Erdoğan rota değiştirdi

Başbakan Erdoğan, dün programında yer alan Azerbaycan gezisini erteleyerek, sürpriz şekilde İran’a gitti. Erdoğan, “Takas Türkiye’de olacak ibaresi metne eklendiği için İran’a gidiyorum” dedi. Erdoğan’ın açıklama yaptığı saatlerde Brezilya Devlet Başkanı Silva’yla Ahmedinecad bir araya geldi.

ANKARA - Başbakan Tayyip Erdoğan dün akşam programında yer alan Azerbaycan gezisini erteleyerek, sürpriz bir şekilde İzmir’den İran’a gitti.

Başbakan dün İzmir’de yoğun bir program gerçekleşti. Erdoğan’ın resmi programında İzmir’den Azerbaycan’a gidiş yer alıyordu. Nitekim Erdoğan da, Bayındır’daki konuşmasında, akşam Azerbaycan’a gideceğini söyledi. Başbakan daha sonra helikopterle Menemen’e geçti. Menemen ve Torbalı Adalet sarayları ile Menemen Devlet Hastanesi ek binası ve Toplum Sağlığı Merkezi’nin toplu açılış töreni için adliye önünde düzenlenen törene katılan Erdoğan, bu sırada 7 dakikalık bir telefon görüşmesi yaptı. Erdoğan daha sonra devam ettiği konuşmasında, “Şu anda telefon geldi, duruma göre akşam İran veya Azerbaycan’a geçiyorum. Oradan Gürcistan’a, oradan da İspanya’ya geçiyoruz. İspanya’da da AB ülkeleriyle Latin Amerika ülkeleri ortak toplantısında bir arada olacağız” dedi. Erdoğan’ın Tahran’a gideceği bu konuşmasından bir süre sonra netleşti.

Gidiş nedenini açıkladı

Erdoğan, Adnan Menderes Havalimanı’nda düzenlediği basın toplantısında, gazetecilerin sorularını cevaplandırdı. Takas ile ilgili Türkiye’nin istasyon olup olmayacağı yönündeki bir soruya Erdoğan, şu cevabı verdi: “İran’da en üst düzeyde temaslarımız oldu. Bunun ardından takas ile ilgili süreci başlatma fırsatı bulacağız. Gidiş nedenim o. Takas Türkiye’de olacaksa, biz de buraya gidelim dedik. Metne de derc edildi haberi geldi. Yoksa Tahran’a gitmemizin bir anlamı yoktu. İran’ın nükleer programını BM’nin Güvenlik Konseyi’nin yaptırımlarına yönelik adım atması söz konusuydu. Görüşmelerle bu biraz ertelendi. Atılacak adımlarla bu sıkıntıları aşma fırsatı bulacağız inşallah.”

Davutoğlu iki gün önce gitti

İran’la Batı, ABD arasında devam eden nükleer krizde çözüme ulaşılıp ulaşılamayacağı merakla beklenirken, önceki gece de bu konuda ilginç bir gelişme yaşandı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İranlı meslektaşından gelen telefon üzerine önceki gece Tahran’a gitti. Önceki akşam saatlerinde Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva da İran’a gidince, Tahran’daki görüşmelerin önemi bir kat daha arttı. Toplantılarda İran’ın nükleer santralleri için zenginleştirmek istediği uranyumun konusu tartışılıyor. Batılı ülkeler İran’ın zenginleştirmek istediği uranyumu başka ülkede zenginleştirip, nükleer santralleri için buradan almasını istiyor. Bu konuda ilk olarak gönüllü olan Rusya ve Fransa’ya İran karşı çıkmıştı. Bu sırada Türkiye’nin adı gündeme gelmişti. Siyasi gözlemciler bunun İran’in nükleer krizindeki son viraj olduğu görüşünde.

1.2 ton uranyum Türkiye’ye mi gelecek?

ABD İran’a karşı yaptırımların sertleştirilmesi için uzun süredir destek arıyor. Bunun için BM Güvenlik Konseyi’nin 15 üyesini ikna etmesi gerekiyor. 15 ülkeden Brezilya ve Türkiye, İran’a yeni yaptırımların işe yaramayacağını savunarak, diplomatik çözüm için kolları sıvadı. Önceki üç yaptırım kararının etkili olmadığına dikkat çeken iki ülke, İran’ın sivil amaçlı nükleer program yürütme hakkı olduğunu savunuyor. Ancak Batı ülkelerini teskin edecek bir formül için çalışıyor. Brezilya ve Türkiye’nin istediği formülde İran’ın nükleer bomba yapmasına yetecek olan az oranda zenginleştirilmiş 1200 kilogram uranyumu üçüncü bir ülkeye vermesi, karşılığında silah yapımında kullanılamayan nükleer yakıt çubukları alması öngörülüyor. Takas için Türkiye üzerinde uzlaşmaya varıldığı belirtiliyor. Ancak bu miktarın ne kadarının gönderileceği ya da nasıl bir yöntem izleneceği netleşmedi. Tahran uranyumu topraklarında tutmak istiyordu. Takas teklifini ilk olarak ekimde BM ortaya atmıştı.