HDP’ye oy gitti MHP’den oy geldi!

Ana muhalefet partisi CHP, seçim yarışını kesin olmayan sonuçlara göre yüzde 25.25 oy oranıyla bitirdi.

CHP, 2011 genel seçimlerinde yüzde 25,94, 30 Mart 2014 yerel seçimlerindeyse 27.8 oy almıştı. CHP, 2011 seçimlerine kıyasla da üç milletvekilini kaybetti. CHP’nin oy kaybıyla ilgili parti genel merkezinde yapılan ilk değerlendirmeler büyük şehirlerde yaşayan seçmenler ve Alevi oylarının HDP’ye kaydığı yönündeydi. Seçim sonuçlarının bugün toplanacak MYK’da değerlendirileceği belirtildi. Bu toplantıda, hem seçim sonuçlarının CHP açısından değerlendirilmesi hem de koalisyon hesaplarının masaya yatırılması bekleniyor.

27 kentte oylarını artırdı

CHP yönetimi, 2011 seçimlerine kıyasla 27 kentte oyunu artırdı. Birinci olduğu il sayısını da 10’a çıkardı. Orta Anadolu, Karadeniz, Trakya ve Ege’de oylarını artırdı.

İstanbul, Ankara, Adana, Mersin ve Hatay gibi büyük kentlerde oy oranının azalması dikkati çekti. CHP Afyonkarahisar, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bursa ve Samsun gibi kentlerde oyunu artırmayı başardı. CHP’nin 2011’e kıyasla oyunu en çok artırdığı seçim çevresi yüzde 6’lık bir artış yaşadığı Ordu oldu. CHP’ye Manisa, Balıkesir ve Denizli gibi kentlerde ise MHP’den oy kaydığı değerlendiriliyor.

Tunceli’den vekil yok

2011 seçimlerinde 32 ilden yalnızca Bilecik’te vekil çıkarabilen CHP yönetimi, bu kentlerde yine vekil çıkaramazken, 2011 seçimlerinde vekil çıkardığı altı kentte de temsil şansı yakalayamadı. Kılıçdaroğlu’nun memleketi Tunceli’de yüzde 37 dolayında oy düşüşü yaşandı. Oylarını yüzde 20,78’e düşüren CHP, vekil çıkaramadı. 2011’de vekil çıkarılan Niğde, Ardahan, Kahramanmaraş, Erzincan ve Adıyaman’da CHP’den milletvekili çıkmadı.

Alevilerin oyları

CHP yönetimine yapılan ilk değerlendirmelerde, Alevi nüfusun yoğun yaşadığı Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman, Erzincan, Ardahan gibi kentlerde de HDP’ye kaydığı değerlendirmesi yapıldı. Gaziantep’te eski CHP’li Belediye Başkanı Celal Doğan’ın adaylığıyla oylarını HDP’ye kaptıran CHP, İstanbul ve Ankara’da da, ankaya, Şişli, Beşiktaş ve Kadıköy gibi ilçelerde de oylarını düşürdü.

Suriye politikası hüsran

Kılıçdaroğlu, seçim sürecinde sürekli kullandığı ve Suriye sınırındaki Hatay, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Mersin, Adana, Gaziantep gibi illerde olumlu karşılandığı belirtilen Suriyeli sığınmacıların, Ortadoğu’da barış sağlandığında geri gönderileceği söylemi karşılık bulmadı. Şanlurfa’daki yüzdelik artış dışında, bu kentlerin tamamında oylar azaldı.

Sarıgül seçilmedi

29 Mart’ta yapılan ön seçimlerde 5. sırayı alarak İstanbul 2. bölgede 9. sıra milletvekili adayı olan eski Şişli Belediye Başkanı ve CHP’nin potansiyel genel başkanı Mustafa Sarıgül de sınırda kalarak, parlamentoya giremedi. Kulislerde, CHP’de İstanbul il ve ilçe yönetiminin Sarıgül’ün vekil olmaması için 2. bölgeye ağırlık vermediği iddia edilmişti.

Dursun Çiçek vekil

CHP’den 2. bölgeden Balyoz Davası sanıklarından Dursun Çiçek ile birlikte gazeteci Enis Berberoğlu da seçilmeyi garantileyen isimlerden.

İnce TBMM’de

Son genel başkan adayı ve Kılıçdaroğlu’nun potansiyel rakiplerinden Muharrem İnce de oylarını düşürerek parlamentoya girdi. Kulislerde İnce’nin de, ‘yara aldığı’ ifade ediliyor.

‘Herkesin sesiyim’

CHP’nin İStanbul 2. bölgede ilk sırada aday gösterdiği Ermeni milletvekili adayı Selina Özuzun Doğan Meclis’e girmeyi başardı. Doğan adaylığı açıklandığında kendisinin için de sürpriz olduğunu belirterek “Sesini duyurma imkanı bulamayan bütün dezavantajlı grupların sesi olmaya çalışacağım” demişti.

GENEL MERKEZ

Heyecan, burukluk, sevinç!

CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun ‘sandıklara sahip çıkılması’ ve sandıkların terk edilmemesi yönündeki talimatı nedeniyle CHP’liler dün sandık başındaydı. Genel merkez binasının alt katında oluşturulan Seçim Koordinasyon Merkezi’nde müşahitlerden gelen sonuçlarla YSK’dan iletilen anlık sandık tutanaklarını karşılaştırdı. Parti genel merkezinde Genel Sekreter Gürsel Tekin, Genel Başkan yardımcıları Bülent Tezcan, Haluk Koç, Enis Berberoğlu, Tekin Bingöl, Murat Özçelik, Yakup Akkaya ve bilişimden sorumlu başdanışman Erdal Aksünger takip etti. Seçim sonuçlarının belli olmasının ardından Genel Merkez’de AK Parti’nin tek başına iktidar olamaması ve HDP’nin barajı geçmesinin sevinci yaşandı. HDP’li Sırrı Süreyya Önder’in, yaptığı, “Bize emanet edilen oylar olduğu gerçeğini çok iyi biliyoruz ve hiç aklımızdan çıkarmayacağız” açıklaması alkışlandı.

Ekonomik kampanya

CHP, seçim bildirgesini nisan ayında açıkladı. Bildirgenin en önemli özelliği ekonomik vaatlerdi. Kılıçdaroğlu’nun vaatleri özetle şöyleydi: “Çiftçiye mazotu 1.5 liradan vereceğiz. Asgari ücret 1500 lira olacak.

Emeklilere Ramazan ve Kurban Bayramı’nda birer maaş ikramiye verilecek. Faizlerin en az yüzde 80’i silinecek.”

Kılıçdaroğlu’nun ‘yüz yılın projesi’ adıyla sunduğu projedeyse kurulacak şehir 1 milyon 633 bin vatandaşa iş imkanı sağlanacağını savundu. ‘Kaynağı nereden bulacak’ tartışmalarına “Kaynak bütçedir. 12 yılda elde edilen kaynak 1 trilyon 869 milyar dolar” diye yanıt verdi. Kılıçdaroğlu’nun siyasi ve toplumsal vaatlerinin başında seçim barajının kaldırılması, siyasi ahlak yasasının çıkarılması, cemevlerinin yasal statüye kavuşturulması, zorunlu din dersinin kaldırılması, Kürt sorununun TBMM’de çözülmesi gibi yer alıyordu.

Sağdan oy yok

CHP’nin aşiretler ve sağ gruplarla girdiği ittifak da başarı getirmedi. Şanlıurfa’da Bucak aşiretinden Ali Murat Bucak’ın adaylığıyla oylar yalnızca yüzde 0,6 oranında arttı, vekil çıkarılamadı. Iğdır’da eski ANAP’lı Adil Aşırım’ın adaylığı, partiye yüzde 2 oy getirdi, vekil çıkarılamadı. Merkez sağ kökenli Mehmet Bekaroğlu’nun Rize’de de oy oranı artsa da yine vekil çıkarılamadı. Bekaroğlu’nun aday gösterildiği İstanbul 3. bölgede de oylarda bir azalma yaşandı. Ancak vekil sayısı korundu.

İlk Roman milletvekili

Resmi olmayan sonuçlara göre CHP’den İzmir milletvekili seçilen Özcan Purçu, ülkede demokrasinin bir basamak daha yükseldiğini belirterek, “Roman vatandaşlarımız da demokrasiyle tanışmış oldu” dedi. Purçu, “Demokrasi açısından bir basamak yükselmiş olduk. Avrupa Konseyinde de görev yapıyorum. Türkiye’deki demokrasi meselesi bir basamak yükselmiş oldu, Roman vatandaşlarımız da demokrasiyle tanıştı. Hem ülkem adına hem ülkemin dışarıdaki prestiji açısından önemli” ifadesini kullandı. Purçu, “Roman çocukların eğitime entegre olması için çalışacağız” dedi.

‘HDP Meclis’te olmalı’

CHP’nin ekonomi ağırlıklı yürüttüğü seçim kampanyasında hükümete ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı hedef alırken, diğer siyasi rakipleri MHP ve HDP’ye yüklenmedi. CHP’den HDP’ye oy kayacağı yorumları seçimden önce de sık sık yapıldı. CHP lideri Kılıçdaroğlu bir açıklamasında “HDP’nin barajı aşabileceğini düşünüyor musunuz?” sorusunu şöyle yanıtlamıştı: “Biz olumsuzluklara dikkati çekerken, HDP’ye yüklenmiyoruz çünkü HDP’nin bu süreçte yıpranmasını istemiyoruz. HDP, parlamentoda yer almalı. Biz buna inanıyoruz. Kimlik siyaseti yapmıyoruz, inanç üzerinden de siyaset yapmıyoruz. Bizim odağımızda insan var.”

Yurt dışından yüzde 17 oy

2015 seçiminin en önemli özelliklerinden biri yurt dışında rekor oranda oy kullanılmasıydı. Seçmenler, Türkiye genelinde kurulan 174 bin 236 sandıkta oylarını kullandı. Yurtdışında 54 ülke ve 112 temsilcilikte kullanılan ve Türkiye’ye getirilen oylar da aynı anda sayıldı. Yurtdışındaki 2 milyon 866 bin 979 seçmenden 931 bin 465’i oy kullandı. Oyların gece 00.20 itibariyle yüzde 72,3’ü açılmıştı. İlk sonuçlara göre gurbetçiden CHP’ye yüzde 17 oranında oy geldi.