Gazete Vatan Logo

Esas faaliyetten para kazanan yok

İSO 500’ün 2014 yılı sonuçlarına göre Türkiye’nin 500 büyük sanayi şirketinin esas faaliyet kârı 36 milyar liradan 30 milyar liraya düştü. Özkaynak/borç oranı değişmedi. İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, “Ağırlığımızı kaybediyoruz” dedi

Esas faaliyetten para kazanan yok

Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasını tamamlayan İstanbul Sanayi Odası (İSO), Türk sanayiinin röntgeni sayılabilecek verileri dün açıkladı. Üretimden satışlara göre en büyük kuruluş 37 milyar 501 milyon 812 bin 917 lira ile Tüpraş olurken, şirketlerin analizinden çarpıcı sonuçlar çıktı. Şirketlerin esas faaliyet kârının azaldığı dikkati çekerken, kambiyo kazancı ile zarardan kâra dönen şirket sayısındaki artış, tek olumlu yan oldu. İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan çıkan sonuçları şu cümle ile özetledi: “Sanayimiz bugünümüz ve geleceğimiz için hak ettiği noktaya yaklaşmıyor, hatta uzaklaşıyor.”

SANAYİNİN RÖNTGENİ ALARM VERİYOR

1- Toplam satış artışı enflasyonun altında

2014’te şirketlerin toplam satışları önceki yıla göre sadece yüzde 3.9’luk artışla 473 milyar liraya çıktı. Böylece satışlar yüzde 8.2’lik 2014 yılı enflasyonunun altında kaldı. İSO Başkanı bu rakamı “Düşündürücü” olarak yorumladı. Yine bir önceki yıl yüzde 8 olan faaliyet kârı oranı yüzde 6.4’e geriledi.

Haberin Devamı

2- Kârlılık sadece kambiyo pozisyonundan

‘500 Büyük’te EBITDA oranı geçen yıl yüzde 11 iken, bu yıl yüzde 10.7’ye indi. 500 Büyük şirketin kârlılığı 2014 yılında yüzde 22’lik artışla 22 milyar liradan 27 milyar liraya çıktı. Ancak bu artış esas faaliyetlerden değil kurlardaki hareketlilik ve konjonktürel faktörlerin etkisiyle oldu.

3- Şirketler borçluluk oranını iyileştiremedi

Şirketlerin Fed’in olası bir faiz artışına karşı likidite sıkışıklığını göz önüne alarak borçluluklarını kapatacakları düşünülüyordu. Ancak ilk 500 listesi değerlendirildiğinde toplam borçların özkaynaklara oranı geçen yıl olduğu gibi yine yüzde 132’lik seviyesini korudu. Bu da dünyada kabul edilebilir düzey olan yüzde 70’in bir hayli üzerinde bir borçluluğa işaret ediyor.

4- Yabancı sermayeli şirket sayısı azaldı

Özel kuruluşlardaki toplam istihdama bakıldığında, 2013 yılında 550 bin olan istihdamın yüzde 5.3’lük artışla 580 bine çıktığı dikkat çekti. Ancak yabancı sermaye paylı şirket sayısındaki erime 2014’te de durmadı. 2005’te 500 içinde 136 olan yabancı sermaye paylı şirket sayısı istikrarlı bir şekilde büyümüş ve 2009’da 153’e kadar çıkmıştı. O tarihten sonra sürekli düştü ve 2014’te 126’ya gerileyerek 2005’in de altına indi.

Haberin Devamı

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan da yabancı sermayeli şirket sayısındaki azalmanın altını çizerek bu rakamlar üzerinde hassasiyetle durulması ve nedenlerinin araştırılması gerektiğini söyledi. Erdal Bahçıvan, “Bu durumun nedenleri araştırılmalı. Bu çok önemli bir gösterge. Ancak sayısal azalmaya karşın yabancı sermaye paylı kuruluşların, temel göstergelerde 500 Büyük içindeki payını korudukları görülüyor. Örneğin; 2014 yılında İSO 500 kapsamındaki 126 yabancı sermaye paylı kuruluşun toplam üretimden satışlar içindeki payı geçen yıla göre yüzde 1.1 puan artarak yüzde 29.6 olmuştur” dedi.

Ağırlığımızı kaybediyoruz büyümede kalite sorunu var

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, bu yıl ‘500 Büyük’ ile ilgili söyleyebilecekleri en olumlu verilerden birinin zarar eden şirket sayısındaki azalış olduğunu belirterek, “2014 yılında 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda zarar eden şirketlerin sayısının ciddi bir azalışla 129’dan 83’e indiğini görmekteyiz” diye konuştu.

Haberin Devamı

Bahçıvan, İSO’nun “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasının 2014 yılı sonuçlarını açıkladığı toplantıda, sanayi için son 15 yıldır sürmekte olan “genel ekonomi içindeki ağırlığını kaybetme” sürecinin devam ettiğini, bu oranlardaki yetersizliğin büyüme verilerinde de kendisini açıkça gösterdiğini söyledi.

Bahçıvan, imalat sanayisinin geçen yıl yüzde 2.9 büyüyen ekonomiye yüzde 3.7’lik büyümeyle katkı sağladığını, 2015’in ilk çeyreğinde yüzde 2.3 büyüyen ekonomide imalat sanayisi büyümesinin yüzde 0.8 olarak gerçekleştiğine işaret etti. Bunun büyümenin kalite sorununu bir kez daha gösterdiğini dile getiren Bahçıvan, üretim ve yatırımlardan uzaklaşılan, kaynağını daha çok tüketimden alan bir büyümenin sürdürülebilir olmadığını vurguladı.

Büyüme tüketimden

Haberin Devamı

İlk çeyrekteki büyümenin büyük ölçüde tüketim ağırlıklı olmasının Türkiye’de son yıllarda üretime dayanmayan büyümenin sürdüğünü gösterdiğine işaret eden Bahçıvan, “Türkiye’nin yarınlarını düşünen herkes, bu kısırdöngüyü görmek zorunda. Dahası karar vericilere ve başta biz sanayicilere düşen görev bunu kırmak ve tersine çevirmek olmalıdır. Sanayi, bir ülke için ekonominin ve toplam kalkınmanın lokomotifi olması gerekiyor” diye konuştu. Bahçıvan, son yıllarda imalat sanayiinin milli gelir içindeki payının cari fiyatlarla hesaplandığında “istikrarlı” şekilde gerilediğine dikkat çekti. Erdal Bahçıvan, Türkiye ekonomisinin son yıllarda genellikle iki seçenek arasında sıkışıp kaldığını ifade etti.

İlk 1000’de olmayan 12 şirket listede

İSO 500 listesinde Tüpraş uzun yıllardır ilk sıradaki yerini koruyor. Tüpraş üretimden satışlarda olduğu gibi ihracatta da lider oldu. İkinci sırada 10 milyar 539 milyon 302 bin 862 liralık satışıyla geçen yıl olduğu gibi Ford Otosan yer aldı. 8 milyar 777 milyon 455 bin 748 lira ile Oyak Renault üçüncü oldu. Araştırma sonuçlarına göre, İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine 2014 yılında 52 yeni firma girdi. Bunlardan 40 tanesi geçen yıl “İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” sıralamasında yer alırken, 12 firma 2014’te İSO 1000 dışından ilk 500 sıralamasına doğrudan girdi.

10’da tek kamu şirketi

İlk 10 kuruluş arasına girebilen tek kamu kuruluşu EÜAŞ’ın üretimden satışları 6 milyar 707 milyon 382 bin 164 lira olarak gerçekleşti. Altıncı sırada 6 milyar 350 milyon 289 bin 705 lira ile İçdaş Çelik yer alırken, onu 6 milyar 245 milyon 223 bin 256 lira ile İskenderun Demir ve Çelik, 6 milyar 114 milyon 214 bin 14 lira Ereğli Demir ve Çelik, 6 milyar 729 bin 958 lira ile Tofaş, 5 milyar 692 milyon 178 bin 368 lira ile de Aygaz takip etti.