Mülteci olarak Türkiye’ye gelen Suriyeliler’i turizm istatistiklerine katan TÜİK nihayet yanlışından döndü. Turizm verilerinden Suriyeliler çıkarıldı. Bu yüzden cari açık 1.4 milyar dolar arttı.
25 Nisan 2013’te yani yaklaşık 7 ay önce Vatan Gazetesi’nde çıkan “Cari açığı Suriyeli mülteciler kapatıyor” yazımdan kısa bir alıntı:
“Türkiye’ye ilk 3 ayda 4 milyon 214 bin turist gelmiş görünüyor. Bu ziyaretçiler arasında Suriyeli vatandaşların oranı yüzde 7.55 gibi oldukça yüksek bir orana denk geliyor. Bu aslında şu anlama geliyor. Türkiye’nin turizm istatistiğinin yüzde 7.55’i fiktiftir.
İliklemeye nasıl başlarsan
Turist sayısının yanlış gösterilmesi turizm gelirine ve dolayısıyla cari dengeye kadar uzanan bir başka yanılgıyı da beraberinde getiriyor. Suriye’den gelenleri ne kadar turist olarak görebiliriz tartışmalıyız. Bu kişiler bırakın Türkiye’ye turizm katkısı yapmayı, tam tersine burada para kazanıp belki hâlâ Suriye’de olan akrabalarına para gönderiyorlar. Gömleği baştan yanlış iliklemeye başlarsan devamı da yanlış gelir. TÜİK, Suriye’den gelen turist istatistiğini ayrı bir kalemde değerlendirmelidir.”
TÜİK gerçeği gördü
Bu tezimin doğruluğu 7 ay sonra nihayet TÜİK tarafından da kabul edildi. Dün açıklanan turizm verilerinde Suriyeli göçmenler yer almadı. TÜİK durumu şöyle açıkladı:
“Suriye’deki iç savaş bu ülkeden gelenlerin sayısında dikkate değer artışa neden olmuştur. Büyük çoğunluğu turizm amaçlı olmayan bu girişler Hatay Cilvegözü ve Yayladağı ile Kilis Öncüpınar ve Akçakale sınır kapılarından yapılmaktadır. 2013 üçüncü döneminden başlayarak Emniyet Genel Müdürlüğü verileri dikkate alınarak bu sınır kapılarından Türkiye’ye giriş yapanlar turizme konu olmayan gidiş/gelişe dahil edilmiştir. Ayrıca 2012 üçüncü çeyrek dönemine kadar geriye dönük rakamlar da bu doğrultuda revize edilmiştir.”
TÜİK geç de olsa hatasını kabul etti ve turizm istatistiklerinden Suriyeliler çıkarıldı. Böylece her bir Suriyeli’nin de gerçek turistler gibi ortalama 721 dolar harcadığı varsayılan hesaplamadan da dönülmüş oldu. Gerçek turist sayısındaki artışın da yüzde 20’lerin üzerinde olmadığı yüzde 4’te kaldığı ortaya çıktı.
Turist sayısından turizm gelirine ulaşıyoruz. Oradan da ödemeler dengesine. Daha önce dediğim gibi gömleği baştan yanlış ilikleyince diğerleri de yanlış gidiyordu. Oysa cari açık verisi piyasalarda karar vericiler için çok önemli. Fotoğrafı net görmek adına TÜİK’i fiktif turistleri istatistikten çıkardığı için kutluyorum. Verileri toz pembe göstermek adına bu uyarıları dikkate almayabilirlerdi de...
Cari açık mecburen şişti
Cari açık, Suriye’den gelenlerin artık turist olarak sınıflandırılmaması nedeniyle turizm gelirlerinde yapılan aşağı yönlü revizyonların etkisiyle Eylül ayında 2.7 milyar dolarlık beklentinin üzerinde gelerek 3.28 milyar dolar oldu.
Turizm gelirlerinde yapılan güncelleme ilk sekiz aylık cari açıkta 1.4 milyar dolarlık yukarı yönlü revizyona neden olurken, buna paralel Ocak-Eylül döneminde açık 49 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu gelişmelerle TCMB daha önce Ağustos ayı için 56.69 milyar dolar olarak açıkladığı 12 aylık kümülatif cari açığı 58.51 milyar dolara revize ederken, kümülatif açık Eylül ayında 59.1 milyar dolara yükseldi. Turizm gelirlerindeki revizyonlarının yanı sıra net altın ticaretindeki bozulmanın da kümülatif açıktaki artışta etkili olduğu belirtiliyor. Altın ithalatı, bir önceki yılın dokuz ayına göre 5.4 milyar dolar artarak 12.08 milyar dolar olurken, altın ihracatı 7.6 milyar dolar azalarak 3.09 milyar dolarda kaldı.
