Epilepsi hastalığını ne kadar tanıyoruz?

Beynimiz duyusal ve bilişsel merkezimiz, bizi diğer canlılardan ayıran en önemli organımızdır. 100 milyar hücreden oluşan beyin herhangi bir bilgisayarla karşılaştırılamayacak kadar karmaşık ve üstün bir sisteme sahiptir.

Halk arasında “sara hastalığı” olarak da bilinen epilepsi, kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır ve beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılması sonucu ortaya çıkar.

Epilepsi, dünya nüfusunun yaklaşık %1’ni etkileyen bir hastalıktır. Hastalık erkek ve kadınlarda ırk ayırımı olmaksızın eşit olarak görülmektedir. Epilepsi nöbetleri herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Ama sıklıkla çocuk ve ileri yaşlarda görülmektedir.

Bir kişi bir kez nöbet geçirdi diye epilepsi hastası sayılmaz. Eğer nöbetler zaman zaman tekrarlama eğiliminde olursa o durumda epilepsi hastalığından söz edilebilir.

HER NÖBET EPİLEPSİ MİDİR?

Çocuklukta katılma (nefes tutma) , uyku bozuklukları (gece terörü), bayılmalar (kardiak kökenli), psikolojik kaynaklı yalancı nöbetler epilepsiden ayırt edilmelidir. Bazen aynı kişide yalancı nöbetle birlikte epileptik nöbetler olabilir.

ATEŞLİ HAVALE NEDİR?

Vücut ısısındaki ani yükseliş ile ortaya çıkan nöbetlerdir. 6 ay – 6 yaş arası sık görülür. Toplumda görülme sıklığı % 2-5 dir. Bu çocuklarda, birinci derece akrabalarda ateşli havale veya epilepsi öyküsü sıktır.

NÖBET GEÇİREN KİŞİYE NASIL DAVRANMALIYIZ?

-Sakin olun, hastanın yanından ayrılmayın.

-Hastayı yere yatırıp, etrafındaki tehlikeli nesneleri ortadan kaldırın.

-Hastayı yan çevirip tükürüğünün dışarı akmasını sağlayın.

-Hastanın dilini ısırmasını engellemek için elle veya başka cisimle çeneyi açmaya çalışmayın.

-Hastanın üzerine su dökmeyin. Soğan, kolonya gibi maddeler koklatmayın.

-Nöbet sırasında ilaç yutturmaya çalışmayın.

-Nöbet sonrasında elinizden geldiğince sakin bir şekilde hastayı rahatlatın, güven verici olun.

-Nöbet 10 dakikadan uzun sürerse veya kısa süre sonra tekrarlarsa en yakın sağlık merkezine başvurun.

Epilepsi kompleks bir hastalık olduğundan doğru tedavi çok önemlidir. Bu bakımdan hastaların nöroloji uzmanına başvurması gerekmektedir.

Epilepsi tanısının konmasında hasta ve çevresinin verdiği bilgiler değerlidir. İyi bir anamnez yanı sıra elektroensefalografi (EEG) tanı da yardımcıdır. Beynin elektrik aktivitesinin kaydedildiği bir yöntemdir. Nöbet dışındaki dönemde de bilgi vericidir. Uyku ve uyanıklıkta yapılabilir. Beyin görüntüleme tekniklerinden magnetik rezonans (MR) da tanıda diğer yardımcı yöntemlerdir.

Antiepileptik ilaçların yeterli olmadığı ve epileptik odağın ameliyata uygun olduğu durumlarda ise beyin cerrahisine başvurulur.