Başbakan Binali Yıldırım referandum öncesi gazetecilerin “Açık ara farkla Evet mi bekliyorsunuz” sorusuna “50+1 oy tamamdır” demişti ve referandumdan neredeyse tam “50+1” çıktı.
“Son sözü millet söyleyecek” demişti, son sözü millet söyledi ama yapılacak önemli Anayasa değişikliğini “tartışmasız kabul ettiğini” gösteren yüksek bir sonuca da ulaşılamadı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan referandum sonrası İstanbul’da yaptığı ilk konuşmada “Milletimizin teveccühüyle tarihimizin en önemli Anayasa reformunu hayata geçiriyoruz” dedi.
Tarihin en önemli referandumunda Yüksek Seçim Kurulu’nun sandıklar açıldıktan sonra karar değiştirerek ve yasaya aykırı olarak “sandık kurulu mührü olmayan” oyları geçerli sayması ciddi bir tartışma ortaya çıkarmıştır.
Yasaya aykırı karar
YSK referandum öncesi seçim kurullarında görev alacak vatandaşlara “mühürsüz oyların geçersiz sayılacağını” kendi ekipleriyle anlatmıştır.
YSK’nın bu kuralı değiştirerek tam aksini yapması referandum sonrasında büyük tepkilere neden olunca Başkanı Sadi Güven şu açıklamayı yaptı:
“Sandık kurullarının mühürleme yapmadığı pusulaları onların ihmali nedeniyle ve Ak Parti temsilcisinin talebi üzerine geçerli saydık”.
Daha sonra tepkiler artınca ve bazı
siyasetçiler, vatandaşlar YSK’nın önünde toplanınca onlara ikinci bir açıklama yaptı:
“Sandıklar açıldıktan sonra, sonuçlar intikal etmeden önce sandık kurulu mührüyle oy pusulası ve zarfların mühürlenmediği yönünde Kurul’a yoğun şikayet geldiğini ve YSK’nın oy birliğiyle bunları geçerli saydığını” belirtti.
İkinci konuşmada “partili temsilcinin talebi”ne yer vermedi.
Aynı sıralarda sosyal medyada “bazı sandık görevlilerinin mühürsüz oy pusulalarına kendilerinin mühür bastığı ve diğer görevlilerin tepki gösterdiği, bu görüntüleri video kaydına alarak yayınladığı” izleniyordu.
Tek bir oy
Seçim ve referandumlarda “tek bir oy” bile önemlidir. O “bir oy” ile örneğin belediye başkanlığı kazanılabilir veya kaybedilebilir.
Bu olay, Ak Parti’nin 2014’te Bitlis’in Güroymak ilçesinde “bir mühürsüz oy” nedeniyle seçim tekrarlattığını gündeme getirdi ki Ana Muhalefet Partisi bu referandumda “2,5 milyon geçersiz oyun geçerli sayıldığını” öne sürüyor.
Bunun dışında YSK Başkanı’nın “6 dakikalık süre dışında tüm veriler siyasi partilere verilmiştir” ifadesi var.
Bir seçim veya referandumda “6 dakikalık durma” bile kabul edilemezken CHP “45 dakika boyunca YSK’nın kendilerine veri aktarmadığını” açıkladı.
Referandumun sonlarına doğru veri akışındaki uzun duraklama televizyon izleyicileri tarafından da fark edildi, bunların nedeni ve yasaya aykırılığı tartışılmalı, vatandaş rahatlatılmalıdır.
Avrupa’dan referandumu gözlemlemek için 26 ülkeden gelen ve aralarında parlamenterlerin, uzmanların bulunduğu AGIT de “YSK’nın mühürsüz pusulalar kararının yasalarla çelişkili olduğunu ve önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdığını” açıkladı.
Bakalım raporunda neler yazacak ve bakalım YSK olayı nasıl sonuçlanacak.
