Fransa'ya tokat gibi cevap

ERMENİ Patrikhanesi, “Aynı havayı soluyor, aynı sudan içiyoruz. Geçen hafta Müslüman komşu-larımızın aşuresini paylaştık. Gelecek hafta Ermeniler aşure pişirip komşusundan gelen kabı dolduracak”

Fransa ile Türkiye arasındaki ilişkileri geren “Ermeni soykırımı”nın reddedilmesini suç haline getiren yasa tasarısı yarın Fransız Parlamentosu’nda oylanacak. Fransa’da Meclis Başkanlık Divanı dün yaptığı toplantıda tasarının yarın meclis gündemine alınmasını onayladı. Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin partisi Halk Hareketi Birliği (UMP) de Ankara’dan gelen tüm tepkilere rağmen tasarıya destek vereceğini açıkladı. UMP’nin 577 sandalyeli parlamentoda 313 milletvekili var. Bu da tasarının kabul edilmesini neredeyse kesinleştiriyor. Sol muhalefet partileri ise yasa teklifi konusunda şu ana kadar karşı olduklarını belirten bir açıklamada bulunmuş değiller.

Sarko’ya destek dipte

Dünyadaki en büyük ikinci Ermeni diasporasının yaşadığı Fransa’da, Ermeni kökenlilerin sayısı 500 bini buluyor. Bu, Sarkozy için gelecek yılki cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlanılan bir dönemde önemli bir kitle olarak yorumlanıyor. 2012 Nisan ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde, Nicolas Sarkozy’ye halk desteği çok düşük düzeyde. Ekim ayındaki kamuoyu yoklamalarına göre Sarkozy’ye verilen destek yüzde 30’un altında seyrediyor.

‘Türkiye’nin yükümlülükleri’

Fransa Dışişleri Bakanlığı, tasarının kabul edilmesi halinde, Türkiye’nin olası bir ekonomik yaptırıma gitmemesi konusunda uyarıda bulundu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bernard Valero, “Ticari açıdan, uluslararası kurallara saygı gösterme ruhuna uymak gerekiyor. Türkiye, Dünya Ticaret Örgütü’nün bir üyesi ve ve AB ile Gümrük Birliği alanında ilişkileri var. Bu iki kuruluşa olan yükümlülükleri, AB üyesi ülkelerdeki şirketlere ayırımcılık uygulanmamasını öngörüyor” dedi.

‘Türk-Ermeni dostluğuna haksızlık’

Tasarıya en anlamlı tepkilerden biri de Türkiye Ermeni Patrikliği’nden geldi. Patriklikten yapılan yazılı açıklamada, Türk ve Ermenilerin kökenlerinin birbirine karışmış olduğu ifade edilerek, yapılan her olumsuz müdahalenin iki ülke arasındaki sürece zarar vereceğinin düşünüldüğü bildirildi. Açıklamada, ittihat ve terakki döneminde iki ülke arasında tatsız olayların yaşandığı iddia edilerek, “Ancak iki ülkenin ilişkileri 5’inci yüzyıla kadar dayanıyor. O tarihten bu yana paylaştığımız, iç içe geliştirdiğimiz öyle çok değer, öyle çok zengin bir birikim var ki 1600 yıllık koskoca tarihi ve hepimizi bekleyen aydınlık bir geleceği o acı olayların gölgesine terk edemeyiz. Bu Türk ve Ermeni halklarının dostluğu adına büyük bir yanlış, büyük bir haksızlık olur. Bu ülkenin çocukları bunları hak etmiyor” ifadeleri kullanıldı.

‘Bu kavgayı komşular bitirecek’

Yaşanan gelişmelerin herkesi incittiği belirtilen açıklamada, şu görüşlere yer verildi: “Her zaman söylediğimiz gibi, bu ülke hepimizin. Biz hep birlikte aynı havayı soluyor, aynı sudan içiyoruz. Geçen hafta Müslüman komşularımızın aşuresini paylaştık. Gelecek hafta Ermeniler aşure pişirecek, komşusundan gelen kabı aşureyle doldurup o berekete ortak edecek. O kap çok narin ve çok değerli. Hep birlikte sahip çıkmamız, onu kırmamak için özen göstermemiz gerekiyor. Oysa maalesef uluslararası camia bazen bu gerçeğe aldırış etmiyor. Yurt dışında birbiri ardına gelen bu tür gelişmeler tatsız bir kavgadan besleniyor. Hepimiz biliyoruz ki bu kavga ebediyete kadar süremez, sürmemeli. Bu kavgayı komşular bitirmeli, başkaları değil.”

İktidardaki Halk Hareketi Birliği (UMP) Marsilya milletvekili Valerie Boyer tarafından hazırlanan yasa teklifinde, ‘’Fransız yasaları tarafından tanınan soykırımların reddi, bir yıl ve 45 bin euro para cezasına çarptırılır’’ ifadesi yer alıyor. Fransa Parlamentosu, 29 Ocak 2001 tarihinde, ‘’Fransa, 1915 yılındaki Ermeni soykırımını tanır’’ ifadesiyle kaleme alınan bir yasayı onayladığı için, bu tasarı Yahudi soykırımının yanısıra “Ermeni soykırımı”nın inkarının da cezalandırılmasını istiyor. Fransa Meclisi Yasalar Komisyonu, tasarıyı 7 Aralık’ta kabul etmişti. Tasarı yarın parlamento genel kurulu tarafından onaylanırsa cumhurbaşkanına gönderilecek. Cumhurbaşkanı’nın onayının ardından da yürürlüğe girecek.

‘Bizim atalarımızın acısını siyasete malzeme etmeyin’

Hrant Dink’in kardeşi Orhan Dink Fransa’ya tepki gösterdi. CNNTÜRK’te konuşan Dink şöyle konuştu: “Bir yasa tartışıyoruz. Tartıştığımız ifade özgürlüğüyle ilgili bir yasa. Bir insanın düşündüğünü söylemekten dolayı cezalandırılması... Biz buna Türkiye’de ne kadar karşı çıkacaksak, Fransa’da da temelinden köküne kadar karşı çıktığımızı söylemek istiyoruz. Ben yaşananların Türkiye’deki Ermenilerle çok ilgili olduğunu da düşünmüyorum. Ben diasporadaki Ermenilere sesleniyorum: ‘Bu size de bir hakarettir. Buna siz karşı çıkın. Bence bu acının siyaset yapan insanların önüne bırakmayın. Atalarınızın acılarını bu insanlar taşımasın. Kendi soydaşlarıma akrabalarıma dostlarıma arkadaşlarıma yani benle aynı acıyı çekenlere sesleniyorum.’ Diasporadaki ermeni kardeşlerimi, akrabalarımı uyarıyorum: “Böyle bir insan hakları ihlaline karşı çıkın. Bizim acılarımızı siyasete malzeme etmeyin.”

‘Concorde Meydanı’nda oturup ‘soykırım yok’ diye haykıracağım’

Orhan Dink, ağabeyi Hrant Dink’in 301’den yargılanırken bile Fransa’daki yasaya karşı çıktığını hatırlattı. 2007’de öldürülen Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink, 2001’de Fransa parlamentosunda “1915 olaylarının soykırım olarak kabul edilmesi” öncesinde, “Paris’e gideceğim. Orada Concorde Meydanı’nda bir taşın üzerine çıkacağım ve haykıracağım: 1915’te Ermenilere soykırım yapılmamıştır. O taşın üzerinden ineceğim, Ankara’ya gelecek Güven Park’ta bir taşın üzerine çıkacağım ve ‘1915’dte Ermenilere soykırım yapılmıştır!’... Fransa bir kolumdan Türkiye öteki kolumdan tutup beni hapiste sürüklemek isteyecek. Ama ben düşünce özgürlüğünü savunmaktan bir an bile geri kalmayacağım. Bu benim bir aydın olarak, bir insan olarak namusumdur, ödevimdir, sorumluluğumdur.” demişti. Dink, Fransız parlamentosunda 2006 yılında görüşülen ‘Ermeni soykırımını inkar yasası’ öncesindeyse, “Fransa, böyle bir yasa ile takiye, ikiyüzlülük yapıyor.” demişti.