Hindistan'ın Erdoğan'ı olamaz!

Hindistan’ın 1947’de Britanya İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını kazanmasından bu yana dünyanın en kalabalık nüfuslu demokrasisini dört kuşaktır yöneten Gandhi ailesini iktidardan indiren ülkenin yeni başbakanı Narendra Modi ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan arasındaki benzerlikler tartışılıyor.

Hindistan ve dünya basını, ülke tarihinde görülmemiş bir seçim zaferi elde eden Modi’nin “Hindistan’ın Erdoğan’ı” olduğu yorumları yaparken Hintli akademisyen ve gazeteci Tunku Varadatajan, iki lider arasında karşılaştırma yapmanın yanlış olduğunu savundu. Ekonomik sıkıntıların bunalttığı halk, ‘ekonomik canlanma’ vaadeden Hindu milliyetçi Mori’yi 30 yılın en büyük seçim zaferiyle ödüllendirmişti. Bharatiya Janata Partisi (BJP), 1984’ten bu yana tek başına iktidar olan ilk parti oldu. Modi de Erdoğan gibi yerel siyasette adını duyurmuş, Gucarat eyaletinin başbakanlığını üstlenmişti.
‘Erdoğan’ın yolu mu?’
Erdoğan ile Modi’nin benzetildiği noktaların başında, yıllarca seküler partiler tarafından yönetilen ülkelerde ilk kez başa gelen dini kökene sahip siyasiler olmaları. Liberal ya da laik elitleri tedirgin eden iki lider de kendisini ‘yoktan var etmiş’. Modi de Erdoğan gibi orta sınıf, hatta yoksul bir aileden gelerek kendi çabasıyla siyaset merdivenlerini tırmanmış.

Times of India gazetesi “Modi’nin yolculuğu diğer bir sokak satıcısı olan (çay yerine limon), dini kökenli siyasetten gelen (Hindu yerine İslam), kendi çabası ile başbakan olarak seküler eliti hüsrana uğratan Erdoğan’ın hikayesini akıllara getiriyor. Modi hakkında yapılan tüm tartışmalarda Erdoğan’ın sesi yankılanıyor... Ancak Erdoğan’ın başarısı başını döndürdü, İslami bir gündemi takip ettikçe otokratik eğilimleri yüzeye çıktı. Hindistan’ın yeni siyasi mesihinin bir gün Erdoğan’ın yolunu seçip seçmeyeceği merak ediliyor” ifadelerine yer veriyor.

‘Kurumlar farklı’
ABD’de prestijli birçok üniversitede ders veren ve Stanford Üniversitesi’nde araştırma yürüten akademisyen Varadatajan ise Time dergisindeki makalesinde benzerliğe karşı çıktı. “Modi’nin ‘Hindistan’ın Erdoğan’ı’ olduğunu söylemek hata olacaktır” diyen Varadatajan şöyle devam etti: “Hindistan ve Türkiye’nin kurumları ve siyaseti arasındaki farklar benzetmeyi yüzeysel kılıyor. Erdoğan 2003’te Kemalist devleti geri çevirme isteği ile iktidara geldi. En başından beri Müslüman halkın kamu içinde Müslüman gibi davranmasını yasaklayan yasaları geri çevirmenin yollarını aradı. Erdoğan’ın projesi, Türkiye cumhuriyetinin kurucusuna karşı devrim yapmaktı. Modi’nin kültür devrimi Hindistan’ın yeniden yapılanması çağrısı yapmıyor. Hindistan’ın anayasal sekülerizmi Türkiye’nin aksine tüm dini partilerin bir arada siyasi çevrede var olmasına izin veriyor. Hindistan’ın Hinduları Türkiye’nin dindar Müslümanlarının aksine kendilerini kamuda ifade edebilmek için asla mücadele etmedi.”