Gayri safi milli hasıla (GSMH) nedir? GSMH nasıl hesaplanır?

Gayri safi millî hasıla (GSMH), bir ülke vatandaşlarının verilen bir yıl için ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin, belli bir para birimi karşılığındaki değerinin toplamıdır. Vatandaşlık ayrımının yapılmasındaki sebep, GSMH'nin gayri safi yurt içi hasıladan (GSYİH) farklı olduğunu belirtmek içindir. GSYİH, o ülkede faaliyet gösteren yabancı ülke yurttaşlarının ürettiği nihai mal ve hizmetleri de kapsar. Başka bir deyişle GSMH, bir ülkenin yurt dışında çalışan vatandaşlarının ülkeye gönderdikleri faktör gelirlerinin GSYİH’ye eklenip, ülkede çalışan yabancıların kendi ülkelerine gönderdikleri faktör gelirlerinin GSYİH’den düşülmesi ile elde edilen değerdir.

Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) nedir?

Gayrisafı Milli Hasıla bir ülke vatandaştan tarafından (bir ülke vatandaşlarının sahip oldukları doğal kaynaklar, emek, sermaye ve teşebbüs gücü kullanılarak) bir yılda gerek o ülkede gerekse diğer ülkelerde üretilen nihai malların piyasa değerine gayri safi milli basıla denir. Kişi başına Millî Hasıla hesaplamalarında nüfus artışı göz önünde bulundurulur.

GSMH nasıl hesaplanır, hesaplama yöntemi?

1990'ların başından itibaren, küreselleşmenin ivme kazanıp, üretim faktörlerinin ve sermayenin, ülke sınırlarının dışına taşması sonucu, makroekonomik analizlerde ilgi, bir ülkenin yurttaşlarının gelirini ifade eden GSMH yerine, bir ülkenin sınırları içerisinde yaratılan toplam geliri ifade eden GSYİH üzerine yoğunlaşmıştır. Fakat yine de ülkelerdeki kişi başına gelir ve bunların karşılaştırılması gibi konularda GSMH hala önemli bir kavram ve ölçüdür. GSMH, genellikle bir yıllık zaman birimi içinde hesaplanır.

Kişi başına GSMH hesaplamalarında cari fiyatlarla tahmin edilen Gayri Safi Milli Hasıla büyüklüğünün yıl ortası nüfus tahminine bölünmesi ile Türk Lirası olarak Kişi Başına Gayri Safi Milli Hasıla sonucu elde edilir.

Cari fiyatlarla

Hesaplamalarda enflasyonun etkisi gözetilmez. Üretilen mal ve hizmetlerin güncel değerleri üzerine hesaplanır.

Sabit fiyatlarla

Baz olarak herhangi bir yıl alınır ve o yıla endeksli enflasyon oranından arındılmış reel artışlar hesaplanır.

Gelirler yöntemi ile hesaplamada, gelir niteliği taşıyan üretim ve hizmet alanındaki kalemler esas alınır. Kullanılan ana kalemler şu şekilde sıralanabilir:

GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) = Tarım + Sanayi + İnşaat + Ticaret + Ulaştırma, Haberleşme + Mali Kuruluşlar + Konut + Hizmetler Toplamı (Kamu ve Özel) + İthalat Vergisi

GSMH = GSYİH + Yurt dışında bulunan vatandaşların gelirleri (Yurt içindeki yabancıların gelirleri)

GSMH ile İlgili Formüller:

SMH = GSMH – Amortismanlar

MG = SMH – Dolaylı Vergiler

MG = SMH – Dolaylı Vergiler + Sübvansiyonlar

MG = GSMH – Amortismanlar – Dolaylı Vergiler + Sübvansiyonlar

MG = Ücret + Faiz + Rant + Kâr

KG = MG – (Sosyal Güvenlik Kesenekleri + Kurumlar Vergisi + Dağıtılmayan Kârlar)+Transferler

HG = KG – Dolaysız Vergiler