Gazete Vatan Logo

Gen testiyle kalıtsal kanserler yok olacak

Kanser Genetiği Uzmanı Prof. Dr. Yazıcı “Önümüzdeki dönemde genomik mimari özellikler rutin test olarak kullanılacak. Bazı kanser türlerinin erken aşamada tespit edilmesiyle kalıtsal bazı tür kanserler tamamen ortadan kaldırılacak” dedi

Gen testiyle kalıtsal kanserler yok olacak

Kanser Genetiği Uzmanı Prof. Dr. Hülya Yazıcı, yakın gelecekte genomik mimari özelliklerinin, rutin tarama testi olarak kullanılmasının gündeme geleceğini belirterek, “Böylece bazı kanser türlerinin erken aşamada tespit edilmesi, kalıtsal nitelik taşıyan bazı tür kanserlerin ise tamamen ortadan kaldırılması mümkün olacaktır” dedi.

Kanser hep vardı

Prof. Dr. Yazıcı, Dünya Kanser Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, kanserin insanoğlu var olduğundan beri olduğunu ve insanoğluyla beraber var olmaya devam edeceğini söyledi. Vücutta her saniye binlerce kanser hücresinin oluşup, binlercesinin yine vücuttaki hücreler tarafından yok edildiğini aktaran Yazıcı, “İnsan genomunda yaklaşık 3,6 milyar baz bulunmaktadır. Genomumuzu oluşturan bu baz dizilimi kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu farklılıklar fenotipimizi, yani kişiden kişiye farklılıklarımızı belirler. Bu farklılıkların toplumdaki oranı önemli olduğu kadar çevreyle etkileşimi de fenotipik etkinin ortaya çıkmasında son derece önemlidir” ifadelerini kullandı.

Haberin Devamı

Bugün genler hakkında çok fazla bilgiye sahip olunduğunu ancak genomik mimarı ile hastalık ve çevresel etkileşimler arasında ilişkilerin henüz kurulamadığını dile getiren Yazıcı, sözlerini şöyle tamamladı:

Bugün bazı kanserler için bazı genomik özelliklerin kanser gelişmeden yıllar öncesinde tespit edilebildiğini biliyoruz. Akciğer, baş-boyun, meme kanserinde, tükürük ve plazma DNA’sının incelenmesiyle kanser gelişiminden yıllar önce bazı genetik biyomarkerların ortaya çıktığı bilinmektedir. Önümüzdeki dekatta bu genomik mimari özelliklerin, rutin tarama testi olarak kullanılması gündeme gelecek ve böylece bazı kanser türlerinin erken aşamada tespit edilmesi, özellikle kalıtsal nitelik taşıyan bazı tür kanserlerin ise tamamen ortadan kaldırılması mümkün olacaktır. Bundan başka genoma göre beslenerek ya da genoma uygun şartlarda yaşayarak hayat süresince kanser olma olasılığı azaltılacak ya da başka bir değişle kanser riski aza indirilebilicek. Ancak tüm bunların belirlenebilmesi için çok geniş çaplı, her bir popülasyona ve ortama özgü araştırmalara gereksinim vardır.

Haberin Devamı

Kanseri önlemenin 7 yolu
Sigaradan uzak durulmalı
Tütün tüm dünyada kanserden ölüme neden olan ve büyük ölçüde önlenebilir bir risk faktörüne sahip. Tütünün tüm kanserden ölümlerin yüzde 22’sine sebep olduğu tahmin ediliyor. Sadece sigara içmek değil, tütün çiğnemek ve enfiye çekmek de kansere sebep oluyor. Çevrede içilen sigaranın dumanını soluyanlar da tehdit altında.
Çok fazla güneşte kalınmamalı
Sık görülen türlerden olan cilt kanserinden korunmanın iyi bir yolu var. Bol miktarda koruyucu güneş kremi kullanmak. Ultraviole ışınların en güçlü olduğu 10 ile 16 saatleri arasında güneşten uzak durulmalı. Şapka, elbise ve güneş gözlüğü kullanmak da ek koruma sağlıyor. Ultraviyole ışınlar yayan solaryum cihazlarının da kanserojen etkisinin olduğu ortaya çıktı.
Tedbirli olunmalı, kontroller yapılmalı
Belirtileri nedeniyle bazı kanser türleri önceden tespit edilebilir. Düzenli olarak kendi kendine kontrol ve tedbir muayenesi yapmak örneğin cilt ya da meme gibi bazı kanser türlerinin erken tespitine ve tedavisine yardımcı olabilir. Ancak bütün kanser türleri için tedbir muayenesi yapma imkanı yok. Bu konudaki yararlı bilgiler için doktora danışmakta fayda var.
Hareketli olunmalı, fazla kilo önlenmeli
Yemek borusu, kolon, meme, rahim ve böbrek kanseri aşırı kiloyla ilintili. Düzenli spor ve egzersizin yanı sıra bol meyve ve sebze ile sağlıklı beslenme ve az kırmızı et tüketmek kanser riskini önemli ölçüde azaltıyor.
Enfeksiyon önlenmeli
Enfeksiyonlar kanserden ölümlerin gelişmekte olan ülkelerde yaklaşık yüzde 22, sanayileşmiş ülkelerde ise yüzde 6’sından sorumlu. Hepatit virüsü karaciğer, insan papilloma virüsü rahim ağzı, fotoğraftaki helikobakter pilori bakterisi mide kanseri riksini artırıyor. Bazı virüslere karşı aşıyla korunmak mümkün.
Alkol tüketiminde dikkatli olunmalı
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, içilen alkol miktarıyla ilintili olarak kanser riski de artıyor. Alkol, ağız boşluğu, yutak, gırlak, yemek borusu, karaciğer, kolon ve meme gibi birçok kanser türüne yakalanma riskini artırıyor.
Sağlığa zararlı maddelerden kaçınılmalı
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, hava, su ve toprağın kansere yol açan maddelerle kirlenmesi tüm kanser hastalıklarının yüzde 1 ila 4’üne sebep oluyor. Evlerde yakılan kömürün meydana getirdiği hava kirliliği nedeniyle akciğer kanserine yakalanma riski sigara içmeyenlerde iki katına çıkıyor.

Haberin Devamı