Etiyopya'da "olmaz" denilen 100 günde oldu

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, ilk 100 günlük icraatlarıyla ülkede önemli değişikliklere imza attı.

Olağanüstü halin (OHAL) kaldırılması, Genelkurmay Başkanı gibi devletin üst kademesindeki isimlerin değiştirilmesi, muhalif liderlerin serbest bırakılması ve komşu ülkelerle ilişkilerin geliştirilmesi Başbakan Ahmed'in öne çıkan ve Etiyopya halkının da takdirini alan kararları oldu.

Ülkenin Oromiya ve Amhara eyaletlerinde yaklaşık 3 yıl boyunca süren hükümet karşıtı gösterilerin ardından istifa eden Başbakan Hailemariam Desalegn’in yerine gelen Ahmed, Eritre’yle yapılan barışla ülke tarihinde yeni bir sayfa açılmasını sağladı.

6 eyalet, 7 ülke dolaştı

Başbakan Ahmed’in göreve gelir gelmez ilk yaptığı işlerden biri, uzun yıllardır etnik çatışmaların görüldüğü eyaletleri ve muhalif gösterilerin düzenlendiği bölgeleri ziyaret etmek oldu.

Ülkenin doğusunda 1 milyona yakın kişinin yerinden olmasına yol açan Oromiya-Somali etnik çatışmalarına son verme çabaları kapsamında ülkenin Somali eyaletini ziyaret eden Ahmed, bölge halkıyla bir araya geldi.

Muhalif gösterilerin merkezlerinden biri olan Oromiya eyaletinin Ambo kentine de giden Etiyopya'nın yeni başbakanı, bölge ziyaretlerini Tigray, Amhara, Benishangul-Gumuz ve Güney Milletleri Milliyetleri ve Halkları eyaletleriyle sürdürdü.

Yurt dışında Sudan, Cibuti, Kenya, Mısır, Uganda, Eritre ve Suudi Arabistan’ı ziyaret eden Ahmed, bu ülkelerden hem siyasi hem de ekonomik anlamda önemli kazanımlarla döndü.

Liman hamlesi

Denize kıyısı olmadığı için ithalat ve ihracatının yüzde 90’ını Cibuti üzerinden yapan Etiyopya, Ahmed’in hamleleriyle denize erişim yolunu çeşitlendirmenin gayreti içine girdi.

Somali’nin Somaliland bölgesinde kurulması amaçlanan Berbera Limanı’ndan yüzde 19’luk hisse sahibi olan Etiyopya, Cibuti’yle varılan anlaşma neticesinde bu limandaki yetkisini artırma girişimlerinde bulundu.

Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir ile bir araya gelen Ahmed, Sudan yönetimiyle de Port Sudan Limanı'ndan hisse satın alma, limanın geliştirilmesi ve işletmesine ortak olma konusunda mutabakata vardı.

Eritre ile yeniden barışın sağlanmasıyla Etiyopya’nın gelecek dönemde bu ülkedeki limanını da kullanmaya başlaması öngörülüyor.

OHAL kaldırıldı, silahlı gruplar terör listesinden çıktı

Ülkede eski Başbakanı Hailemariam Desalegen’in istifası sonrası yürürlüğe konan OHAL, haziran ayında, bitiş süresinden iki ay önce kaldırıldı.

Ülke genelinde sağlanan istikrarlı ve güven ortamı gerekçesiyle alınan OHAL’in kaldırılması kararı, hem siyasi çevreler hem de uluslararası kamuoyu tarafından memnuniyetle karşılandı.

Ayrıca ülkede uzun yıllardır terör örgütü olarak kabul edilen ve dış ülkelerden destek aldığı ileri sürülen üç silahlı grup, terör örgütü listesinden çıkarıldı.

Oromo Kurtuluş Cephesi (OLF), Ogaden Ulusal Kurtuluş Cephesi (ONLF) ve Ginbot 7 oluşumlarının terör örgütü listesinden çıkarılmasıyla bu grupların bazı üye ve liderleri de özel afla serbest kaldı.

Binlerce mahkum serbest bırakıldı

Muhalif partilere ülkede başlatılacak ulusal diyalog ve müzakereler için hazır olmalarını isteyen Ahmed, çok sayıda muhalif isim ve gazetecinin de serbest kalmasını sağladı.

Bu isimlerin en önemlilerinden biri, idam cezasına çarptırılan Etiyopyalı muhalif lider Andargachew Tsige idi. Ginbot 7 Hareketi'nin eski Genel Sekreteri olan Tsige, 2009'da gıyabındaki yargılamada, idam cezasına çarptırılmıştı. Aynı zamanda İngiliz vatandaşı olan Tsige, 2014'te Yemen'de gözaltına alınmış ve Etiyopya'ya iade edilmişti.

Tsige, ülkede yıl başından bu yana serbest kalan 10 bini aşkın mahkum ve şüpheliden sadece biri oldu.

Sürgündeki muhalif siyasetçilerinin kurduğu Oromo Demokratik Cephesinin (ODF) üst düzey yöneticileri de hükümetle başlayan barış görüşmelerini sürdürmek için ülkeye döndü.

Genelkurmay ve istihbaratın başına yeni isimler

Uzun yıllar ordunun başında olan ve emekliye ayrılan Samora Yunus'un yerine General Seare Mekonen'i Genelkurmay Başkanı olarak atayan Ahmed, Etiyopya Ulusal İstihbarat ve Güvenlik Servisi Başkanı'nı da değiştirdi.

Başkent Addis Ababa’da haziranda organize edilen destek mitinginde düzenlenen el bombalı saldırının ardından da Addis Ababa Emniyet Müdürü görevden alındı.

Kabinede geniş çaplı değişikliğe giden Ahmed, 10 yeni isme bakanlık verdi, 6 bakanı da yer değiştirerek yeni bakanlıklara atadı.

Federasyon Meclisi Başkanlığına Keira İbrahim ve Halkların Temsilcileri Meclisi Başkanlığına Müferiat Kamil gibi Müslüman isimler getirildi.

Eritre ile savaş bitti

Aynı dil, din ve kültürü paylaştığı komşusu Eritre’ye zeytin dalı uzatan Ahmed, Eritre Devlet Başkanı Isaias Afewerki ile barış ve dostluk deklarasyonu imzaladı.

İki ülke arasındaki savaş durumunu sona erdiren deklarasyon aynı zamanda iki ülkenin siyaset, ekonomi, kültür ve güvenlik alanlarında iş birliği yapmasını öngörüyor.

Karşılıklı olarak büyükelçiliklerini açacak olan iki ülke arasında gelecek hafta doğrudan uçuşlar da başlayacak.

Ekonomiye BAE desteği

Eritre’yle yürüttüğü iyi ilişkilerle bilinen Birleşik Arap Emirlikleri’nin Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid Al Nahyan ülkede yaşanan döviz sıkıntısını hafifletmek amacıyla Etiyopya Ulusal Bankasına 1 milyar dolarlık döviz desteğinde bulunma sözü verdi.

Başbakan Abiy Ahmed ile Al Nahyan arasında imzalanan anlaşmaya göre BAE, uzun süredir döviz sıkıntısı yaşayan Etiyopya Ulusal Bankasına 1 milyar dolarlık döviz desteğinde bulunacak. Ayrıca kredi ve yatırım amaçlı 2 milyar dolar verecek.

Bu karardan yaklaşık 1 ay sonra sabit kur sisteminin uygulanmasıyla ülkenin para birimi karaborsada yaklaşık yüzde 10 değer kazandı.

Muhabir : Tufan AktaşYayınlayan : Şermin Coşkun

11.07.2018 11:09:55