İddianamede telefon fihristinin ne işi var?

OdaTV iddianamesinin önceki gün açıklanan ek klasörlerinde sanıkların davayla ilgisi olmayan özel telefon görüşmelerinin, telefon fihristlerinin tüm açıklığıyla yer verilmesi, hukukçuları isyan ettirdi...

OdaTV iddianamesinin ek klasörlerinde de daha önce Ergenekon davalarında olduğu gibi sanıkların ve sanıkların telefonla görüştüğü üçüncü şahıslarla ilgili ayrıntılı bilgiler yer aldı. Gazeteci Ahmet Şık’ın avukatlarıyla yaptığı telefon görüşmeleri tüm açıklığıyla yer aldığı ek klasörlerde sanıkların telefon fihristleri de hiçbir karartma yapılmadan yer aldı. Söz konusu bilgilerde sanıkların annelerinin telefon numaralarının bile açıkça yer almasına hukukçular tepki gösterdi:

Reddedilmeli

Ümit Kocasakal (İstanbul Barosu Başkanı): İddianame hakim ve savcılara verilen içini istedikleri gibi dolduracakları açık çek değildir. Hukuk devletinde herkes kanunun verdiği yetkileri kanuna ve amacına uygun olarak kullanabilir. Bir işlemi savcı yapıyordur, doğrudur, istediklerini yaparlar diye birşey yok. CMUK 170 maddesi iddianamede bulunması gereken hususları düzenleyen maddedir. 4. fıkrası çok açıktır. İddianamede yüklenen suçu oluşturan olaylar bakın dikkatini çekiyorum başka olaylar değil, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır. Bir iddianamede sadece isnat edilen suçla ilgili olaylar yer alır. Suçla ilgisi olmayan ya da iddianamede şüpheli kişilerle ilgisi olmayan hiçbir şey iddianemede yer alamaz. Savcıların bu hareketi bir ihmal hata değildir. Bu kanun açıktır, kanunu bilmemek mazeret değildir. Kasten yapılan işlemlerdir. Bu şekilde davranan savcılar suç işlemektedir. Mesela benim İklim Bayraktar ile görüşmem de iddianamede yer alıyor. OdaTV’deki tutuklamalardan sonra İklim Hanım beni aradı ve baro başkanı olarak görüşlerimi aldı. Bu konuşmanın iddianamede ne işi var? Bu iddianamenin bu şekilde tanzimi suçtur ve bu mahkemenin sırf bu nedenle bu iddianameyi reddetmesi gerekiyor.

Suç işlenmiş olur

Prof. Dr. Ersan Şen (İÜ Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi): Soruşturma sırasında tüm deliller gizli tutulur, suçla ilgisi olsun olmasın toplanan tüm deliller dışarıya sızdırılmaz. Bu hem savcılığa, hem mahkemeye hem de taraf avukatlarına düşer. İddianamenin konu ettiği suçla ve iddia edilen kişilerle ilgili delillere yer verebilir. İddianamesine konu ettiği soruşturmanın dışında kalah hiçbir belgeye yer veremez. Dosya içinde tutamaz. Kişinin özel hayatı, başkalarıyla ilgili konuşmaları, özel hayatı, ailevi hadiseleri, yaşam faaliyetleri dosya içinde tutulamaz. Bu tür telefon konuşmaları kayıt altına alınmış olsa bile, ayıklanması ve sonrasında da imha edilmesi gerekiyor. Bunları hiçbir şekilde dosya içine koyamazsınız. Kişinin telefon fihristi iletişim tutanaklarında yer alamaz, kullanılamaz. Aksine durumlarda suç olur. Görevi kötüye kullanma, özel hayatın ihlali, haberleşme mahremiyeti suçları işlenir. Delillerin elde edilmesi, korunması ve kullanılmasında bir hoyratlık bir başıbozukluk var. İşlendiği iddia edilen suçla hiçbir ilgisi olmayan insanların yaşam faaliyetlerine yer veriliyor başka türlü mağdur edilmeye çalışılışyor.

Özel hayat korunmalı

Prof. Dr. Durmuş Tezcan: Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 135. maddesinde, iletişimin dinlenmesiyle ilgili düzenleme, başka yolla delil elde edliememesi halinde suçla ilgili delilleri elde etmek amacıyla verilen bir tedbirdir. Bu tedbirin veriliş amacıyla uygun düşen bilgiler sadece iddianamede yer alır. Onun dışındaki konuların iddianamede bulunmaması gerekir, bu kurala uyulmamışsa şikayet dilekçesi verilebilinir. Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu’nun bunu değerlendirmesi ve iddianameden çıkartması gerekir. Ceza muhakemesi bunu emreder. Türkiye’de sıkça görülen ve dikkat edilmeyen bir durumdur. İddianamelerde özel hayatın korunması gerekir. Özel hayat ile ilgili suçla alakasız konuşmalar ya da detayların yayınlanmaması gerekir. Ayıklama yapılması gerekir, özel hayatın korunması önemlidir. Avukatla görüşmesi meslek sırrına girer avukatla konuşmalar dinlenemez dinlendiyse silinmelidir, iddianamede yer alamaz.

Silinmesi gerekirdi

Halil Doğan (Demokrat Hukukçular Derneği): İddianamede isnat edilen suçla ilgisi olmayan kişilerin telefonlarının yayınlanması, iletişim kayıtlarının iddianamede yer alması suçtur. Telefon dinlemelerin nasıl yapılacağı, iddianamede hangi bilgilerin gireceği, kamuoyu ile nasıl paylaşılacağı bellidir. Bunun dışında davranmak suçtur, gereğinin yapılması gerekir. İsnat edilen suçla ilgisi olmayan kişilere ait kayıtların silinmesi gerekiyor.

TSK: 29 adet belgenin 16’sı sahte

OdaTV davasının ek klasörlerinde Genelkurmay’ın şüphelilerde ele geçirilen belgeler hakkındaki hazırladığı rapor yer aldı. Buna göre Ergenekon kapsamında OdaTv ’de yapılan aramalar sonucu bazı sanıklardan ele geçirilen belgelerin devletin güvenliğine ilişkin olup olmadığı Genelkurmay Başkanlığı ’na soruldu. Genelkurmay, savcılığa gönderdiği raporda 29 adet belgenin 16 tanesinin TSK’ya ait olmadığı, 9 tanesinin güncelliğini yitirdiği belirtildi. Genelkurmay Başkanlığı sorulan 29 belgeden 16 tanesinin TSK’ya ait olmadığını, 9 tanesi için artık gizlilik derecesi kalmadığını ve güncelliğini yitirdiğini açıkladı. Genelkurmay 4 belgenin ise gizlilik derecesine sahip olduğu ve gizliliklerinin kalkmadığı belirtildi.

‘Anlamakta zorluk çekiyorum’

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, gazetecilerin “Oda TV iddianamesinde telefon görüşmeleriniz yer alıyor. Bununla ilgili ne düşünüyorsunuz?” sorusuna şu yanıtı verdi:

“Merak ediyorum. Bana başsağlığı dileyen bir gazeteciyle yaptığımız telefon konuşmaları bir iddianamede yer alıyor. Hangi gerekçeyle yer alıyor, ben anlamakta zorluk çekiyorum. Herhalde HSYK’nın da dikkatini çekmiştir.” OdaTv iddianamesinde gazeteci Nedim Şener’in annesi vefat eden Kılıçdaroğlu’nu arayıp başsağlığı dilediği telefon görüşmelerinin dökümü de yer almıştı.