Hormon kullanımı meme kanseri riskini artırıyor

Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser tipleri arasında yer alıyor. Yaşla birlikte kanser riski de artıyor. 25 yaşında bu oran yüz binde 5 iken, 75 yaşında yüz binde 200’e kadar çıkıyor. Kadınlarda görülen kanser hastalıkların yüzde 30’u, yine kadınlarda kansere bağlı ölümlerin yüzde 16’sı meme kanseri nedeniyle meydana geliyor. Tüm meme kanserlerinin yüzde 1’inden azı ise, erkeklerde oluşuyor. Sağlığımızı ciddi biçimde tehdit eden bu kanser türü genetik faktörlerle ilişkili de olsa, doğru beslenme ve yaşam şekliyle de önemli ölçüde hayatımızdan uzak tutulabiliyor, hastaların tedavisi de daha kolay hale gelebiliyor. Emsey Hospital’dan Prof. Dr. Erkan Topuz, kadınlarda çok yaygın bir hastalık olan ve kesin nedeni halen bilinmeyen meme kanseriyle ilgili merak edilenleri anlattı.

Yağ tüketimi kanserinin ortaya çıkmasında rol oynuyor

Meme kanserinin ortaya çıkmasında rol oynayan faktörler arasında, radyasyon, hormonlar ve diyet rol oynar. Diyette yağ ve kalorinin alınması, meme kanseri sıklığını artırır. Diyetin çocukluk ve gelişme çağında önemli olduğu düşünülüyor. İleri yaşlarda ise, diyetin rolü çok daha düşüktür. Hormonlar ile meme kanseri arasındaki ilişki pek çok çalışmada gösterildi. Bir çalışmaya göre, doğum kontrol hapı kullanımı veya menopoz semptomların önlenmesi için hormon kullanımı meme kanseri riskini artırıyor. Yüksek kalori ve yağlı diyette hormon sekresyonu artış göstererek, menopozdaki kadınlarda yağ dokusunda en önemli östrojen kaynağı olarak ortaya çıkıyor. Tümörü büyütebilen hormonlar yağda eridikleri için memede toplanma olasılıkları artıyor. Beyaz şeker, esmer şeker, beyaz un gibi rafine olan bu gıdalar kanserin beslenmesinde çok büyük rol oynuyor ve bu maddelerin kullanılması kanser riskini artırıyor.

Belirtileri dikkate alıp doktora başvurun

Memede kitle, meme kanseri olan kadınların en sık yakınması. Diğer belirtiler; memede büyüme ve asimetri, meme başı değişikliği, meme başının içeri çekilmesi veya meme başından kanlı veya renksiz bir akıntının gelmesi, deride ülserasyon, kırmızılık, ödem ve koltuk altında kitledir.

Meme muayenesi nasıl yapılır?

Meme muayenesinde, kollar yanda ve yukarıda iken yapılan muayenede memenin volümü, büyüklüğü, simetrisi, göğüs kasları üzerindeki hareketleri, renk değişikliği, çekinti olup olmadığı izlenir. Hasta oturur durumda koltukaltları hasta yatar durumda ise, memelerdeki kitle veya lenf bezi olup olmadığı araştırılır. Riski olmayan kadınlarda 20 yaşından itibaren, 2-3 yılda bir kez, 40 yaşından sonra ise yılda bir kez meme muayenesi gerekli.

Yüksek risk faktörleri

- 40 yaş üzerinde olması

- Ailede genetik meme kanseri olması

- Geçmişte meme kanseri varlığı

- Memede atipik anormal hücre çoğalması

- 31 yaşından sonra doğum yapılması

Orta derecede risk faktörleri

- Doğum kontrol hapı, doğumdan sonra östrojen veya östrojen-progestron kullanılması

- Erken adet görülmesi, geç menopoza girilmesi

- Yumurtalık kanseri, bağırsak kanseri ve rahim kanseri oluşması

- Diyabetli olunması

Riski azaltan faktörler

- Asya kökenli olmak

- Erken menopoza girmek

- 18 yaşından önce doğum yapmak

- 37 yaşından önce yumurtalıkların alınması

Risk üzerinde etkisi olmayan faktörler

- Birden çok fazla çocuk doğurma,

- Bebek emzirmedir (laktasyon).

Kanser nasıl saptanır?

Tanı olarak yapılan mamografi, üç yönlü olarak çekilmekte. Tarama mamografisi genellikle iki yönlü yapılıyor, memedeki şüpheli alan veya mikrokalsifikasyonlar 1,5 kat büyütülerek tanıya gidiliyor. Ultrasonografi, mamografiden sonra en sık kullanılan tanı yöntemi. Özellikle genç kadınlarda tercih edilir. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) genç kadınlarda, lokal ileri meme kanseri olanlarda tedaviye cevabın değerlendirilmesinde, meme koruyucu cerrahi uygulanan hastalarda kullanılmalıdır.