Lizbon Gülbenkyan Müzesi’nde bulunan Kuran yaprağı (Lizbon Gülbenkyan Müzesi - Portekiz)

- Bulgaristan’ın Malko Tırnovo sınır kapısında yakalanan eserler (Bulgaristan)

- Tunç, Yunan, Roma ve Bizans dönemlerine ait olup Bulgaristan’ın Kaptan Andreevo sınır kapısında yakalanan eserler (Bulgaristan)