Sara veya şeker hastalarına nasıl aylık bağlanır?

Çalışmayı engelleyecek derecede ileri özürlülük hali olarak tanımlayacağımız malullük ile ilgili olarak SGK tarafından yapılan yönetmelik değişikliği ile bazı hastalıkların değerlendirilmesinde yeni kriterler getirildi. Hastalıkların kriterlerine geçmeden önce

5510 sayılı Kanuna göre malul olma halini ve aylık bağlanma şartlarını izah edelim. Sigortalıya malullük dolayısıyla aylık bağlanması için;

1- En az yüzde 60 malul olması: Öncelikle sigortalının başvurusu veya işverenin talebi üzerine maluliyet oranının tespiti için Sağlık kurulu raporlarının temini için ilgili sağlık kurumlarına sevk işlemi, sigortalının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü ve sosyal güvenlik merkezlerince yapılmaktadır.

2- 10 yıllık sigortalılık süresi ve 1.800 gün prim günü olması: En az 10 yıldan beri sigortalı olup toplam 1.800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1.800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekir.

Yönetmelikte ne değişti?

Bu iki şartın beraber sağlanması halinde sigortalıya SGK tarafından malullük aylığı bağlanır. 3.8.20113 tarihli resmi gazete yayınlan ve 1.9.2013 tarihinde yürürlüğe girecek olan yönetmelikte değişen husus ise bazı hastalıkların maluliyet değerlendirmesindeki usulün değişmesidir. Örneğin; halk arasında sara hastası olarak adlandırdığımız epilepsi hastalarında hasta muayene kriteri olarak yapılan yeni düzenlemede sara hastasının 3 aylık tedaviye rağmen ayda 3 ve 3’ten fazla yaşanan ve beraberinde; gündüz ve gece yaşanan ataklar (bilinç kaybı ve konvülsif nöbetler) oluşması hali malul sayılmayı sağlayacaktır. Diğer bir ifade ile sigortalıda hastalık sürecinde bu durumun oluşması sağlık kurulunca çalışma gücünün en az yüzde 60 oranında kaybı olarak değerlendirilecektir. Sara hastalığı ile birlikte yönetmeliğin Ek-1’deki hastalık listesindeki hastalıkları değerlendirdiğimizde;

- Hayati olarak nitelendirilen organ nakilleri maluliyet sebebi sayılacak.

- Şeker hastalığından dolayı 3 ve fazla komplikasyonu olanların durumlarına göre karar verilmesi sağlanacak.

- Kontrol muayenelerine tabi tutulan kalp, akciğer, karaciğer ve bağırsak nakli yapılan kişiler kontrole tabi tutulmadan malul sayılacak.

- Tüberküloz, romatizmal ve nörolojik hastalar da malul sayılacak.

- Böbrek nakli sonrası malullük maaşının kesilmesi uygulamasına son verilecek.

- Tek tarafı felçli olanlar, spastik ve otistik çocuklar da bu kapsamda değerlendirilebilecek.

Kurulun oranı geçerli

Yönetmelik ekindeki Ek-1 listesi tamamen tıbbi literatürle ilgili olduğu için yapılan değişiklikle ilgili tıbbi değerlendirme yine SGK bünyesinde kurulu bölge sağlık kurulları tarafından yapılacaktır. Bunun için ilk muayene yapılan ve hasta dosyası oluşturulan sağlık kurumunca belirlenen malulüyet oranı SGK sağlık kurullarınca yönetmelik kriterleri çerçevesinde tekrar değerlendirilir. Burada maluliyet oranı açısından SGK sağlık kurullarının belirlediği oran geçerlidir. Örneğin; İlgili sağlık kurumunca malulüyet oranı yüzde 65 belirlenir ancak bu oran kurum sağlık kurullarınca yüzde 40 olarak değerlendirilebilir. Bunun sebebi maluliyet belirlemede kullanılan hesaplama yönteminin değişik olmasıdır. Sigortalı kurulun verdiği oranla ilgili SGM üzerinden itiraz yapabilir, itiraz sonrası dosya tekrar incelenir.