ABD Başkanı Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı Kudüs’te büyük protesto gösterileri başlattı, İsrail polisinin “gerçek mermiyle” göstericilere müdahalesi sonunda 95 kişi yaralandı ve çok sayıda gösterici gözaltına alındı.
Başta Hizbullah olmak üzere Şii gruplar, Ortadoğu’daki ABD askerlerine açık tehdit açıklamaları yaptı.
Trump, bu kararı iç politikada sıkıştığı bir ortamda olmasının da etkisiyle vermiş olabilir ancak şurası muhakkak ki ABD’nin “Kudüs’ü İsrail’in başkenti yapma ve Kudüs’ün genişleyip yayılmasını sağlama ve Ortadoğu’da bir İsrail ülkesi kurma” projesi de gizli saklı bir proje değildir ve uzun süredir yürürlüktedir.
Plan yeni değil!
Daha önce Ortadoğu politikamızı ani kararlarla yürütürken, Suriye iç savaşında Esad’ın karşısına ilk çıkan biz olurken uzmanların yaptığı uyarılar dikkate alınmadı.
Yaptığımız erken müdahaleler PYD-PKK’nın Suriye sınırımız boyunca ilerleyip özerk kantonlar ilan etmesi ve güney illerimizin bitişiğine yerleşmesi için uygun ortam yarattı. Bunun yerine ABD’yi zamanında “sınırımızda PKK’nın toprak kazanmasına verdiği destek” konusunda uyarabilir, olayı dünya çapında bir sorun haline getirebilirdik.
IKBY konusu da farklı değildir, şu anda “bağımsız Kürdistan” için bir ön çalışma Barzani tarafından tamamlandı, ABD “uygun zaman geldiğinde” varılan noktayı yarım bırakmayacak ve bütün bu gelişmeler yakın gelecekte Türkiye’nin karşısına daha büyük sorunlar olarak çıkacaktır.
Acele etmeyelim
Trump’ın Kudüs kararı dinler arası çatışma çıkarabilir ama diplomasi ile, diğer ülkelerle iletişim ile geri adım attırmak da halen mümkündür. Ortada 1980 yılında İsrail’in aynı girişiminin BM tarafından ret edilmesi gibi bir gerçek de var.
Erdoğan’ın Papa ile konuşmasında Papa’nın da “Kudüs’ün statüsünü değiştirmeye yönelik adımlardan uzak durulması gerektiği” görüşünde olduğu bildirildi.
AB Dış Politika Şefi Mogherini “Biz İsrail ile Filistin arasındaki tek gerçekçi çözümün Kudüs’ün iki devletin de başkenti olduğuna inanıyoruz. Bu karar bizi yaşadıklarımızdan da karanlık zamanlara götürebilir” açıklaması yaptı. Rusya Devlet Başkanı Putin (her an karar değiştirebilse de) bu kararın İsrail-Filistin anlaşmazlığını daha da derinleştireceğini söyledi.
Kudüs “üç semavi dinin kutsal mekanı” olması nedeniyle Trump’ın ani kararı uluslararası, dinler arası, dünya çapında bir meseledir. Öfkeyle, kutupları keskinleştirerek ortaya çıkıldığında faturayı Filistin halkı acıyla ödemektedir.
Türkiye üzerine düşeni yapmış, bu olayı yeterince kınayarak dünyanın dikkatini çekmiştir. İsrail ile diplomatik ilişki kesmek, ABD ile zaten var olan ciddi gerginliği daha düşmanca bir noktaya taşımak Türkiye’nin ilerde atacağı diplomatik adımları imkansız hale getirecek veya önemini azaltacaktır.
Bu kez acele etmeyelim, bir süre dünya ülkelerinin tepkisini beklemek Türkiye’nin dış politikası ve geleceği adına çok önemlidir!
