Hazine borçlanacak, KEY hesabı ödenecek

Hükümet, 2008 yılında yapacağını taahhüt ettiği KEY (Konut Edindirme Yardımı) ödemeleri için para bulamayınca, Hazine’nin iç borçlanma senedi çıkartması ve ödemenin bu yolla yapılmasına karar verdi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda dün 2008 yılı bütçesine konulan bir hükümle “Hazine’nin ikrazen iç borçlanma senedi çıkartma” yetkisi başlangıç ödeneklerinin yüzde 1’inden yüzde 2’sine’ çıkarıldı. Söz konusu düzenlemenin gerekçesi, “Yapılacak KEY ödemeleri için” şeklinde açıklandı.

Bu düzenlemeyle Hazine, yapılacak KEY ödemeleri için kaynak yaratmak konusunda rahatlamış oldu. Böylece hükümet kaynağını bulamadığı KEY ödemelerini yapabilmek için Hazine’nin daha fazla borçlanmasını göze almış oldu.

Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerde değişikliği gündeme CHP milletvekili, Hazine eski Müsteşarı Faik Öztrak getirdi. Öztrak’ın sorusu üzerine bu artışın gerekçesini açıklamak Maliye Müsteşarı Hasan Basri Aktan’a kaldı. Aktan, “Key hesaplarını ödeyecekleri için Hazine, ihtiyaten böyle bir imkan elde etmek bakımından önermişler. Bu yüzden” yanıtını verdi.

Yasal olarak Hazine iç borçlanma senedi çıkartmak konusunda sınırsız davranamıyor. Bu sınır ise bütçe kanununda başlangıç ödeneklerinin yüzde 1’i olarak belirlenmiş durumda. 2008 yılı bütçesinde ise bu sınır yüzde 2’ye çıkarıldı. 2008 yılı bütçesinde başlangıç ödeneği 2.34 milyar YTL düzeyinde bulunuyor. Böylece Hazine’nin 2.34 milyar YTL iç borçlanma senedi çıkarma sınırı 4.68 milyar YTL’ye çıkarılmış oldu. Hazine KEY ödemeleri için böylece 2.34 milyar YTL’lik ek kaynak imkanı yaratmış oldu.

Bu gelişme akıllara önceki yıllarda hükümetlerin harcama için Hazine’nin borçlanma senedi ihraçlarına yüklenmesini getirdi. Bu tür eğilimlerin ekonomik dengeler üzerindeki olumsuz etkisi, dünkü görüşmelerde de değerlendirme konusu oldu.

Kişi başına ödeme 610 YTL’yi bulabilir

Yasa gereği hak sahiplerine, Emlak GYO’nun ödeme tarihi itibarıyla net aktif değerinin yüzde 61’inin anapara ve nema olarak ödenmesi gerekiyor. Emlak GYO Genel Müdürü, Temmuz 2007 itibarıyla Emlak GYO’nun net aktif değerinin yüzde 61’inin 1.83 milyar YTL olduğunu açıklamıştı. Şayet ödemeler bu rakam üzerinden gerçekleşirse ve ödeme yapılacak kişi sayısı 3 milyonda kalırsa, kişi başına tutar 610 YTL’yi bulacak. Bir başka tahmine göre ise KEY ödemelerinden 6 milyon kişi yararlanacak ve ödeme tutarı 300 YTL’de kalacak.

30 Kasım’a kadar hak sahibi listesinin belirlenmesi gerekiyor

KEY hesaplarının ödenmesi için gerekli düzenleme yürürlüğe girdiğinde ödemenin ya nakit ya da Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (EGYO) hisse senedi olarak ödenebileceği belirtilmişti. Yasa uyarınca 30 Kasım 2007’ye kadar, hak sahiplerinin belirlenmesi için ilgili kuruluşlarda listeler oluşturulacak. Bu listeler üç ay içinde EGYO’ya gönderilecek. İlan sürecinin de tamamlanmasının ardından ödemeler 2008 yılı içinde gerçekleştirilecek.

Hak sahiplerinin konut edindirme yardımı anapara tutarlarının nemalandırılmasında; hesapların bankaca takip edildiği 1 Ocak 1987 ila 29 Aralık 1999 tarihleri arasındaki dönem için Emlak Bankası’nın altı aylık vadeli mevduat faizi bileşik usulde uygulanacak. Hesapların bankadan EGYO’ya devredildiği 29 Aralık 1999’dan, 30 Kasım 2007 tarihine kadar ise; EGYO’nun net aktif değerinin yüzde 60.96’sının, Emlak Bankası tarafından ayni sermaye olarak EGYO’ya devredilen taşınmazlar karşılığı 395 milyon 751 bin YTL’ye oranı esas alınarak nema hesaplanacak.

Hak sahiplerine ilişkin listeler, Resmi Gazete’de ve internette ilan edilecek. Listelerde isimleri yer almadığı halde konut edindirme yardımında hak sahibi olduğunu ileri sürenlerin, ilanın yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde konut edindirme yardımına ilişkin yasayla belirlenen kurum ve kuruluşlara başvurmaları gerekecek.