Direkt güneş ışığının sorumlu olduğu ve en sık görülen cilt sorunu; akut ve kronik güneş yanıkları ve bunun doğurduğu olumsuzluklardır.
Günümüzde gerek sağlıklılığın bir işareti olarak, gerekse “moda” olduğu için “bronz bir tene kavuşmak” herkesin isteği ve özlemidir. Ancak bronz bir tene sahip olmak isterken, uzun ve kısa vadede çok ciddi problemler yaşanabilmektedir. Güneş yanıkları; ışınların dik geldiği anlarda çok kısa sürede 2-4 saat içinde ortaya çıkabilir. 12 saatte en üst şiddete ulaşan yanıklar, 72 saatte de giderek etkisini kaybetmeye başlar.
Güneş yanığında, önce deri bütün olarak kızarır, sonra içi sıvı dolu sivilce gibi küçük kabarıklıklar meydana gelir. Bu sırada deri sıcak ve hassastır. Yanık ilerledikçe derinin daha alt tabakalarda bulunan sinirlerin uçları da etkilenmeye başlar ve şiddetli ağrılar ortaya çıkar.
Bulunulan ortam rüzgarlıysa ve denizden yansıyan ışınların da etkisiyle güneş altında kalınan süre artmışsa yanığın hemen fark edilmeyeceği unutulmamalıdır. Yanık fark edilip güneşli ortam erken terk edilirse, yanma durur ancak fark edilmezse, küçük sivilce şeklindeki kabarıklıkların birbirleriyle birleşerek “bül” adı verilen daha büyük içi sıvı dolu kesecikler meydana gelir.
İyileşme dönemine girildiğinde, kaşıntı oluşur, yanık nedeniyle ölmüş olan cildin en üst tabakası 5-7 gün içinde soyulur, ciltten atılır ve alttan yeni deri dokusu gelmeye başlar.
Su toplayacak şekilde yanmış olan deri bölgesinin yüzde 10’un üzerinde olması veya yanığın yüksek ateşle seyretmesi halinde ya da yanık yerlerinde yaralar oluşması ve bunların üzerinde iltihap gelişimi söz konusu olmuşsa, acil müdahale yapılması gerekir. Çünkü yanık nedeniyle oluşan sıvı kaybı sonucu yaşamsal organlarda hasarlar ve enfeksiyon nedeniyle de ciddi durumlar oluşabilir.
TEDAVİ
Güneş yanığında derinin soğutulması ilk önce yapılacak işlemdir. Soğuk suyla ıslatılmış kompres uygulanması, ağrı kesici ve ateş düşürücülerin verilmesi, tüm vücut soğutulduktan sonra yağlanarak derinin nemini koruması da önemli bir müdahaledir.
Eğer yanık yerlerde kaşıntı varsa onu azaltacak ancak, alerji yapmayacak ve alkol içermeyen kremler uygulanabilir.
Su toplayan yerlerin ise olduğu gibi bırakılması; eğer patlamışlarsa cildin enfekte olmasını engelleyecek önlemler alınması gerekir.
