ABD Başkanı Donald Trump’ın “Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan etme” kararına karşı çıkan Kudüs tasarısı Perşembe günü Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda 9’a karşı 128 ülkenin oyuyla kabul edildi.
Daha önce Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi Mısır tarafından gündeme getirilen ve Donald Trump’a “Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararından vazgeçme çağrısı yapan” tasarıya, Konsey’de 15 üyenin 14’ü lehte oy vermiş, ABD ise veto etmişti.
Trump’ın oylama öncesi dünya devletlerine “Bizden milyarlarca dolar alıyorlar, sonra da bize karşı oy kullanıyorlar. Oylamayı izleyeceğiz ve kaydedeceğiz” şeklindeki tehdidi de işe yaramadı ve 128 ülke Kudüs konusunda dayanışma sergiledi.
Kudüs’ün statüsü
Dışişleri Bakanı Mevlut Çavuşoğlu’nun da vurguladığı gibi bu karar “Kudüs’ün sadece Filistinlilerin, Müslümanların değil, insanlığın meselesi olduğunu” ortaya koyuyor. Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü yaptığı konuşmada “Bu karar uluslararası toplumun Filistin halkından yana olduğunu, tehdit ve şantaja rağmen uluslararası kararlara aykırı hareket etmediğini göstermiştir” dedi.
Gerçekten de “Kudüs’le ilgili daha önceki BM kararının açık olması ve Trump’ın kasıtlı olarak buna aykırı karar vermesi” ülkelerin çoğunun kabul oyu vermesinin birinci nedeniydi.
Bir başka neden; Trump’ın dünyaya karşı da emrivaki yaparak, “ben yaptım, oldu” şeklindeki kararının “İsrail-Filistin arasındaki barış sürecinin önünü kesin şekilde tıkayacak olması” idi.
Kudüs’ün statüsü ile ilgili kararın bu ikili barış görüşmeleri sonunda, iki devletin anlaşmasıyla ortaya çıkması bekleniyordu.
Abd’nin inadı
Trump’ın tek taraflı adımına karşı BM’de kabul edilen karar tasarısında;
Kudüs’ün statüsünü veya demografik yapısını değiştirmeye yönelik tek taraflı adımların “hukuki bağlayıcılığı olmayan, geçersiz ve ‘ilgili anlaşmalar gereği iptal edilmesi gereken’ adımlar olduğu” belirtiliyor ve herhangi bir ülkenin büyükelçiliğini Kudüs’e taşımaması için çağrı yapılıyor.
İngiltere “Büyükelçiliğimiz Tel Aviv’de kalacak” dedi. Diğer 127 ülkenin de aynı şekilde karar vereceğine şüphe yok. Ancak…
ABD’nin BM daimi temsilcisi Nikki Haley, İsrail’in de kınadığı bu karardan sonra hala “ABD’nin mevcut yaklaşımını koruyacağını, büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağını, bunu ABD halkının istediğini” söyledi, “doğru olan da bu” dedi.
BM nasıl koruyacak?
Görünüşe göre Trump, hukuka aykırı olan ve dünya devletlerinin karşı çıktığı kararında geri adım atmayacak ve İsrail’in de aynı yönde hareket etmesine katkıda bulunacak. Gerçekten bu yönde hareket ederlerse, BM ortaya çıkıp bir anlaşma ortamı sağlamadığı takdirde onlarca yıldır ezilen, saldırılarla, savaşlarla perişan olan Filistinliler aynı acıları çekmeye devam edecekleri gibi, İsrail- Filistin arasında bir barışın sağlanması ihtimali de tümüyle ortadan kalacaktır.
Bundan sonra “Kudüs’ün statüsünün korunması” kadar önemli olan konu budur.
