İstanbul seçmeni hem MHP’ye hem de HDP’ye destek çıktı

Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Çarkoğlu, İstanbul ve Marmara bölgesindeki seçin sonuçlarını değerlendirdi:

“ Marmara Bölgesi’nde Genel Durum-2015 Genel seçimleri Türkiye’de en yüksek sayıda seçmen sayısına sahip bölge olarak Marmara bölgesi seçim dinamikleri üzerinde çok önemli yere sahiptir. En geniş seçmen kitlesine sahip olan İstanbul ile birlikte tüm ülkedeki seçmen eğilimlerini en yakından takip etmek Marmara bölgesine bakarak mümkündür.

Marmara bölgesindeki illere bakarak gözlenen eğilimler kısaca şöyle özetlenebilir: Öncelikle 2011 genel seçimleri sonuçlarıyla karşılaştırıldığında AK Parti bölge illerinde %4-9 puan arası destek kaybetmiş görünmektedir. Bölgenin en büyük seçmen kitlesine sahip ili olan İstanbul’da AK Parti’nin 2011 seçimine göre kaybı yaklaşık %8 puan kadardır. Benzer şekilde Yalova’da da %9, Balıkesir ve Bursa da %9, Çanakkale ve Düzce’de ise %7 puan düzeyinde bir kayıp söz konusudur.

AK Parti’de seçmen kayıpları yaşanırken hangi partilerde artış görülmektedir? Marmara bölgesine bakıldığında en birbirine benzer artışların görüldüğü parti HDPdir. HDP Marmara bölgesindeki her ilde oyunu %2 ile %7 arasında arttırmış görünmektedir. Özellikle de büyük illerde yani İstanbul’da %7 Kocaeli’nde %5, ve Bursa, Tekirdağ ve Yalova’da da %4 puan gibi artışlar elde etmiştir. Çok sayıda seçmenin bulunduğu bu illerde oylarını arttırarak yüksek oranda oy alan HDP Türkiye genelinde %10 barajını geçmekte de Marmara bölgesinden aldığı oyların avantajını kullanmıştır.

CHP ve MHP gibi diğer muhalefet partilerinde oy oranı değişimlerine baktığımızda tek düze bir örüntü görmüyoruz. Örneğin CHP’nin Marmara bölgesi illerinden İstanbul, Kırklareli ve Yalova’da oy oranı %2 ila 4 arasında gerilemiştir. Benzer şekilde de MHP oy oranları Düzce ve Bilecik’te %1 ile 2 arasında gerilemiştir. Oysa MHP Marmara’nın diğer illerinde oylarını arttırmış görünmektedir. Örneğin Balıkesir’de %6, Çanakkale ve Kırklareli’nde ise %5 puan oylarını arttırmıştır. Yalova’da ise diğer tüm partiler kaybederken MHP’nin oy oranını yaklaşık %9 puan arttırdığı gözlenmektedir. Kısacası MHP için Marmara bölgesi oy tabanını geliştirdiği bir bölge olmuştur.

İlçeler

Peki İstanbul’da AK Parti kayıpları en yoğun bir şekilde hangi ilçelerde yaşanmıştır? Görünen şu anda en yüksek oranda AK Parti kayıpları Arnavutköy, Bağcılar, Esenyurt, Küçükçekmece, Sultanbeyli ve Şişli’de (%10-12 puan arasında) yaşanmıştır. Sonuçları seçim gecesi elimize geçen 35 ilçede ortalama %8,5 puan kaybeden AK Parti’ye benzer şekilde CHP’nin de İstanbul ilçelerinde %2 puan civarında genel bir kaybı söz konusudur. CHP oyları Adalar, Bakırköy, Başakşehir, Beşiktaş ve Esenyurt’da %4-6 puan arası azalmıştır. MHP ise oy oranını en çok Bayrampaşa’da %4,5 üzerinde arttırırken, Esenler, Eyüp, Gaziosmanpaşa, Pendik, Siliveri, Şile ve Kağıthane’de %2-3 puan arası arttırmıştır.

HDP ise oylarını 8 ilçede %9-15 puan arası arttırmıştır. Bu ilçeler arasında CHP’nin önemli kayıplara uğradığı Adalar, Bakırköy, Esenyurt, Sultanbeyli, Beşiktaş ve Sancaktepe’nin de bulunduğu gözlenince HDP oylarının İstanbul’da CHP’den gelen oylarla beslendiği izlenimi oluşmaktadır.

Kısaca göze çarpan örüntü MHP’nin oy kaybına uğrayan AKP ve CHP karşısında daha mütevazı ancak daha yaygın ve homojen kazançlarla İstanbul seçmeni karşısında yer aldığı gözlenirken, HDP oylarının daha keskin şekilde CHP’den kayan oylara dayandığı gözlenmektedir. MHP’nin İstanbul ilçelerinde ortalama %1,5 puan artış gösterirken HDP için bu oran ortalama %7 puan düzeyindedir. Yani İstanbul hem MHP hem HDP’ye destek çıkmış, ancak HDP’nin %10 barajını geçmede en önemli oy kaynaklarından birini oluşturmuştur.